Üsküp Yunus Emre Enstitüsü ile Köprü Kültür Sanat ve Eğitim Derneği işbirliğinde şair ve yazar İlhami Emin’in vefatı vesilesiyle çevrim içi anma programı düzenlendi.
Balkanlarda Türk kültürünün yaşatılması konusunda birçok eser ortaya koyan şair, yazar, kültür ve devlet adamı, merhum İlhami Emin için düzenlenen çevrim içi anma programına Makedonya Türk Sivil Toplum Teşkilatları Birliği (MATÜSİTEB) Genel Başkanı ve Köprü Derneği Başkanı Hüsrev Emin, Üsküp Yunus Emre Enstitüsü (YEE) Müdürü Serhat Kula, Priştine YEE Müdürü Mehmet Ülker, Halkbank Üsküp İcra Kurulu Başkanı Bilal Sucubaşı Türkiye Yazarlar Birliği Onursal Başkanı Mehmet Doğan, Üsküp YEE eski müdürü Mehmet Samsakçı, Kosovalı şair Zeynel Beksaç, Köprü Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Leyla Şerif Emin, İlhami Emin’in oğlu Rıfat Emin ve eşi Emire Emin’in yanı sıra çok sayıda izleyici katıldı.
Türkiye’nin Üsküp Büyükelçiliği Din Hizmetler Müşavir vekili Mustafa Tarık tarafından okunan Kur’an-ı Kerim tilaveti ile başlanan programda, TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un taziye mesajı okundu.
Makedonya Türk Edebiyatına kıymetli eserleriyle büyük katkılar sunan İlhami Emin’in Balkanlardaki kültür hayatının en değerli üstadlarından olduğu belirtilen mesajda, “O, haklı olarak, bir balkan çınarı diye nitelendirilirken, edebiyat çevrelerinde de “Gül Şairi” olarak anılırdı.” denildi.
Makedonya Türk Edebiyatına kıymetli eserleriyle büyük katkılar sunan İlhami Emin’in Balkanlardaki kültür hayatının en değerli üstadlarından olduğu belirtilen mesajda, “O, haklı olarak, bir balkan çınarı diye nitelendirilirken, edebiyat çevrelerinde de “Gül Şairi” olarak anılırdı.” denildi.
– “Türkçe eserleriyle çocuklara, şiir ve edebiyat aşinalığı kazandırmıştır.”
Barışın ve sevginin sembolü de olan gülün, güzelliğiyle cemâline benzetilen Peygamberimizle özdeşleştiğini ve gül denilince akıllara hep Peygamberimiz (sav) geldiğini belirten Şentop, “Bu sebeple İlhami Emin’in gül şairi olarak anılması ayrı bir öneme ve kıymete sahiptir. Allah’tan niyazım odur ki, gülü bu kadar sık anması hürmetine İlhami Emin gül ile hemhal olmuş, ebedi istirahatgâhı güller ile bezenmiştir.” ifadelerini kullandı.
İlhami Emin’in bir Osmanlı sevdalısı olduğunu ifade eden Şentop, “Eserlerinde Osmanlı’ya, zorunlu göçlere, geçmişe duyulan özleme, Makedonya’da Yörüklerin yaşadığı bir köy olan Kocacık’a yer vermiş; tarihini her daim kalemiyle anlatmaya çalışmış; Türkçe eserleriyle çocuklara, şiir ve edebiyat aşinalığı kazandırmıştır.” değerlendirmesinde bulundu.
İlhami Emin’in Makedonya Türklerinin kimliğinin inşasında önemli bir yer tutan Tefeyyüz mekteplerinde de görev aldığını anımsatan Şentop, “Duyduğumuz minnet ve müteşekkirâne duyguları ifade etmemize vesile olan Yunus Emre Enstitüsü ve Köprü Derneği’ne teşekkür ediyor, İlhami Emin’i rahmetle anıyorum. Kabri nur, mekânı cennet, makamı âli olsun.” diyerek sözlerini noktaladı.
– “Türkçeye ve Türk kültürüne yapmış olduğu hizmetler Makedonya Türk tarihine altın harflerle yazılacaktır”
Köprü Derneği Başkanı Emin burada yaptığı konuşmada, 2020’nin hem pandemi sürecinin vermiş olduğu yorgun ve üzüntülü felaket zincirine bir halka da nisan ayında büyük şair İlhami Emin vefatı ile Makedonya Türkleri’nin çilesine çite katıldığını söyledi.
Özellikle rejim tarafından bir sürü kısıtlamaya giden bir sistemde Türkçeyi ve Türk kültürünü ne şekilde ayakta tutulması gerektiğine yönelik adımlar atıldığını ifade eden Emin, “İlhami bey de gerçekten özellikle Radoviş’e bağlı Yörük Türk edasıyla o yaşadığı bölgenin vermiş olduğu şuurla hem devlet çapında hem Türk dünyasında hem uluslararası çapta hem vazifeler edinmiş fakat bununla yetinmeyip Türkçeyi, Türk kültürünü ayakta tutacak eserlere çalışmalara da imza atmayı ihmal etmemiştir.” şeklinde konuştu.
İlhami Emin’in Makedonya Türklerinin kimliğini oluşturan kurumların ayakta kalmasında ve gelişmesinde katkısının tarihe damga vuracağını belirten Emin, “Özellikle bu topraklarda Türkçeye ve Türk kültürüne vermiş olduğu hizmet sayfalarla anlatmaya yetmez. Türkçeye ve Türk kültürüne yapmış olduğu hizmetler Makedonya Türk tarihine altın harflerle yazılacaktır.” diye konuştu.
– İlhami Emin, sözü sanatla yoğurarak tüm alanlara taşımış büyük bir usta
Üsküp YEE Müdürü Kula geçen yıl Üsküplü şair ve devlet adamı merhum Fahri Kaya’nın anma toplantısının ilk çevrim içi anma toplantısı olduğunu anımsatarak, bu anma programıyla da Kovid-19 belasının hayatlardan çıkmasına vesile olması temennisinde bulundu.
İlhami Emin’in son katıldığı programlardan birinin Leyla Şerif Emin’in Üsküp YEE’deki kitap tanıtımı olduğunu aktaran Kula, “Bizim kahramanlarımız her zaman söz sahipleri olmuştur. İlhami Emin de sözü bir hamur nispetinde görüp estetik anlamında sanatla yoğrulacak bütün alanlara taşımış bir büyük usta. Tiyatro’dan şiire, edebiyata, hikayeye, romana vesaire bütün çalışmalara bir değeri yaymış, elindeki son kalan hamurla herkese bir ikramda bulunmuş.” ifadelerini kullandı.
Program, merhum İlhami Emin’in yakınları ve sevdiklerinin taziye konuşmaları ile son buldu.
İlhami Emin 28 Nisan 2020 tarihinde vefat etmişti.
– İlhami Emin kimdir?
İlhami Emin, 8 Ağustos 1931’de Kuzey Makedonya’nın Radoviş şehrinde dünyaya geldi. Emin, ilk ve orta öğrenimini doğum yerinde, iktisat meslek lisesini ve Pedagoji Akademisini Üsküp’te tamamladı. Üsküp’te, “Tefeyyüz” Türk ilkokulunda öğretmenlik yapan Emin, “Nova Makedoniya” gazetesinde gazeteciliğe başladı.
“Birlik Gazetesine” geçen Emin, ilk sayısı Aralık 1965’te yayınlanan Sesler Aylık Toplum Sanat Dergisi’nin ilk sorumlu yazarı oldu.
1973’e kadar görev yapacağı Üsküp Radyosu Türkçe Yayınlar Sorumlusu görevine atanan Emin, görevinin ilk yıllarında Türkçe radyo yayıncılığının ilerlemesine katkıda bulundu.
Emin, 1978’de Üsküp Halklar Tiyatrosu Genel Müdürlüğüne seçildi. Üsküp Halklar Tiyatrosu Genel Müdürlüğü görevinden Kuzey Makedonya Kültür Bakanlığı bünyesine alınan Emin, Kültür Bakanı Yardımcısı oldu. Emin, emekli oluncaya kadar da bu görevde kaldı.
Edebiyatın farklı türlerinde eserler veren Emin, tiyatro yapıtları ile de adından söz ettirdi. Başarılı bir film eleştirmeni de olan İlhami Emin’in Türkçe’den Makedonca’ya çevirdiği birçok eser de bulunuyor.
Emin, Nazım Hikmet’in şiirlerinin yanı sıra Yesevi, Yunus ile Mevlana’nın seçme şiirlerini, Yaşar Kemal’in “Binboğalar Destanı” ile Orhan Pamuk’un “Beyaz Kale” ve “Benim Adım Kırmızı” romanlarının yanı sıra Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinden Kuzey Makedonya’ya ait bölümleri Makedonca’ya çevirdi.
İlhami Emin, aynı zamanda Fuat Köprülü’nün “Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu” kitabını da Makedonca’ya kazandırdı.
Aşkabat’ta düzenlenen Uluslararası Türk Şiiri şöleninde “Büyük Bayrak” ödülü verilen Emin, Kuzey Makedonya Yazarlar Birliği’nin “Edebi Asa” ödülüne de layık görüldü. Emin, Eski Yugoslavya lideri Yosip Broz Tito’nun da Türkçe tercümanlığını yaptı.
İlhami Emin’in eserlerinden bazıları şöyle:
Aramak (1954),Hayat Şarkı Söyler ve Ağlar (1955),Gündüz Gece (1957),Ay Kedisiz Saray (1964),Taş Ötesi (1965),Kırk Dost (1965),Güneşli Şiirler (1966),Gülkılıç (1971),Gülçiçek (1972),Şiirli Alfabe (1974),Yörükçe (1984),Gülev (1980),Güldeste (1991) ve Güldün (1993).
