Bled Stratejik Forumu’nun panellerinden birinde konuşan ABD’nin NATO’daki büyükelçisi Matthew G. Whitaker, Amerika Birleşik Devletleri’nin Sırbistan’daki ve Bosna-Hersek’in Sırp Cumhuriyeti entitetindeki gelişmeleri yakından takip ettiğini, amaçlarının ise bölgesel bir çatışmaya yol açabilecek herhangi bir gelişmeye izin vermemek olduğunu söyledi.
Whitaker“Hem Sırp Cumhuriyeti’nde hem de Sırbistan’da olup biten her şeyi büyük bir dikkatle takip ediyoruz. Şu anda odaklandığımız nokta, durumun olası bir bölgesel çatışmaya dönüşmemesidir,” dedi.
O, ABD’nin “Batı Balkanlarda istikrar istediğini” vurguladı ve bunun NATO’daki Avrupalı ortaklar için de önemli olduğunu, çünkü onların da kriz durumlarında birlikte hareket etme yükümlülüğü bulunduğunu belirtti.
Sırbistan aylardır hükümet karşıtı protestolarla sarsılıyor; protestolar sık sık şiddet olaylarına dönüşüyor. Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç ise, hiçbir kanıt sunmadan, yabancı ajitatörleri devrim kışkırtmaya çalışmakla suçluyor. Sırp Cumhuriyeti’nde ise Milorad Dodik, Bosna-Hersek Mahkemesi’nin aldığı görevden alma kararına meydan okuyor ve bu entiteti Bosna’nın geri kalanından ayırmakla sürekli tehdit ediyor.
Siyasi krizin Bosna-Hersek’te veya Sırbistan’da silahlı bir çatışmaya dönüşmesi halinde NATO’nun müdahale edip etmeyeceği sorulduğunda, Whitaker, NATO’nun oybirliği ile hareket ettiğini, ancak “bundan çok uzak olduğumuzu” söyledi.
Whitaker“Eğer NATO müdahil olacaksa… Politikanın bir numaralı kuralı, hipotezlere yanıt vermemektir. Bence bekleyip gelişmelerin nasıl olacağını görmemiz gerekiyor,” dedi.
O, ayrıca tüm tarafları 1990’lı yıllarda Bosna Savaşı’nı sona erdiren Dayton Anlaşmaları’na uygun hareket etmeye teşvik etmeye devam edeceklerini ifade etti. ABD’li büyükelçi ayrıca “NATO’nun hiç olmadığı kadar güçlü” olduğunu ve bunun “hasımlarımız için çok endişe verici olması gerektiğini” söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç veya Sırp Cumhuriyeti’nin eski başkanı Milorad Dodik ile görüşme ihtimali sorulduğunda ise Whitaker, böyle bir görüşme için herhangi bir işaret bulunmadığını, ancak barış ve istikrar açısından net faydalar doğuracaksa bunun tartışılabileceğini belirtti.
Whitaker, Başkan Trump’ın dünya liderleriyle iletişim kurma konusunda özel bir yeteneği olduğunu, Amerikan başkanlığının etkisini ve devletin gücünü barış, demokrasi, istikrar ve ekonomik kalkınma yararına kullanabildiğini söyledi.
O, Trump’ın Vuçiç veya Dodik ile görüşme kararı alması halinde, bunun onların siyasi pozisyonlarını güçlendirmek için değil, yalnızca barış ve istikrarın daha geniş çıkarlarını ilerletmek için yapılacağını vurguladı. “Hiçbir şekilde bir liderin siyasi konumunu güçlendirmeyi hedefleyen bir görüşmeyi kabul etmez. Başkan Trump’ın yaptığı şey bu değildir,” dedi ABD’li büyükelçi.
Trump’ı “barış yapıcı” olarak tanımlayan Whitaker, onun politikasının sonuçlara ve ilerleme fırsatları yaratmaya odaklandığını vurguladı./Balkan Postası
