Bosnalı Sırpların yerel meclisi, uluslararası yaptırım uyarılarına rağmen parçası olduğu Bosna Hersek’in temel kurumlarından ayrılmak için oylama yapmak için hazırlanıyor.
Yerel mecliste yapılacak oylamada üyeler, Sırp Cumhuriyeti’nin Bosna-Hersek’in askeri, adli ve mali yönetiminden çekilip çekilmemesini oylayacak. Yerel mecliste, bu sürecin nasıl ilerleyeceği ve yeni yerel anayasanın nasıl ve ne şekilde hazırlanacağı da ortaya çıkacak.
Bosna-Hersek’te Sırpların çoğunlukta yaşadığı bölgenin ayrılığını savunan ve şu anda Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı görevinde bulunan Milorad Dodik, meclisin önemli kurumlardan çıkma yönünde yapacağı oylamayı ülke tarihi için “tarihi bir dönüm noktası” olarak niteledi.
Dodik, bu oylamanın Bosnalı Sırpların çoğunlukta olduğu Bosna Hersek içindeki otoritesini güçlendirmeye hizmet edeceğini savundu. Yerel meclisteki muhalifler ise bunun tersini savunarak, “Aceleci” olarak değerlendirdikleri Dodik’in kararını yeni çatışmalara yol açacağı görüşünü dile getiriyor.
Bosna-Hersek yönetimi, ABD ve AB’ye yaptığı çağrıda Dodok’a yönelik baskı yapılmasını talep ediyor.
ABD son yaptığı açıklamada, Bosna-Hersek’in önemli kurumlarından ayrılmanın ciddi sorunlar yaratacağı konusunda uyarıda bulundu. ABD ayrıca Dodik’e yönelik yolculuk yasağı getirerek, ABD’deki mal varlığını dondurmuştu.
Bosnalı Sırplar için daha fazla yaptırım geleceği uyarılarını dikkate almayan Dodik, Bosnalı Sırpların “yakın dost” gördüğü Rusya’ya daha fazla yakınlaşacağı sözünü vermişti.
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi uyarmıştı
Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, geçen ay yaptığı açıklamada “Bosnalı Sırplar’ın kendi silahlı gücünü oluşturması kırmızı çizgidir” diyerek, Bosna Hersek’in bölünmeye zorlanması halinde Sırbistan ve Kosova arasındaki gibi Batı Balkanlarda çözümlenmemiş çatışmaları alevlendireceği uyarısında bulunmuştu.
Schmidt, yüksek temsilcilik ofisi olarak “ görevden alma ve yeni kanunlar koyma yetkisini” başvurulacak son çare olarak gördüklerini de vurguladı.
Bosnalı Sırplar neden bu adımı attı ?
Bosna-Hersek eski Yüksek Temsilcisi Valentin İnzko’nun 23 Temmuz’da “Bonn Yetkilerine” dayanarak çıkardığı “soykırımın inkarının suç sayılmasını öngören” yasa, ülkedeki Sırplar ve ülkenin iki entitesinden biri olan Sırp Cumhuriyeti’nde (RS) sert tepkilere neden olurken, Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Sırp üyesi Milorad Dodik, RS’in yasaya kurumsal cevap vereceği tehdidinde bulunmuştu.
Balkanlarda 1992 ila 1995 yılları arasında 100 binin üzerinde insanın ölümüne yol açan, 2 milyon kişinin evlerini terk etmesine neden olan iç savaşın ardından varılan anlaşma sonucu Bosna-Hersek, Sırp Cumhuriyeti ile Boşnak ve Hırvatların çoğunlukta olduğu Federasyonla iki özerk bölgeye ayrılmıştı.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyi Başkanı üç ayrı etnik gruptan belirli rotasyonla seçiliyor.
Bosna Hersek Yüksek Temsilciliği nedir?
Bosna Hersek’te 1992-1995 arasında yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Anlaşması ile oluşturulan Yüksek Temsilcilik uluslararası toplum adına Bosna Hersek’te barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor. Yüksek Temsilcilik aynı zamanda ülkede faaliyet gösteren uluslararası kurumların etkinliklerini de koordine ediyor.
Her yıl Birleşmiş Milletlere (BM) Bosna Hersek’teki gelişmeler ve sorunlarla ilgili rapor da sunan Yüksek Temsilci, “Bonn Yetkileri” olarak bilinen geniş yetkilere sahip. Yüksek Temsilci, Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa da çıkartabiliyor.
