Karadağ Avrupa Birliğinde Çin’den bir otoban için aldığı 1 milyar dolarlık borcunu ödemek için yardım talep etti.
“China Road and Bridge Corporation” şirketi tarafından inşaa edilen yol AB periferisinde yaşanan büyük bir jeopolitik savaşın bir parçası.
Financial Times’a bir röportaj veren Karadağ Ekonomi Bakanı şu ifadeleri kullandı ”Karadağ o kadar küçük bir devlet ki bu AB için kolay bir karar olmalıdır.” ifadelerinin devamında ”Bu onlar için küçük ve kolay bir zafer olacaktır.”
Siyasi Analist Stefan Vladisavljev bu durumu şu şekilde ifade ett: ‘‘Bu talep Karadağ veya bölgenin başka bir ülkesinin AB’den bölgede Çin etkisini zayıflatmak için talep ettiği ilk yardımdır.” ifadelerinin devamında ‘‘Biz Çin’e karşı Brüksel’den bu kadar açık yardım talep eden başka bir ülke daha önce görmedik.”
Karadağ 2014 yılında Çin’in ”EximBank”ından bir yol yapımı için 1 milyar dolar değerinde kredi almıştı.
Spajiç, otobanın ilk bölümü olan yolun dörte birini 20 milyon Euroya tamamladı, bu rakam dünyada ki en pahalı yollardan biri olma özelliğini taşıyor.
Spajiç, ‘‘Altyapı için şu anda Çin’e yaslanmış durumdayız. Jeopolitik açıdan durumumuz dramatik” ifadelerini kullandı. Aynı şekilde turizmde de en fazla turistin AB ülkelerinden değil Rusya gibi diğer ülkelerden geldiğini belirtti.
Spajiç, ‘‘Biz AB müttefiklerimizle daha yakın olmalıyız, ekonomi olarak AB’ye yaklaşmamız gerekiyor.” dedi.
2006 yılında Sırbistan ile yollarını ayıran Karadağ, 2017 yılında Moskova’nın karşı çıkmasına rağmen NATO üyesi oldu. 2024 yılında AB’ye girmeye hazırlanan Karadağ’ın en büyük yatırımcılarından biri geleneksel olarak Rusya idi.
Spajiç, Avrupa Komisyonu, Avrupa Yatırım Bankası ve Avrupa Gelişim ve İnşaa Bankası gibi bir çok kurumdan maddi yardım talep edeceklerini belirtti.
AB’nin yardıma hazır olduğunu ancak komisyonun bir yetkilisinin gerekli olan finansmanı bulmada zorlanacaklarını belirtmiş.
Bir AB yetkilisi ‘‘Siyasi olarak yardım etmek istiyoruz…ancakkredinin büyüklüğü ekonominin büyüklüğü ile orantılı değil, bü yüzden mekanizmalar hala görünür değil” ifadelerini kullandı.
Aynı şekilde Karadağ vergi reformlarını da gerçekleştirmelidir, otoyolun proje standartları AB standartları ile uyuşmuyor.
Pekin Balkanlarda altyapı ve enerji projeleri ile girmeye başladı en son ”aşı diplomasisi” ile Karadağ’a 30.000 doz Sinopharm aşısı bağışladı ve bir kaç milyon aşı Sırbistan’a sattı.
Karayol inşaa sözleşmesi, 30 yıllık iktidarda kaldıktan sonra Ağustos ayında seçimleri kaybeden Sosyalist Demokratik Partisi tarafından imzalanmıştı.
Karayol inşaasında yaşanan bir sürü gecikmelere rağmen Karadağ, borcunun dörte birini bu Temmuz ayında ödemesi gerekiyor. Taksit ödenmediği takdirde sözleşme şartları Çin’in Karadağ’ın teminat olarak gösterdiği topraklarına girme hakkı veriyor.
Analistler Karadağ’ın talebinin Brüksel için bir imkan olduğunu vurguluyorlar.
Oksford Üniversitesi öğretim üyesi Tena Prelac Financial Times’a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı ”AB müdahale etmeli. Karadağ AB’nin ön bahçesidir: bu AB’nin gerçek bir jeostratejik oyuncu olduğunu gösterir.” /Balkan Postası
