17 Ekim 2021 tarihinde Kuzey Makedonya’da gerçekleşen Üsküp Şehir Belediyesi dahil olmak üzere 81 belediyede kayıtlı 1 milyon 824 bin 864 seçmenin 3.480 sandıkta oy kullandığı yerel seçimlerde Türk partilerinin seçim sonuçlarını analiz edip değerlendirdik.
TIMEBALKAN ÖZEL
Yapılan son yerel seçimlere katılan üç Türk partisi, Türk Demokratik Partisi (TDP), Türk Hareket Partisi (THP) ve Türk Milli Birlik Hareketi (TMBH), Makedonya genelinde 1.347 meclis üyesinden 29 meclis üyesi çıkarttı. Kuzey Makedonya’daki yerel yönetimlerde TDP’nin 21, THP’nin 5 ve TMBH’nin 3 meclis üyesi oldu.
– Türk Demokratik Partisi (TDP), 2021 Yerel Seçimlerinde 1 Belediye Başkanı ve 12 belediyede 21 meclis üyesi kazandı
Belediye Başkan Adayları: 5 Aday 1 Başkan
TDP Merkez Jupa, Vrapçişte, Dolneni, Plasnitsa ve Konçe belediyelerinde başkan adayı çıkarttı. Merkez Jupa’da önceki dönemin Belediye Başkanı ve TDP adayı Ariyan İbrahim 1.342 oy (%71,16) oy alarak seçimi kazandı. Devlet Seçim Komisyonu (DSK), seçime katılım barajına ulaşılamamasından dolayı Merkez Jupa Belediyesi’nde seçimin tekrarlanacağını açıkladı.
Nufüsün %98’inin Türk olduğu Plasnitsa Belediyesi’nde Türk Demokratik Partisi (TDP) adayı Abdülvait Karamaleski 366 oy (20,62) alırken, 1.359 oy (76,56) alan Demokratik Bütünleşme Birliği (BDİ) adayı Aliya Yaoski belediye başkanı seçildi.
Vrapçişte Belediyesi’nde ise TDP adayı Refik Mustafi 1.324 oy (%13,88) alarak ikinci tura kalma başarısı gösteremedi. Vrapçişe’te de TDP’nin belediye başkan adayı 2013’teki yerel seçimlerde 3.151 oy, 2017’deki yerel seçimlerde ise 1.546 oy almıştı.
Dolneni Belediyesi’nde ise TDP adayı Sead Sadikoski 1.376 oy (%19,20) ve Konçe Belediyesi’nde ise TDP adayı Orhan Barov, 172 oy (%8,32) alarak belediye başkanı seçilemedi.
Belediye Meclis Üyeleri: 24 Belediyede Yarışan TDP, 12 Belediyede 21 Meclis Üyesi Çıkardı
TDP, 17 Ekim Yerel seçimlerinde 15 belediyede kendi meclis üyesi listeleri ve 9 belediyede de iktidar partisi Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) öncülüğündeki “Belediyemiz İçin En İyisi” koalisyonu listeleri ile olmak üzere toplamda 24 belediyede yarıştı.
TDP kendi listeleriyle yarıştığı 15 belediyede 17 meclis üyesi, SDSM ortak listeleriyle yarıştığı 9 belediyede ise 4 meclis üyesi olmak üzere, Makedonya genelinde toplam 21 meclis üyesi çıkarmıştır.
TDP, kendi meclis aday listesiyle en başarılı sonuç aldığı belediyeler ise şu şekilde:
Merkez Jupa’da 637 (%33,78) oy ile 5 meclis üyesi, Gostivar’da 2.815 (%8,83) oy ile 3 meclis üyesi, Vrapçişte’de 1.300 (%13,63) oy ile 3 meclis üyesi ve Dolneni’de 667 (%9,30) oy ile 2 meclis üyesi çıkardı.
TDP, 2017’deki yerel seçimlerde Gostivar’da 2.176 oy alırken bu seçimlerde artırdığı oylarla birlikte bir meclis üyesi fazla çıkararak toplamda 3 meclis üyesine sahip oldu.
Pirlepe’ye bağlı Dolneni Belediyesi’nde ise TDP 2017’de aldığı 366 oyu ikiye katladı ve geçen dönem bir meclis üyesine sahip olduğu belediyede 2 meclis üyesi elde etti.
TDP, %31,1 Türk nufüsünun olduğu Mavrova Rostuşe’de 387 (%11,92) oy ile 1 meclis üyesi çıkardı. TDP 2017’deki yerel seçimlerde 694 oy (%19,26) alarak 2 meclis üyesi çıkarmıştı.
TDP, Plasnitsa’da 289 (%16,28) oy ile 1, Konçe’de 183 (%8,85) oy ile 1 ve Tearce’de de 564 (%6,03) oy ile 1 meclis üyesi çıkardı.
Koalisyon listeleriyle katıldığı 9 belediyeden, Üsküp Büyükşehir Belediyesi’nde 1, Vasilevo, Radoviş ve Demir Kapı’da da 1’er meclis üyesi elde ederek koalisyon listelerinden toplamda 4 meclis üyesi çıkarabildi.
TDP, 2013’te iki meclis üyesi çıkarttığı Çayır Belediyesi’nde, 2017’deki seçimlerde olduğu gibi bu seçimlerde de 682 (%2,57) oy alarak meclis üyesi çıkaramadı.
Üsküp’e bağlı Stüdeniçan Belediyesi’nde 2017’deki yerel seçimlerde 1 meclis üyesi çıkaran TDP, bu seneki seçimde 326 (%4,44) oy alarak meclis üyesi çıkaramadı.
TDP hem kendi hem de ortak listelerle yarıştığı Çayır, Butel, Kalkandelen, Resne, Köprülü, Lozovo, Ustrumca, Doyran, Ohri, Stüdeniçan, İştip ve Struga’da meclis üyesi çıkarma başarısı gösteremedi.
TDP ülke genelinde yarıştığı 24 belediyeden sadece 12 belediyede meclis üyesi çıkarmayı başarmış geri kalan 12 belediyede ise meclis üyesi çıkaramamıştır.
TDP’nin kendi listeleriyle yarıştığı 15 belediyede aldığı oy sayısı 9.781. TDP, 2017 yılında kendi listeleriyle yarıştığı 13 belediyede 10.249 oy, 2013’teki yerel seçimlerde ise tek başına listelerle yarıştığı 11 belediyede 15.684 oy almıştı.
TDP, 2017’deki yerel seçimlerde tek başına yarıştığı listelerle 13 belediyede 17 meclis üyesi, VMRO DPMNE ortak listeleriyle de 12 belediyede 8 meclis üyesi olmak üzere, Makedonya çapında toplam 25 belediyede 25 meclis üyesi çıkarmıştı.
2013 yerel seçimlerinde ise TDP tek başına yarıştığı listelerle 11 belediyede 22 meclis üyesi, VMRO DPMNE ortak listeleriyle de 12 belediyede 12 meclis üyesi olmak üzere, Makedonya çapında 23 belediyede toplam 34 meclis üyesi elde etmişti.
– THP’nin yerel seçim karnesi
Türk Hareket Partisi (THP), 17 Ekim Yerel seçimlerine kendi listeleriyle 6, Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) koalisyonuyla 7 belediyede meclis üye adaylarıyla yarışırken diğer tüm belediyelerde SDSM koalisyonu listelerini destekledi.
THP, 2021 yerel seçimlerinde ülke genelinde 5 meclis üyesi kazandı.
Belediye Meclis Üyeleri: 13 Belediyede Yarışan THP, 5 Meclis Üyesi Çıkardı
Türk Hareket Partisi (THP) kendi listeleriyle yarıştığı Plasnitsa’da 148 (%8,34) oy ile 1 meclis üyesi, Merkez Jupa’da 146 (%7,74) oy ile 1 meclis üyesi çıkardı.
THP, SDSM öncülüğündeki “Belediyemiz İçin En İyisi” koalisyonu listeleriyle katıldığı Valandova, Resne ve Pirlepe’de de 1’er meclis üyesi elde etti.
THP, kendi listeleriyle yarıştığı Gostivar’da 417 (%1.31), Radoviş’te 536 (%4,23), Karbintsi’de 105 (%4,51) ve Stüdeniçan’da 237 (%3,23) oy aldı.
THP, kendi listeleriyle katıldığı Gostivar, Radoviş, Karbintsi ve Stüdeniçan’da, koalisyon listeleriyle katıldığı Üsküp Büyükşehir Belediyesi, Çayır, Kırçova ve Mogila’da meclis üyesi çıkarma başarısı gösteremedi.
THP, 2017 yılındaki seçimlerde SDSM koalisyonu ile meclis üyesi listeleriyle yarıştığı 15 belediyede 12 meclis üyesi (Üsküp Büyükşehir Belediyesi, Çayır, Stüdeniçan, Kırçova, Resne, Plasnitsa, Merkez Jupa, Karbintsi, Radoviş, Ustrumca, Valandova ve Vasilevo) çıkarmıştı.
THP, aynı seçimlerde ortak meclis aday listesi ile yarıştığı Vrapçişte, Gostivar, Köprülü ve Kumanova belediyelerinde ise meclis üyesi kazanamamıştı.
SDSM’nin yerel seçimlerden zaferle çıkması seçimlere tüm belediyelerde SDSM ile birlikte katılma kararı alan THP’nin de yerel seçimlerde kazanması anlamına geldi. THP’nin 2013 Yerel seçimlerine katılmamasından dolayı geçtiğimiz seçimlerle bir kıyas yapmak mümkün değil.
– TMBH’nin yerel seçim karnesi
– Türk Milli Birlik Hareketi (TMBH), 17 Ekim yerel seçimlerinde bir belediyede belediye başkan adayı, 5 belediyede kendi listeleri ve 2 belediyede koalisyon listeleriyle yarıştı. TMBH 2 belediyede toplamda 3 meclis üyesi çıkardı.
ülkedeki iki Türk belediyesinden biri konumundaki Merkez Jupa Belediyesi’nde TMBH’nin başkan adayı Şahin Şakir 482 oy (%25,56) oy aldı ve seçimi kaybetti. Devlet Seçim Komisyonu (DSK), seçime katılım barajına ulaşılamamasından dolayı Merkez Jupa Belediyesi’nde seçimin tekrarlanacağını açıkladı.
TMBH, Merkez Jupa Belediyesi’nde meclis üyesi listelerinde 327 (%17,34) oy alarak 2 meclis üyesi çıkarma başarısı gösterdi. TMBH, VMRO DPMNE öncülüğündeki koalisyon ortak listesinde yarıştığı Vasilevo Belediyesi’nde de 1 meclis üyesi elde etti.
TMBH kendi listeleriyle yarıştığı Butel Belediyesi’nde 82 (%0,48) oy, Çayır’da 289(%1,09) oy, Gostivar’da 444 (%1,39) oy ve Dolneni’de 279 (%3,89) oy alarak meclis üyesi çıkarma başarısı gösteremedi.
TMBH aynı zamanda ortak liste ile yarıştığı Radoviş’te de meclis üyesi çıkaramadı.
2017 yerel seçimlerinde 1 belediyede belediye başkan adayı ve Makedonya genelinde 8 belediyede meclis üye adaylarıyla yarışan TMBH, 5 farklı belediyede 5 meclis üyesi kazanmıştı.
TMBH, 2017 yılında Gostivar’da 1.126 oy alırken bu seçimlerde çok ciddi oy kaybı yaşayarak 444 oy ile var olan meclis üyesini TDP’ye kaptırdı. TMBH 2017 seçimlerinde VMRO DPMNE listesinden meclis üyesi kazandığı Butel Belediyesi’ndeki meclis üyesini de kaybetti.
Tür Milli Birlik Hareketi (TMBH), 2013 yerel seçimlerinde tek başına 5 (Merkez Jupa’da 4, Debre’de 1) SDSM Koalisyonu ile 2 toplamda 7 meclis üyesi çıkarmıştı.
17 Ekim 2021 tarihinde düzenlenen yerel seçimlerde ülkedeki üç Türk siyasi partisinin ciddi şekilde oy ve meclis üyesi kaybetmesi ülkedeki Türk toplumu adına düşündürücü ve endişe vericidir.
