Hırvatistan’ın Bosna-Hersek sınırına yakın Čerkezovac bölgesinde, nükleer atık depolama sahası için hazırlık çalışmaları devam ediyor. Haziran 2025’ten bu yana bölgede eski askeri tesislerin yıkımı, arazi temizliği ve inşaat malzemelerinin işlenmesi gerçekleştiriliyor.
Hırvat yetkililere göre çalışmalar iki ayrı bölgede yürütülüyor:
- 1. Bölge (Alt alan): Giriş kısmına yakın dört depo binası,
- 2. Bölge (Üst alan): Yaklaşık 3,5 kilometre uzaklıkta bulunan dört ek yapıdan oluşuyor.
Saha operatörlüğünü üstlenen Krško Nükleer Santrali Radyoaktif Atık ve Kullanılmış Yakıt Yönetimi Fonu, toplam sekiz binanın tamamen yıkıldığını, inşaat atıklarının geri dönüştürüldüğünü, metal parçaların ise lisanslı geri dönüşüm merkezlerine gönderildiğini açıkladı.
2026 baharına kadar kazı, zemin düzeltme ve yol altyapısı çalışmaları sürecek. Proje tamamlandığında, Hırvatistan hükümeti bölgeyi 2028’e kadar nükleer atık depolama merkezi olarak hizmete açmayı planlıyor.
Çevresel ve sağlık riskleri
Depolama alanı, Bosna-Hersek sınırına yalnızca birkaç yüz metre mesafede yer alıyor; bölge çevresinde 250 binden fazla kişinin yaşadığı yerleşimler, okullar, meyve bahçeleri ve içme suyu kaynakları bulunuyor.
Bosna-Hersekli çevre uzmanları yıllardır bu projenin hem insan sağlığı hem de Una Nehri’nin ekosistemi açısından ciddi tehdit oluşturduğunu vurguluyor.
Özellikle Una Nehri’nin koruma statüsündeki doğal alanlarının radyasyon sızıntısı riskiyle karşı karşıya kalabileceği konusunda uyarılar yineleniyor.
Bosna-Hersek’in tepkisi
Bosna-Hersek tarafı, son beş yılda konuyla ilgili uluslararası girişimlerini artırmış olsa da, yetkililer yeni adımlar atabilmek için hâlâ bütçe onayını bekliyor. Ülke kurumları, projeyi durdurmak amacıyla hem hukuki hem diplomatik yolları değerlendirmeye devam ediyor./BALKAN POSTASI
