Avrupa Komisyonu’nun 4 Kasım’da açıklayacağı “Genişleme Paketi” kapsamında yer alan Sırbistan İlerleme Raporu, bugüne kadarki en olumsuz belge olarak nitelendiriliyor. Jutarnji list’in ulaştığı taslağa göre rapor; medya özgürlüğünden savaş suçlarının yargılanmasına, yolsuzlukla mücadeleden Kosova ile ilişkiler ve demokrasi standartlarına kadar pek çok alanda Belgrad yönetimine sert eleştiriler yöneltiyor.
AB’ye Karşı Retorik ve Demokratik Gerileme
Komisyon, Sırbistan’da yalnızca medyada değil, en üst siyasi düzeyde de “AB karşıtı söylemin” devam ettiğini belirtiyor. Raporda, ülkenin Avrupa Birliği’ne entegrasyon süreci için gerekli siyasi iradeyi göstermediği, toplumsal kutuplaşmanın ve dezenformasyonun arttığı vurgulanıyor.
Parlamentoda gerçek bir demokratik tartışma ortamının bulunmadığı, muhalefetin bastırıldığı ve sivil toplum örgütlerine yönelik baskıların yoğunlaştığı belirtiliyor. Komisyon, seçim reformlarının tamamlanması ve uluslararası gözlemci tavsiyelerinin bir sonraki seçimlerden önce uygulanması gerektiğini kaydediyor.
Medya, Yolsuzluk ve Polis Şiddeti Eleştirileri
Raporda, Sırbistan’da medya özgürlüğü alanında “açık bir gerileme” yaşandığı ifade ediliyor. Gazetecilere yönelik baskı ve hükümet yetkililerinin onları hedef alan açıklamaları “demokratik toplum için ciddi bir tehdit” olarak nitelendiriliyor.
Ayrıca protestolar sırasında polisin aşırı güç kullanımı ve bu olayların yeterince soruşturulmaması eleştiriliyor. Novi Sad’daki yolsuzluk karşıtı gösterilerin bastırılması, toplumsal kutuplaşmayı derinleştiren bir örnek olarak gösteriliyor.
Savaş Suçları ve Srebrenitsa Vurgusu
Komisyon, Sırbistan’ın savaş suçlarını soruşturma konusunda isteksiz davrandığını, yüksek profilli sanıklara yönelik davaların açılmadığını belirtiyor. Raporda, Belgrad’daki bazı siyasi aktörlerin ve medyanın Srebrenitsa soykırımını inkâr etmeye devam ettiği ve savaş suçlularına kamusal alan tanındığı ifade ediliyor.
Komşularla Gerginlik ve Kosova Sorunu
Sırbistan’ın komşularıyla ilişkilerinde ilerleme kaydetmediği, özellikle Hırvatistan’la ilişkilerin karşılıklı suçlamalar ve diplomatik notalarla gergin seyrettiği bildiriliyor. Ayrıca, 2023’ten bu yana iki ülke arasında kayıplar konusundaki toplantıların yapılmadığı kaydediliyor.
Kosova ile ilişkilerde ise “ciddi gerileme” tespit ediliyor. Banjska’daki silahlı saldırıya ilişkin hiçbir önlem alınmadığı, Sırbistan’ın Kosova’nın uluslararası örgütlere üyeliğine karşı tutumunu sürdürdüğü belirtiliyor. Her iki taraf da Brüksel ve Ohri anlaşmalarını derhal uygulamaya çağrılıyor.
AB Sürecinde Durgunluk
Avrupa Komisyonu, Sırbistan’ın dört yıldır yeni bir müzakere başlığı açmadığını hatırlatarak, ülkenin teknik koşulları karşılasa da siyasi destek bulmasının zor olacağına işaret ediyor.
Sonuç olarak, Brüksel’in yeni raporu Sırbistan için sert bir uyarı niteliğinde: demokratik standartlar, hukuk devleti ve medya özgürlüğü konularında ciddi bir dönüşüm yaşanmadıkça, Avrupa Birliği üyeliği hedefi giderek uzaklaşıyor./BALKAN POSTASI
