Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko’nun “Bonn Yetkilerine” dayanarak çıkardığı “soykırımın inkarının cezalandırılmasına iliÅŸkin yasa”, BoÅŸnaklar tarafından memnuniyetle karşılanırken, ülkedeki Sırpların tepkisine neden oldu.
Bosna Hersek Devlet BaÅŸkanlığı Konseyinin BoÅŸnak üyesi Sefik Dzaferovic, Inzko’nun bu yasa ile savaÅŸ kurbanlarına karşı vazifesini yerine getirdiÄŸini belirterek, “Soykırımın inkarı ve savaÅŸ suçlularının yüceltilmesi, güven ve barışa ciddi ÅŸekilde zarar veren bir mekanizmadır.” dedi.
Bu tür davranışların Bosna Hersek’te yıllardır devam ettiÄŸini anımsatan Dzaferovic, “Bunun sonucunda, kurban yakınlarının barış içerisinde yaÅŸamasına müsaade etmeyen zehirli bir ortam oluÅŸturulmuÅŸtur.” ifadesini kullandı.
Demokratik Eylem Partisi (SDA) Genel BaÅŸkanı BaÅŸkanı Bakir Ä°zetbegoviç de “soykırımın inkarının cezalandırılmasına iliÅŸkin yasa”nın, kurban yakınlarının lehine alınmış insani ve medeni bir karar olduÄŸunu ifade etti.
Inzko’yu bu kararından dolayı tebrik eden Ä°zetbegoviç, “Inzko, bu kararıyla, Bosna Hersek halkına yardım etmiÅŸ, kendisinden sonra gelecek yüksek temsilcinin otoritesini güçlendirmiÅŸ, bu suçlara bulaÅŸmamış Sırp halkının boynundaki soykırım ipoteÄŸini kaldırmış ve görevini layığıyla yerine getirmiÅŸtir.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Bosna Hersek Ä°slam BirliÄŸi (Diyanet Ä°ÅŸleri) BaÅŸkanı Husein Kavazovic de söz konusu yasanın, geçmiÅŸle yüzleÅŸme, barışın inÅŸası ve güvenin yeniden kazanılması noktasında büyük önem arz ettiÄŸini belirterek, “Bu, kurban ve kurban yakınları için sembolik bir adalet simgesi deÄŸil, adaletin elinden bu dünyada kaçmayı baÅŸaranların, kurbanların maÄŸduriyetiyle dalga geçmelerini engelleyecek somut bir adımdır.” dedi.
Sırp lider Dodik, söz konusu yasayı kabul etmediğini açıkladı
Öte yandan Bosna Hersek Devlet BaÅŸkanlığı Konseyi’nin Sırp üyesi Milorad Dodik, Inzko’nun çıkarttığı “soykırımın inkarının cezalandırılmasına iliÅŸkin yasa”yı kabul etmediÄŸini vurgulayarak, “Onun buna hakkı yok. Söz konusu yasa hukuki açıdan asılsızdır. Sırp Cumhuriyeti olarak bu yasayı kabul etmiyoruz. Srebrenitsa’da soykırım yaÅŸanmadı, bu konuda rapor hazırlayan uluslararası komisyon ve ilgili merciler de aynı fikirde.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Sırp halkının bu yasayı asla kabul etmemesi gerektiÄŸini savunan Dodik, “Bu yasa, Bosna Hersek’in tabutuna çakılan son çividir. Bosna Hersek bundan sonra iÅŸlev göremez hale gelecek.” dedi.
Ãœlkenin iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nin (RS), bu yasaya kurumsal cevap vermesi gerektiÄŸinin altını çizen Dodik, RS Halk Meclisi’ne, Bosna Hersek Mahkemesi, Bosna Hersek Savcılığı ve AraÅŸtırma ve Koruma Ajansının (SIPA) söz konusu entitede faaliyet göstermesinin yasaklanmasını teklif edeceÄŸini söyledi.
Dodik, “RS, bağımsızlığa giden yolda kararlı bir tavır sergilemeli. Çatışma olmayacak, insanlar yaÅŸasın, yalnızca alacağımız kararlar için siyasi destek istiyoruz.” ifadesini kullandı.
Yasa, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Inzko tarafından çıkartılmıştı
Görev süresi temmuzun sonunda bitecek olan Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Inzko, “Bonn Yetkilerine” dayanarak ülkede “soykırımın inkarının cezalandırılmasına iliÅŸkin yasa” çıkartmıştı
Buna göre, uluslararası mahkemelerde veya Bosna Hersek Mahkemesinde kanıtlanmış soykırım, insanlığa karşı suçları ve savaş suçlarını inkar, yüceltme, önemsizleştirme veya aklamaya çalışan kimselerin, 6 aydan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacağı belirtilmişti.
Irk, renk, din, ulusal veya toplumsal köken, millet veya etnik topluluğa yönelik nefret ve şiddeti körükleyenlerin ise 3 aydan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacağı kaydedilirken, söz konusu suçlara ilişkin afiş, el ilanı ve broşür dağıtan kimsenin ise en az 3 yıl hapse mahkum edileceği bildirilmişti.
Soykırımın inkarının cezalandırılmasına ilişkin yasa ile ayrıca soykırım, insanlığa karşı suç veya savaş suçundan hüküm giyen kişileri ödüllendiren, yücelten, ayrıcalık tanıyan, isimlerini sokaklara, meydanlara, köprülere, kurumlara, şehirlere veya mahallere veren kimselerin en az 3 yıl hapis cezasına çarptırılmasının öngörüldüğü ifade edilmişti.
Yasanın, OHR internet sayfasında yayımlanmasından 8 gün sonra veya Resmi Gazete’de yayımlanmasından bir gün sonra yürürlüğe gireceÄŸi aktarılmıştı.
Bosna Hersek Yüksek Temsilciliği nedir?
Bosna Hersek’te 1992-1995 arasında yaÅŸanan savaşı sonlandıran Dayton Barış AnlaÅŸması ile oluÅŸturulan OHR, uluslararası toplum adına Bosna Hersek’te barış anlaÅŸmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik aynı zamanda ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.
Her yıl BirleÅŸmiÅŸ Milletler’e (BM) Bosna Hersek’teki geliÅŸmeler ve sorunlarla ilgili rapor da sunan Yüksek Temsilci, “Bonn Yetkileri” olarak bilinen geniÅŸ yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet BaÅŸkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kiÅŸileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa da çıkartabiliyor.
Avusturyalı diplomat Valentin Inzko, 2009’dan beri Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi olarak görev yapıyor.
