Bosna Hersek Federasyonu’nda yer alan Sırp Cumhuriyeti (RS) Başkanı Milorad Dodik’in ‘Balkanların yeni kalbi’ olarak adlandırdığı Belgrad-Saraybosna otoyolunun açılışına daha çok var, ama politik ‘kalp piline’ ihtiyacı olmadığı şimdiden belli oldu. Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı’nın Erdoğan ile görüşmesinden çıkan sonuç da bunun en iyi teyidi.
Artık şüphe yok: Otoyol, Belgrad ve Saraybosna’yı birbirine bağlayacak. Türkiye bu büyük altyapı projesine destek vermeyi kabul etti. İnşaat muazzam olacak: Onlarca tünel kazınacak ve birçok köprü inşa edilecek, yapımı Türk şirketleri üstlenecek. Erken tahminlere göre, projeye yapılacak yatırımlar iki milyar euro’yu aşacak.
Siyaset artık ‘Balkanların kalbini’ durduramaz
Sremska Rača’da, Sava Nehri üzerinde köprü inşaatı için hazırlık çalışmaları, 2019 Ağustos sonlarında başlatılmış, ama otoyolu yapımındaki ilk taş 2019 Ekim başlarında atılmıştı. Temel atma törenine Sırbistan Devlet Başkanı Aleksandr Vucic, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı üyeleri katılmıştı.
Yolun Kuzmin-Sremska Rača kesiminin yapımı 2022’de tamamlanmalı. Bu ilkbahar aylarında Sremska Rača- Bijeljina kesiminde çalışmaların başlaması bekleniyor. Bin 320 metre uzunluktaki Sava köprüsünün yapımı, planlanan takvime göre ilerliyor. Baş müteahhit şirket olan Taşyapı’nın 350 çalışanı her gün işbaşı yapıyor. Taşyapı, köprü yapımıyla ilgili tüm teknik belgeleri hazırladı, proje çalışmaları ile iş planlamasını yaptı, projenin ekonomik fizibilitesini inceledi.
Sırbistan topraklarındaki çalışmaların maliyeti 1 milyar 50 milyon euro olacak, aralarından yaklaşık 220 milyonu Kuzmin-Sremska Rača, yaklaşık 830 milyonu da Pojega-Kotroman kesiminin yapımına harcanacak.
Bu otoyol siyasi bir proje değil, gerçek bir ihtiyaç
Belgrad-Saraybosna yolundaki lojistik zorluklar hakkında bilgi sahibi olan yazar ve gazeteci Muharem Bazdulj, yeni otoyolunun siyasi bir proje değil, gerçek ihtiyaç olduğunu, insanların yeni yola ihtiyaç duyduğunu söylüyor. Bazdulj, Sırbistan ve Bosna-Hersek başkentleri arasındaki mesafenin sadece 300 kilometre olmasına rağmen bir şehirden diğerine ulaşmanın tam bir ıstırap olduğunu belirtiyor.
Sputnik’e konuşan Badulj, “Otobüsle 6-7 saat sürüyor. Eski nesiller halâ Olimpik Ekspres trenini hatırlıyor. Bu tren Belgrad’dan Saraybosna’ya 4 saate gidiyordu. Şimdi böyle bir tren yok. Bu bağlamda, yeni yolu yapanların siyasi kimliği ne olursa olsun herkesin buna ihtiyacı var. Söz konusu A noktasından B noktasına varmak olunca kime oy verdiğiniz ve hangi milliyetten olduğunuzun hiçbir önemi yok” ifadelerini kullandı.
Yolun, şimdi siyasete hiçbir dahli olmasa da uzun vadede bu düzlemde de katkısı olacağını düşünen uzman, “Sorunlarımızdan biri, son 20 yıldır insanların birbirleriyle çok daha az buluşuyor, birbirleri hakkında daha az bilgiye sahip olması. Hayatında hiç Belgrad’a ve genel olarak Sırbistan’a gitmemiş Saraybosnalılar var. Bosna-Hersek’te hiçbir zaman olmamış birçok Sırp var. Hepsi, birbirleri hakkında sadece medyanın sıkça manipülatif olan bilgiye dayanarak fikir yürütüyor, kişisel deneyimlere dayanarak bunu yapmıyorlar” dedi.
Birleştirici faktör
Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı üyeleri Željko Komšić, Milorad Dodik ve Šefik Džaferović’in, hiçbir zaman son Türkiye ziyaretinde olduğu kadar birleşik görülmediğini vurgulayan Badulj, Türkiye’nin vaat ettiği yol ve aşının her üçünün yararına olacağını savundu.
Sırbistan lideri Vucic’in Temel atma töreninde kaydettiği gibi, bu tarihi bir olay ve tüm bölge için büyük öneme sahip, çünkü bu yapım, tüm Balkanlar bölgesinin bağlanması, açılması ve birleşmesinin başlangıcı olacak.
Vucic, “Daha önce kan dökmek yerine yollar inşa etseydik felaketten kaçınmış olurduk. Artık bu tür hatalar yapma hakkımız yok” diye konuşmuştu.
Balkanlar’da barış ve refaha giden yol
Benzer bir şey Erdoğan da söylemişti. Cumhurbaşkanı, bu topraklarda yaşayan insanların son 25 yılda çok acı çektiğini, büyük kayıplar verdiğini anımsatmıştı. Bu yüzden geleceğin, bölge halkları arasındaki farklılıkların çatışma nedeni değil, zenginlikleri olarak algılanacak şekilde inşa edilmesi gerektiğini kaydeden Erdoğan, Türkiye’nin Balkanlar’da barış ve refaha ilgi duyduğunu dile getirmişti.
Otoyol tamamlandığında, Belgrad’dan Saraybosna’ya seyahat sadece 3 saat sürecek. Bu yol ayrıca Slovenya’nın başkenti Ljubljana’dan güney yönünde, Niş ve ötesine gitmek isteyen herkesin hayatını kolaylaştıracak. Ljubljana’dan Selanik’e yolculuk 200 kilometre daha kısa olacak.
RS Başkanı Dodik, bu yolun anlamını şu sözlerle anlatmıştı: “Yollar yapmak lazım, çünkü insanlar büyük yollarla geliyor, küçük yollarla kaçıyor.”
tr.sputniknews
