Hırvatistan Savunma Bakanlığı, kamuoyunun yoğun ilgisi üzerine, birkaç gün önce Tiran’da Hırvatistan, Arnavutluk ve Kosova savunma bakanlarının imzaladığı Deklarasyonun tam metnini bugün yayımladı.
“Savunma ve Güvenlik Alanında İşbirliği Ortak Deklarasyonu” başlığını taşıyan bu belge, Güneydoğu Avrupa’da istikrar ve güvenliğin sağlanması ve Avrupa-Atlantik entegrasyonlarının desteklenmesi amacıyla üç ülke arasındaki üçlü işbirliğinin güçlendirilmesi yönünde önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Deklarasyon, 18 Mart 2025 tarihinde Tiran’da gerçekleşen ve Arnavutluk Savunma Bakanı Pirro Vengu, Hırvatistan Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Ivan Anušić ile Kosova Savunma Bakanı Ejup Maqedonci’nin katıldığı toplantının sonucunda imzalandı. Belgede, bu üç ülke arasındaki güçlü ve kalıcı ilişkilerin ortak değerlere, stratejik hedeflere ve bölgesel güvenliğe olan bağlılığa dayandığı vurgulanıyor.
Deklarasyonun Temel Hedefleri
Deklarasyon, savunma ve güvenlik alanında işbirliğini güçlendirmeyi amaçlamakta olup, özellikle Güneydoğu Avrupa ve Adriyatik-İyon bölgesinin istikrarı ön planda tutulmaktadır. Üç ülke, melez tehditler, siber saldırılar ve dezenformasyon kampanyaları gibi yeni güvenlik tehditlerine karşı ortak hareket etme niyetlerini teyit etmektedir. Bu tehditlerin yalnızca bölgesel değil, aynı zamanda Avrupa ve küresel istikrarı da tehlikeye atabileceği belirtilmektedir.
Deklarasyonun önemli unsurlarından biri de, özellikle Kosova bağlamında, Avrupa-Atlantik entegrasyonlarına verilen destektir. Üç ülke, Kosova’nın bölgesel güvenlik ve savunma girişimlerine tam entegrasyonu ile NATO’nun Barış İçin Ortaklık programındaki statüsünün desteklenmesi yönünde taahhütte bulunmaktadır.
Savunma Kapasitesinin Artırılması ve Sanayi İşbirliği
Deklarasyon, çok uluslu çözümler aracılığıyla savunma yeteneklerinin geliştirilmesinin önemini vurgulamakta; bu çerçevede ortak ekipman ve teknoloji tedariki seçeneklerinin araştırılması öngörülmektedir.
Üç ülke, rekabetçi ve dayanıklı bir savunma sanayisi oluşturmak adına savunma sanayi işbirliğine açık alanları belirlemeyi planlamaktadır. Yeni teknolojilere ve inovasyona yapılacak yatırımlar, güvenlik ve savunma sistemlerinin daha hızlı ve etkili dönüşümünü mümkün kılacaktır.
Belgede, ülkeler arasında bilgi ve deneyim paylaşımının önemi vurgulanmakta, askeri personelin daha iyi hazırlıklı olması için en iyi uygulamaların paylaşımı, nitelikli personelin temini, geliştirilmesi ve elde tutulması gibi alanlara dikkat çekilmektedir. Ayrıca, NATO ve Avrupa Birliği politikaları doğrultusunda ikili ve üçlü tatbikatlar düzenlenmesi planlanmakta, bu sayede birliklerin yüksek düzeyde birlikte çalışabilirlik ve hazırlık seviyesine ulaşması hedeflenmektedir.
Hibrit Tehditlerle Mücadele ve Dayanıklılığın Artırılması
Siber saldırılar ve dezenformasyon kampanyaları dahil olmak üzere hibrit tehditler, bu üç ülkenin karşı karşıya olduğu başlıca sorunlar arasında yer almaktadır. Deklarasyon, bu tehditlerin önlenmesi, tespit edilmesi ve bunlara yanıt verilmesi için ortak önlemlerin güçlendirilmesini, bilgi ve istihbarat paylaşımını öngörmektedir. Ayrıca, kritik altyapıların ve iletişim ağlarının korunmasına yönelik seçeneklerin araştırılması planlanmaktadır.
Deklarasyon, Hırvatistan, Arnavutluk ve Kosova’nın Avrupa-Atlantik değer ve hedeflerine olan ortak bağlılıklarını yeniden teyit etmektedir. Üç ülke, çok taraflı güvenlik ve savunma kurumlarında politika ve tutumlarını uyumlu hale getirmeye kararlıdır ve bu yolla hem ulusal hem de bölgesel çıkarlarını geliştirmeyi hedeflemektedir. Özellikle, Kosova’nın Avrupa-Atlantik perspektifi ve bölgesel güvenlik yapılarına tam entegrasyonu konusundaki destek vurgulanmaktadır.
Belgenin sonunda, ortak deklarasyonun dostluk, dayanışma ve karşılıklı güven ruhuyla hazırlandığı belirtilmektedir. Bu belge yeni uluslararası hukuki yükümlülükler doğurmamakta, yalnızca üç ülkenin ortak hedeflerini ve stratejik vizyonlarını ortaya koyan siyasi bir beyan niteliği taşımaktadır.
