Radyo Özgür Avrupa/Radio Liberty’de yayınlanan bir programda, Sırbistan ile Rusya arasındaki ilişkiler ve Moskova’nın Belgrad üzerindeki etkisi masaya yatırıldı. Programda, Avrupa Hareketi Sırbistan’dan Jelica Minić ile Belgrad Güvenlik Politikaları Merkezi Direktörü Igor Bandović, Rusya’nın Sırbistan’daki rolünü ve özellikle son dönemdeki öğrenci protestolarını değerlendirdi.
Uzmanlar, ABD yaptırımlarıyla tetiklenen Sırbistan’daki petrol krizi, Sırp mühimmatının Ukrayna’ya gönderilmesinin Moskova–Belgrad ilişkilerine etkisi ve Rusya’nın buna rağmen Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić’e desteğini sürdürmesi üzerinde durdu. Bandović, Rus güvenlik ve istihbarat servislerinin Sırp güvenlik kurumlarıyla “yakın bir iş birliği” içinde olduğunu, bunun da protestoların bastırılmasında etkili olduğunu öne sürdü.
Programda, Rusya Federal Güvenlik Servisi’nin (FSB) 15 Mart’taki Belgrad protestolarında “ses topu kullanılmadığı” yönündeki açıklaması, Rus dış istihbaratının bazı Sırp medya kuruluşlarını hedef alan suçlamaları ve Rusya’ya yakın hacker gruplarının bağımsız medyalara yönelik siber saldırıları örnek gösterildi. Bandović, Vučić’in iktidarda kalabilmek için Moskova ile fiili bir anlaşma yaptığını savundu.
Jelica Minić ise Moskova’nın Vučić’e hiçbir zaman tam güvenmediğini, ancak Belgrad’daki bazı isimlerle (Aleksandar Vulin gibi) daha yakın ilişkiler kurduğunu belirtti. Minić, Sırbistan’ın Birleşmiş Milletler’de Rusya’ya zorla götürülen Ukraynalı çocukların geri gönderilmesine ilişkin oylamada çekimser kalmasının da Moskova’ya verilen bir siyasi mesaj olarak yorumlanabileceğini ifade etti.
Uzmanlara göre Rusya, Sırbistan’ı Batı Balkanlar’da nüfuzunu artırmak için stratejik bir dayanak noktası olarak görüyor. Programda, Moskova’nın kültür, medya ve güvenlik alanları üzerinden Sırp toplumunda etkisini derinleştirdiği, buna karşılık Avrupa Birliği’nin ise Vučić’in “tek muhatap” olma konumunu sorgulamaya başladığı vurgulandı.
Analistler, mevcut tabloya bakıldığında Vučić’in Rusya’dan gerçek bir kopuş yaşamasının zor olduğu ve Moskova’nın Sırbistan’daki otoriter yapıları desteklemeyi stratejik bir öncelik olarak gördüğü görüşünde birleşti./BALKAN POSTASI
