NATO Deklarasyonu: Bosna-Hersek’in Anayasal Düzenine Yönelik Tehditlerden Duyulan Endişe
Bosna-Hersek’teki barış anlaşmasının 30. yıl dönümüne ithafen ABD’nin Dayton (Ohio) kentinde düzenlenen NATO Parlamenter Asamblesi Bahar Oturumu’nda, savunma kapasitesinin artırılmasının önemine dikkat çeken bir deklarasyon kabul edildi.
Deklarasyonda, Batı Balkanlar’daki istikrar ve barışın önemi vurgulandı. Ayrıca, Bosna-Hersek’in anayasal düzenini, egemenliğini ve toprak ile işlevsel bütünlüğünü tehdit eden ve Dayton Barış Anlaşması’nı zayıflatan, Bosna-Hersek’in entitesi olan Sırp Cumhuriyeti (Republika Srpska) içindeki son yasa düzenlemeleri ve girişimler hakkında ciddi endişe ifade edildi.
Bu maddeye Sırbistan tarafından bir değişiklik önergesi sunularak, deklarasyondan “Republika Srpska” ifadesinin çıkarılması istendi. Ancak bu öneri reddedildi.
NATO Parlamenter Asamblesi Başkan Yardımcısı Agnes Vadai, önergenin reddinden sonra Bosna-Hersek’in bütünlüğüne destek verdiğini açıkladı.
ABD Temsilcisi Michael R. Turner ve NATO Parlamenter Asamblesi Başkanı Marcos Perestrello, ortak bir açıklama yaparak Bosna-Hersek’teki mevcut duruma dikkat çekti ve istikrarsızlaştırıcı unsurlara karşı uyarıda bulundu:
“Bosna-Hersek karmaşık zorluklarla karşı karşıya ve kritik bir eşikte bulunuyor. Sırp Cumhuriyeti entitesinden kaynaklanan ayrılıkçı söylem ve eylemler, ülkenin egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve anayasal düzenini tehdit ediyor. ABD ve Avrupa liderlerinin bu tehlikeli ve istikrarsızlaştırıcı davranışları açık bir şekilde kınayan kararlı tutumunu memnuniyetle karşılıyoruz. Bu tür davranışlara karşı durmak ve bölgede güvenlik boşluğunun oluşmasını engellemek için gösterdikleri kararlılık hem gerekli hem de takdire şayandır.”
Yetkililer ayrıca, istikrarsızlık ve şiddete geri dönülmesinin bir seçenek olmadığını vurguladı.
“Bosna-Hersek’teki tüm siyasi aktörlere, iyi niyetle ve Anayasa’ya tam saygı çerçevesinde yapıcı bir diyaloğa katılma çağrısında bulunuyoruz. Hukukun üstünlüğünün korunması, gerekli reformların ilerletilmesi ve her şeyden önce ülkenin kurumsal bütünlüğü ile toplumsal uyumunun güçlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu çabalar, Bosna-Hersek’in Avrupa ve Avrupa-Atlantik hedeflerine ulaşması açısından kilit rol oynamaktadır,” denildi.
NATO üyesi ülkelerin temsilcileri, Bosna-Hersek için 30 yıl önce barış anlaşmasının imzalandığı Dayton’da düzenlenen NATO Parlamenter Asamblesi Bahar Oturumu’na katıldı. 22–26 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen etkinlikte 1.000’i aşkın katılımcı yer aldı; birçok eski ve mevcut diplomat, Balkanlar’da barış ve güvenlik konularını değerlendirdi.
