Kuzey Makedonya, eski Yugoslavya ülkeleri arasında armasını esasen değiştirmeyen tek ülke. Başbakan Hristijan Mickoski, iktidar koalisyonunun bu değişikliğe hazır olduğunu belirtti. Liberaller, devlet sembolüne vaşağın eklenmesinin Kuzey Makedonya’nın geleceğe dönük bir ülke olduğunu göstereceğini düşünüyor.
Aslanlar, Vaşaklar veya Tahıl Başakları?
Kuzey Makedonya, bağımsızlığını kazandığı 1992 yılından bu yana ikinci kez devlet armasını tartışmaya açtı. Mevcut arma, eski Sosyalist Makedonya Cumhuriyeti’nin armasından yalnızca beş köşeli yıldızın çıkarılmasıyla farklılaşıyor.
O zamandan beri Makedonya armasında şu unsurlar yer alıyor:
- “Buğday başakları, tütün ve haşhaştan oluşan bir çelenk, geleneksel motifli bir kurdele ile bağlı.
- Ortada dağlar, nehirler, göller ve güneş bulunuyor.”
Bunlar, ülkenin zenginliğini, mücadelesini ve özgürlüğünü simgeliyor.
Armanın tasarımı, Üsküp’ün ilk armasını da çizen karikatürist Vasilije Popović’e ait. Beş köşeli yıldız, 2009 yılında Nikola Gruevski hükümetinin girişimiyle kaldırıldı.
Gruevski hükümeti, “Üsküp 2012” adlı tartışmalı proje ile kentin merkezini antik Yunan tarzı binalar ve heykellerle doldurarak ciddi bir şehircilik karmaşasına neden oldu. Bu da Yunanistan’da büyük tepki uyandırdı.
Atina ile yaşanan anlaşmazlığın ardından, Bukefalos’un üzerindeki Büyük İskender heykelinin adı “Süvari” olarak değiştirildi ve bazı tarihi figürlerin anıtları şehir meydanından kaldırıldı. Bunlar arasında, orijinal VMRO (İç Makedon Devrimci Örgütü) döneminde suikastlardan sorumlu olan ve “Kasap” olarak bilinen Andon Kose gibi isimler de vardı.
Tütün, Güneş ve Kurdele Yerine Yeni Semboller
Ülkenin şu anki sembollerinin yerini yeni simgeler alacak gibi görünüyor. 2014 yılında sunulan öneriye göre, armanın merkezinde aslan yer alabilir ya da bambaşka bir hayvan seçilebilir.
Liberal Demokrat Parti, Kuzey Makedonya’yı temsil eden bir sembol olarak vaşak figürünü önerdi. Parti, bu hayvanın armasına eklenmesinin ülkenin geçmişe değil, geleceğe odaklandığını göstereceğini savunuyor.
“Bu, komşu ülkelerin sembollerini çağrıştırmayacak bir simge olacak. Özgünlük, farklılık, yenilik, tazelik ve geleceğe dönüklük önemli. Şar Dağları’nda yaşayan Balkan vaşağı, ulusal simgelerimizden biridir,” denildi.
Parti, ikinci bir seçenek olarak şahini önerdi. Ülkede dokuz farklı şahin türü yaşadığı ve halk şarkılarında da sıkça bahsedildiği için bunun da uygun bir sembol olabileceği belirtildi.
Başbakan Hristijan Mickoski, konunun detaylarına girmeden, iktidar koalisyonunun (VMRO-DPMNE ve Arnavut VLEN) armanın değiştirilmesi sürecine başlamaya hazır olduğunu açıkladı. Mickoski, bu konuda Alija Ahmeti’nin liderliğindeki Demokratik Bütünleşme Birliği ile daha önce anlaşmaya varıldığını söyledi.
VMRO-DPMNE ve Ahmeti’nin partisi, 2014 yılı sonunda armanın değiştirilmesi konusunda anlaşmıştı. O dönemde hükümet, “altın sarısı bir kalkan içinde kırmızı, öfkeli bir aslan ve taç” içeren yeni armayı benimsemişti.
Ancak bu değişiklik hiçbir zaman resmi olarak onaylanmadı. Çünkü anayasa değişikliği için mecliste üçte iki çoğunluk gerekiyordu. Böylece Kuzey Makedonya, Belarus ile birlikte hala Sovyetler Birliği ve Yugoslavya döneminden kalma sembolleri koruyan iki ülkeden biri olarak kaldı.
Bulgaristan Tepkili
2014 yılındaki bu öneri, komşu Bulgaristan’da büyük tepkilere yol açmıştı. Bulgaristan’ın armasında da bir aslan bulunuyor, ancak bu aslan altın renginde ve daha karmaşık bir kompozisyona sahip.
O dönemde heraldik uzmanlar, “Makedonya’nın zıplayan kırmızı aslanı, Bulgaristan’ın altın sarısı aslanını hiçbir şekilde anımsatmıyor” açıklamasında bulunmuşlardı.
Başbakan Mickoski’nin açıklamasının ardından ve Liberallerin önerisiyle birlikte Makedonya halkı da hızla tepki gösterdi. Sosyal medyada yeni bir Facebook sayfası açıldı ve sadece 24 saat içinde yaklaşık iki bin kişi devlet sembollerinin değiştirilmesine karşı olduklarını belirtti.
