İtalya’yı sığınma haklarını baltalamakla suçlayan hukukçular ve hak örgütleri bu kararın yasallığını sorguluyor.
İtalya cuma günü, ülkede kalma hakkı reddedilen 40 sığınmacıyı Arnavutluk’ta kendisinin yönettiği gözaltı merkezlerine nakletti.
Böylece ilk kez bir Avrupa Birliği üyesi, reddedilen sığınmacıları geldikleri ülke ya da transit geçtikleri bölge yerine üçüncü bir yere yerleştirmiş oldu.
Yerel basına göre grup liman kenti Brindisi’den yola çıktı, ancak yetkililer göçmenlerin uyruklarını ya da diğer ayrıntıları henüz teyit etmedi.
Söz konusu kişiler şu anda Shëngjin ve Gjadër’de İtalya tarafından inşa edilen ve işletilen iki tesiste tutuluyor. Bu tesisler başlangıçta Akdeniz’de yakalanan göçmenlerin sığınma taleplerini işleme koymak üzere inşa edilmişti.
Ancak, ekim ayında faaliyete geçmelerinden bu yana, yasal zorluklar merkezlerin tam olarak kullanılmasını kısıtladı. Hatta bazı göçmenler mahkemelerin yurtdışında gözaltında tutulmalarını onaylamayı reddetmesinin ardından İtalya’ya geri gönderilmişti.
Göçmenlerin Arnavutluk’ta ne kadar süre kalacakları belirsizliğini korumakla birlikte, İtalyan yasalarına göre reddedilen sığınmacılar sınır dışı edilmek üzere 18 aya kadar tutulabiliyor.
Hukuki ve insan haklarına ilişkin kaygılar
Hak grupları ve hukukçular ise bu adımı kınayarak yasallığı ve emsal teşkil edebileceği konusunda endişelerini dile getirdi.
Göç Politikaları Enstitüsü’nden Meghan Benton “Bu inanılmaz pahalı yapıyla bir şeyler yaptıklarını göstermeleri gerekiyor,” dedi.
Benton, aralarında Hollanda’nın da bulunduğu diğer AB ülkelerinin Uganda gibi ülkelerle benzer düzenlemelere ilgi duyduklarını belirtti.
Arnavutluk’taki transferleri izleyen sivil toplum kuruluşları ve İtalyan milletvekillerinden oluşan bir heyete katılan ActionAid’den göç uzmanı Francesco Ferri, bu hamlenin net bir yasal dayanağı olmadığını söyledi.
Ferri, İtalyan yasalarında, AB mevzuatında ya da Arnavutluk-İtalya anlaşmasında, reddedilen sığınmacıların bu şekilde sınır dışı edilmesine izin veren bir hüküm bulunmadığını dile getirdi.
“Bizim için bu kabul edilemez.”
Kasım 2023’te 800 milyon euroluk ikili anlaşmanın imzalanmasından bu yana, merkezler yasal engeller ve anlaşmanın uluslararası hukuku ihlal ettiğini ve göçmen haklarını tehlikeye attığını savunan insan hakları gruplarının baskısı nedeniyle büyük ölçüde atıl durumda kaldı.
Beş yıllık anlaşma uyarınca, İtalyan sahil güvenliği tarafından her ay uluslararası sularda yakalanan 3.000 kadar göçmen Arnavutluk’ta işleme tabi tutulabiliyor. Sığınma hakkı verilenler İtalya’ya yerleştirilirken, diğerleri doğrudan Arnavutluk topraklarından sınır dışı edilmekle karşı karşıya.
