Amerika Birleşik Devletleri’nin Dayton şehrinde 21 Kasım 1995 tarihinde imzalanan Dayton Barış Anlaşması ile üç buçuk yıl süren Bosna-Hersek savaşı durduruldu.
Bu belgenin imzalanmasından önceki üç buçuk yıllık savaşta 100 binden fazla insan öldürüldü ve bir milyondan fazla kişi yerinden edildi.
Ayrıca bu savaş sırasında, Holokost’tan sonra Avrupa topraklarında işlenen ilk soykırım, 1995 yılının Temmuz ayında Srebrenica’da yaşandı. Sırp Cumhuriyeti Ordusu’na bağlı birlikler burada 8.000’den fazla Boşnağı öldürdü.
Dayton’da Alija İzetbegović, Franjo Tuđman ve Slobodan Milošević tarafından imzalanan anlaşmadan önce, iki haftadan uzun süren son derece zorlu müzakereler yapıldı.
Dayton görüşmeleri sırasında Bosna-Hersek’in bugünkü iki entiteli devlet yapısı oluşturuldu. Bununla birlikte belgede, ülkenin 1992 yılında bağımsızlığını ilan eden Bosna-Hersek Cumhuriyeti’nin (RBiH) hukuki varlığını sürdürdüğü de belirtildi.
Ayrıca belirtmek gerekir ki Dayton Barış Anlaşması 21 Kasım’da Dayton’da resmen imzalanmış, ancak törenle imza aynı yılın 14 Aralık’ında Paris’te gerçekleştirilmiştir.
Dayton Barış Anlaşması’nın tarafları; Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Yugoslavya Federal Cumhuriyeti (Bosnalı Sırplar adına) ve Hırvatistan (Bosnalı Hırvatlar adına) idi. Garantör ve şahit ülkeler ise ABD, Rusya, Almanya, Fransa, Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği oldu.
Bu anlaşmadan önce, Dayton görüşmelerini kolaylaştıran en önemli adımlardan biri olarak, İzetbegović ve Tuđman’ın Mart 1994’te imzaladığı Washington Anlaşması büyük rol oynadı.
Son olarak eklemek gerekir ki, Dayton Barış Anlaşması’nın imza günü, Sırp Cumhuriyeti (Republika Srpska) entitesi sınırları içinde resmi tatil olarak kabul edilmektedir./BALKAN POSTASI
