Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in Paris ziyareti, hükümetine karşı ülke çapında eşi benzeri görülmemiş protestoların ortasında gerçekleşti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Sırp mevkidaşı Aleksandar Vucic ile Çarşamba günü Paris’te, Vucic’in ülkesinde artan siyasi baskıyla karşı karşıya olduğu bir dönemde, gizli bir çalışma yemeği için bir araya geldi.
Elysee başlangıçta hangi konuların görüşüldüğü de dahil olmak üzere toplantı hakkında resmi bir açıklama yapmadı.
Ancak saatler sonra Macron sosyal medya platformu X’te “uzun görüşmeden” çıkardığı önemli sonuçları paylaştı.Macron paylaşımında, “Öncelikle Fransa’nın Sırbistan’ın demokratik ve Avrupalı kaderine verdiği önemi yineledim,” dedi.
Ziyaret Sırbistan’da hükümet karşıtı kitlesel protestoların yaşandığı bir döneme denk geldi. Göstericiler Vucic hükümetini yolsuzluk ve şiddetle suçluyor.
Bu arada, yaklaşık 100 Sırp öğrenciden oluşan bir grup, AB yetkililerini ülkelerindeki durum hakkında uyarmak üzere, önümüzdeki hafta Strazburg’daki Avrupa Parlamentosu’na gidecek.
Pek çok Sırp öğrenci, ülkelerinde büyük destek görmelerine rağmen Avrupa Birliği’nden yeterince destek alamadıklarını düşünüyor.
Protestoları tetikleyen olay, Kasım ayında Novi Sad tren istasyonunun beton çatısının çökmesi sonucu yaşandı. Kazada 16 kişi hayatını kaybetti.
Siyasi çalkantılara rağmen Fransa’nın Sırbistan’da büyük ekonomik çıkarları bulunuyor.
Geçtiğimiz yaz Belgrad, 3 milyar euro gibi mütevazı bir meblağ karşılığında 12 adet Fransız Rafale savaş uçağı satın almıştı.
Vucic çarşamba günü gazetecilere yaptığı açıklamada, Sırbistan’ın 400 milyon euro’yu aşan ikinci taksiti perşembe günü ödeyeceğini teyit etti.
Macron sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, Fransa’nın Belgrad’daki 2027 Expo’suna katılımını teyit ederek Vucic’e açık bir destek mesajı verdi.
Fransa ayrıca Sırbistan’da daha geniş kapsamlı altyapı ve enerji projelerinde de yer alıyor. Fransız Vinci şirketi Belgrad’ın havaalanını işletiyor ve Michelin ülkede lastik üretiyor. Fransa’nın Sırbistan’ın nükleer enerji santralleri kurmasına yardım edeceği de konuşuluyor.
Çarşamba günü masaya yatırılan bir diğer önemli konu ise Donald Trump’ın gümrük vergileri oldu.
Sırbistan, AB’ye uygulanan yüzde 20’lik gümrük vergisinden daha yüksek olan yüzde 34’lük gümrük vergisiyle bölgede en çok etkilenen ülke oldu ve bu durum Fransız paydaşlar üzerinde baskı yarattı.
Bölgesel istikrar masada
Macron, iki liderin Bosna Hersek’i ele aldıklarını, Fransa’nın “bu ülkenin birliğine olan sarsılmaz desteğini” vurguladıklarını ve anayasal düzenini tehdit edecek her türlü eylemi kınadıklarını belirtti.
Vucic’in yakın siyasi müttefiki olan Bosnalı Sırp lider Milorad Dodik’in geçen ay mahkum edilmesinin ardından ülkedeki gerilim tırmanmıştı.
Dodik, bölünmüş Balkan ülkesindeki barış anlaşmasını denetleyen uluslararası Yüksek Temsilcinin kararlarını kabul etmeyi reddettiği için Devlet Mahkemesi tarafından bir yıl hapis cezasına çarptırıldı ve altı yıl boyunca kamu görevinden men edildi.
Fransız lider ayrıca Fransa’nın Sırbistan ve Kosova arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesine olan bağlılığını yineleyerek bunu her iki ülkenin AB hedefleri için ‘temel bir koşul’ olarak nitelendirdi.
Belgrad, 2008 yılında bağımsızlığını ilan eden Priştine’nin egemenliğini tanımıyor. Brüksel’in öncülük ettiği çok sayıda yatıştırma ve diyalog girişimi son yıllarda başarısız oldu.
