Kosova’nın başkenti Priştine’de binlerce kişi, Kosova’daki savaş suçları için Lahey’de kurulan Özel Mahkeme’ye (Dhomat e Specializuara) karşı büyük bir protesto düzenledi. Protestoya ülkenin dört bir yanından gelen vatandaşların yanı sıra, savaş gazileri, şehit yakınları, hukukçular ve sivil toplum temsilcileri de katıldı.
Protestoya öncülük eden Kosova Kurtuluş Ordusu Gaziler Derneği (OVL-UÇK) Başkanı Hysni Gucati, mahkemenin Kosova’nın kurtuluş savaşını kriminalize etmeye çalıştığını belirtti:
“Bu mahkeme, sanki Kosova’nın kurtuluş mücadelesi suçlular tarafından yapılmış gibi bir algı yaratıyor. Oysa bu savaş, NATO’nun desteğiyle yürütülen meşru ve haklı bir savunma savaşıydı. Bu yargılamalar siyasidir; adaletsizlik savaş kadar tehlikelidir.”
Gucati ayrıca, Sırbistan’ın bu mahkeme aracılığıyla kendini temize çıkarmaya çalıştığını öne sürdü:
“Belgrad bu mahkeme üzerinden kendi suç dolu geçmişini aklamaya çalışıyor. Ancak gerçekler saklanamaz, yaralar hâlâ açık, tanıklar hayatta ve Kosova halkı asla unutmaz.”
“Kosova halkı için bu mesele kişiseldir”
Eski Lahey Savaş Suçları Mahkemesi araştırmacılarından Nevenka Tromp da protestoda bir konuşma yaptı. Tromp, uluslararası toplumun Kosova’yı artık öncelik olarak görmemesini eleştirerek şöyle dedi:
“Adalet, barış ve onur vazgeçilmezdir. Kosova, dünya güçlerinin önceliği olmasa da kendi halkı için bir önceliktir. Bugün burada toplanarak sessizliği reddediyoruz. Kosova bir uzlaşma değil, egemen bir devlettir.”
“1432 çocuk öldürüldü, ben hayatta kaldım”
Şehit Nagip Cacaj’ın oğlu Arbër Cacaj da konuşmasında duygusal bir mesaj verdi:
“Savaşta bir çocuk olarak ben hayatta kaldım. Ancak 1.432 çocuk bizimle aynı şansa sahip olmadı. Adalet, onların da hakkıdır.”
Protesto nedeniyle Priştine sokaklarında trafik saatlerce aksadı. Gösteri boyunca UÇK bayrakları ve kırmızı-siyah renkler dikkat çekerken, sık sık “Liria ka emër” (Özgürlüğün bir ismi var) sloganları atıldı.
Protestonun arka planı neydi?
Bu protesto, Temmuz 2025 sonunda Özel Mahkeme’nin, Sırbistan’ın güvenlik kurumlarından gelen belgeleri delil olarak kabul etmesi kararının ardından düzenlendi. Geçici Adalet Bakanı Albulena Haxhiu, 31 Temmuz’da yaptığı açıklamada, Sırbistan Devlet Güvenlik Dairesi, İçişleri Bakanlığı ve “Kosova ve Metohija Komutanlığı” gibi kurumlardan gelen belgelerin mahkeme tarafından delil olarak kabul edilmesini sert şekilde eleştirdi.
“Bu belgeler, savaş suçları, sistematik şiddet, zorla kaybettirme, soykırım ve etnik temizlik gibi suçları işlemiş bir rejimin ürünüdür. Onları güvenilir delil saymak, adaleti ağır biçimde tahrif eder ve savaş mağdurlarına açık bir hakarettir,” dedi Haxhiu.
Özel Mahkeme nedir?
2015 yılında Kosova Meclisi tarafından kurulan ve Lahey’de faaliyet gösteren Özel Mahkeme, Kosova adalet sisteminin bir parçasıdır ancak uluslararası personelle çalışır. Görev alanı, 1998–2000 yılları arasında UÇK mensuplarının etnik azınlıklara ve siyasi rakiplere karşı işlediği iddia edilen suçları soruşturmaktır.
