Bosna-Hersek’teki bir mahkeme, Sırp Cumhuriyeti (RS) Başbakanı Radovan Višković ve RS Parlamentosu Başkanı Nenad Stevandić hakkındaki tutuklama tedbirini kaldırdı. Karar, Sırp Cumhuriyeti Televizyonu’nda (RTRS) duyuruldu.
Oturum, 9 Temmuz Çarşamba günü yapıldı ve her iki siyasetçiye, her 14 günde bir yetkili polise düzenli imza verme yükümlülüğü gibi adli kontrol tedbirleri uygulandı.
Birkaç gün önce aynı mahkeme, RS Başkanı Milorad Dodik hakkında da tutuklama tedbirini kaldırmıştı. Bosna-Hersek Savcılığı, bu üç isim hakkında Mart ayında adli polise yakalama emri çıkarmıştı.
Söz konusu yakalama emirlerine göre, üç lider “anayasal düzene saldırı” suçlamasıyla yargılanıyor.
Emir, RS parlamentosunun, yeni RS Anayasası Taslağı’nı görüşeceği gün çıkarılmıştı. Taslakla, RS’nin “Sırp halkının devleti” olarak tanımlanması, kendi kendini yönetme hakkı tanınması, kendi ordusunu kurması ve Halklar Konseyi’nin lağvedilmesi planlanıyordu.
Bosna-Hersek Ceza Kanunu’na göre, “Bosna-Hersek’in anayasal düzenini hukuka aykırı olarak değiştirmeye veya en yüksek kurumlarını devirmeye” teşebbüs edenler beş yıla kadar hapis ve kamu görevlerinden men cezasına çarptırılabiliyor.
Öte yandan, Bosna-Hersek Anayasa Mahkemesi, Özel Sicil ve Sivil Toplum Kuruluşlarının Şeffaflığı Yasası’nın yürürlüğünü geçici olarak durdurdu. Bu başvuruyu, Bosna-Hersek Parlamentosu Halklar Meclisi Başkan Yardımcısı Kemal Ademović yapmıştı.
RS Meclisi’nin Rus modeliyle kabul ettiği bu yasa, sivil alan üzerindeki sıkı denetimi öngörüyordu.
Dodik ise mahkeme kararına rağmen yasaların uygulanacağını açıkladı.
Son yasalar, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’dan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’e, Bosna-Hersek’teki birçok yabancı büyükelçiliğe kadar neredeyse tüm uluslararası çevrelerce tepkiyle karşılandı.
