12 Haziran 1999’da başlayan, Sırp güçlerinin Kosova’dan tamamen çekilmesini ve çok uluslu bir barış gücünün Kosova’da konuşlandırılmasını sağlayan NATO kara harekatı, ülkede “Kurtuluş Günü” olarak çeşitli etkinliklerle kutlanıyor.
Kosova Savaşı’nın yaşandığı yıllarda İngiltere Başbakanı olan ve NATO’nun ülkeye müdahale etmesinde etkili isimler arasında yer alan Tony Blair, ülkenin “Kurtuluş Günü” nedeniyle Kosova Meclisi Genel Kurulunda yapılan özel oturumda milletvekillerine hitap etti.
Blair, 25 yıl önce Kosova’nın kurtuluşuna yardım etmekten hiçbir zaman pişmanlık duymadığını söyledi.
NATO’nun Sırp askeri hedeflerine yönelik saldırı kararının, Kosova halkının kurtuluşundan daha geniş etkileri olduğunu belirten Blair, “Bana göre Kosova için verilen mücadele sadece Kosova için değil, özgürlük ve adaletin savunulmaya ve gerekiyorsa uğruna savaşılmaya değer olduğuna inanan kendi ülkem de dahil olmak üzere hepimiz içindi.” dedi.
Blair, Kosova’nın halen birçok zorlukla karşı karşıya olduğunu belirterek, “Bir an için geleceği hayal edelim. Balkan ülkesi Kosova’nın diğer Balkan ülkelerinin yanında Avrupa Birliği’ne entegre olduğunu hayal edin. Ülkede iç barışı ve yurt dışında uluslararası tanınmayı hayal edin. Kosova’nın yetenekli gençliğinin, Avrupa topluluğunun bir parçası olarak, dünyayı dönüştüren teknolojideki yeniliklerin geliştirilmesine yardımcı olduğunu hayal edin.” diye konuştu.
Blair, Kosova ziyareti kapsamında ülke liderleriyle ayrı ayrı görüşmeler de gerçekleştirdi.
Ayrıca Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ve dönemin İtalya Başbakanı Massimo D’Alema da Priştine’ye gelerek, “Kurtuluş Günü” nedeniyle düzenlenen çeşitli etkinliklere katıldı.
- Kosova’nın “Kurtuluş Günü”
Slobodan Milosevic yönetimindeki Yugoslavya Federal Cumhuriyeti’nin, Kosova’daki Arnavut ve diğer topluluklara yönelik baskı ve katliamlarına son vermemesi üzerine NATO, 78 günlük hava harekatının ardından 12 Haziran 1999’da Kosova’ya kara harekatını başlattı. Harekat, ülkenin bağımsızlığına doğru giden süreçte dönüm noktalarından birini teşkil ediyor.
Harekatta, NATO’nun Kosova’daki Barış Gücü (KFOR) bünyesinde çeşitli ülkelerden yaklaşık 50 bin asker görev yaptı.
Sırp birliklerinin Kosova’dan tamamen çekilmesi 20 Haziran 1999’da tamamlandı ve Kosovalı mültecilerin evlerine geri dönüş süreci başladı.
Güvenlik ve istikrarı sağlamak için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin kararı uyarınca Kosova’da göreve başlayan KFOR’da, NATO üyesi 23 ve NATO üyesi olmayan 5 ortak ülke olmak üzere 28 ülkeden 4 bin 500’ün üzerinde uluslararası askeri personel bulunuyor.
– Kosova Savaşı ve bağımsızlık süreci
1998-1999 yıllarında yaşanan Kosova Savaşı’nda, çoğu Arnavut 10 binden fazla Kosovalı öldürüldü, 1 milyonun üzerinde farklı etnik gruplardan Kosovalı evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Kosova, 17 Şubat 2008’de Sırbistan’dan tek taraflı bağımsızlığını ilan etti ancak Sırbistan, Kosova’yı hala “kendi toprağı” olarak görüyor.
Kosova ve Sırbistan, AB arabuluculuğunda 2011’de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak yol bulmaya çalışıyor. Kosova’nın kuzeyinde son dönemde yaşanan gerginlikler sürecin tıkanmasına neden olmuştu.
