Sultan II. Bayezid’in torunu Gazi Hüsrev Bey tarafından 8 Ocak 1537’de kurulan, Bosna Hersek’in en prestijli liselerinden tarihi Gazi Hüsrev Bey Medresesi, ülkedeki en eski eğitim kurumu olarak 487’nci kuruluş yılında hizmet vermeye devam ediyor.
Saraybosna’nın kalbi konumundaki tarihi Başçarşı’da bulunan, en değerli Osmanlı miraslarından Gazi Hüsrev Bey Medresesi, geçirdiği tüm savaş ve zorluklara rağmen aralıksız eğitim veriyor.
Hırvatistan’ın güneyindeki Dubrovnik kentinden getirilen taş ustalarının yaptığı medresede dini derslerin yanı sıra bilimsel dersler de veriliyor.
Ülkede 1992-1995’teki savaşta kuşatma altında tutulan Saraybosna’da kapılarını eğitime kapatmayan tarihi medrese, zorlu savaş yıllarında öğrencilerini çatısı altında topladı ve komünist eski Yugoslavya döneminde de eğitime ara vermeden devam etti.
“Medrese, hayat boyunca devam eden bir okul”
Tarihi medresenin Müdür Yardımcısı Mensur Kerla, kurumun önemini AA muhabirine anlattı.
Kerla, “Medresenin tarih boyunca farklı dönemlerden, farklı toplumsal ve siyasal sistemlerden geçtiğini, toplumun ve faaliyet gösterdiği alanın talep ve ihtiyaçlarına uyum sağladığını, ayrıca Bosna Hersek ve halkıyla var olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
Medresenin Birinci ve İkinci Dünya Savaşları ile ülkede 1992-1995’te yaşanan savaşa şahitlik ettiğine dikkati çeken Kerla, medrese öğretmenleri ve öğrencilerinden yaklaşık 100’ünün son savaşta vatanları için canlarını feda ettiğini dile getirdi.
Kerla, “Gazi Hüsrev Bey Medresesi, mezun olan öğrencileriyle bilinmektedir. Tüm mezunlarımızla gurur duyuyoruz. Medreseden mezunlarımızın dünyanın dört bir yanında görev aldığını söyleyebiliriz. Medreseye sadece İslam Bilimleri Fakültesi’nde eğitim almak isteyenlerin geldiği düşünülse de yaptığımız analizler sonucu, öğrencilerimizden bir kısmının İslam Bilimleri Fakültesi’ne devam ettiğini ancak büyük bir kısmının eğitimini hem Bosna Hersek’teki hem de ülke dışındaki farklı fakültelerde tamamladığını anladık.” diye konuştu.
Kendisinin de Gazi Hüsrev Bey Medresesi’nde 2000’li yıllarda eğitim almaya başladığını belirten Kerla, “Medrese, hayat boyunca devam eden bir okul. Hayatımda edindiğim en iyi arkadaşlıklar da medrese yıllarından.” ifadelerini kullandı.
Kerla, medresenin kurulduğu 1537’den itibaren binlerce mezun verdiğini kaydederek, bu yıl yapılacak mezuniyet töreniyle 112 öğrencinin medrese eğitimini tamamlayacağını belirtti.
“Bu bina, bilimi ve Allah sevgisini dualarla arayanlar için yapıldı”
Bosna Hersek’in en köklü eğitim kurumu halini alan medrese, İngilizce, Arapça ve Türkçe öğretilmesi dolayısıyla Boşnak ailelerin öncelikli tercihleri arasında yer alıyor.
Bosna Hersek’te 16. yüzyılın ilk yarısında 20 yıl boyunca Osmanlı’nın sancak beyliğini yapan Gazi Hüsrev Bey, inşa ettirdiği cami, medrese, kütüphane, saat kulesi, çarşı, han ve dükkanlarla o dönemde mütevazı bir kasaba olan Saraybosna’nın şehirleşmesinde en önemli adımları attı.
Gazi Hüsrev Bey Vakfının arşivindeki belgelerde medresenin Gazi Hüsrev Bey tarafından annesi Selçuk Hatun anısına yaptırıldığı ifade ediliyor.
Çatısının kurşun olması nedeniyle halk arasında “Kurşunlu Medresesi” diye de bilinen medrese, ülkedeki birçok önemli din ve devlet adamının yetiştiği bir eğitim yuvası olma vasfını da taşıyor.
Tarihi medresenin kapısında “Bu bina bilimi ve Allah sevgisini dualarla arayanlar için yapıldı. Dinin savunucusu Gazi Hüsrev, iyi niyetin kaynağı ve adaletin gururudur.” yazısı yer alıyor.
Osmanlı’nın Bosna’daki ilk sancak beyi İshakoğlu İsa Bey, “Saraybosna’nın kurucusu” diye nitelendirilirken Gazi Hüsrev Bey de Saraybosna’nın şehir ve ticaret merkezi haline gelmesini sağlayan isim olarak tarihi kayıtlara geçti.
Gazi Hüsrev Bey’in Saraybosna’ya bıraktığı en önemli eserlerden medrese, 487 yıllık geçmişiyle tarihe tanıklık etmeyi sürdürüyor.
