Bosna-Hersek Devlet Mahkemesi, Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanı Milorad Dodik’e verilen bir yıl hapis ve altı yıl siyasi yasak cezasının, yalnızca belirli bir görevi değil, “daha geniş bir faaliyet yasağını” da beraberinde getireceğini açıkladı. Mahkeme, bu yasağın yalnızca mahkeme kararıyla getirilen güvenlik tedbirleriyle sınırlı kalmayıp, aynı zamanda mahkûmiyetin doğrudan yasal sonuçlarıyla genişleyeceğini bildirdi.
Cuma günü yapılan yazılı açıklamada, Temyiz Kurulu’nun, Şubat ayında verilen ilk derece kararını onaylamasıyla birlikte, Dodik’in Bosna-Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in kararlarını uygulamayı reddettiği gerekçesiyle aldığı cezanın kesinleştiği duyuruldu.
Güvenlik tedbiri ve yasal sonuçlar ayrı şeylerdir
Mahkeme, güvenlik tedbirlerinin ceza hukukuna ait bir yaptırım olduğunu ve yalnızca Dodik’in inkrimine (suçlanan) fiilleri gerçekleştirdiği dönemdeki görevine – yani RS Başkanlığına – ilişkin olarak uygulandığını belirtti. Bu bağlamda, Dodik’e altı yıl süreyle bu görevi yürütmeme yasağı getirildiği kaydedildi. Bu karar, Ceza Kanunu’nun 203.a maddesi 4. fıkrası ve 73. maddesi çerçevesinde verilmiştir.
Ancak Mahkeme, ayrıca şunu vurguladı: Ceza Kanunu’nun 203.a maddesi 5. fıkrasındaki a), c) ve d) bentleri uyarınca hüküm giymenin doğrudan yasal sonuçları vardır. Bu sonuçlar, cezai yaptırımlar değildir; mahkeme tarafından karara yazılması gerekmeden, yasa gereği otomatik olarak yürürlüğe girer. Dolayısıyla bu hükümler, Dodik’in yalnızca RS başkanlığı görevini değil, siyasi alandaki daha geniş bir faaliyeti de yerine getirmesini engelleyecektir.
Geniş kapsamlı yasak otomatik olarak uygulanacak
Mahkeme şu değerlendirmeyi yaptı: “Bu özel durumda, sanığa güvenlik tedbiri olarak yalnızca başkanlık görevini yürütme yasağı getirilmiş olsa da, Ceza Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca mahkûmiyetin yasal sonuçları, bu yasağın kapsamını aşan şekilde daha geniş bir faaliyet yasağını beraberinde getirecektir.”
Ne olmuştu?
Milorad Dodik, 1–9 Temmuz 2023 tarihleri arasında Bosna-Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt’in kararlarını uygulamayı açıkça reddetmişti. Özellikle, Anayasa Mahkemesi kararlarının uygulanmamasını öngören RS yasalarının yürürlüğe girmesini engellemeye dönük Schmidt kararlarını hiçe saymıştı. 7 Temmuz’da ise bu yasaları imzalayarak uygulamaya sokmuştu.
Yüksek Temsilci Schmidt, 1 Temmuz 2023’te Ceza Kanunu’nda değişiklik yaparak, yüksek temsilcinin kararlarına uymamanın suç kapsamına alınmasına karar vermişti. Dodik, bu düzenlemeyi ihlal ettiği gerekçesiyle yargılandı ve ceza aldı./Balkan Postası
