Kuzey Makedonya’daki gençlerin çoğu Avrupa Birliği’ne (AB) olumlu baksa da, neredeyse yarısı ülkenin bir gün Birliğe üye olacağına inanmıyor. Bu durum, AB’ye aday ülkelerde gençler arasında giderek artan Avrupa şüpheciliğini ortaya koyuyor.
Bu bulgular, Brüksel’de tanıtılan “Batı Balkanlar’da Gençlik Avrupa Şüpheciliğiyle Mücadele: Kuzey Makedonya Örneği” adlı yayında yer aldı.
Raporda, gençlerin umut ile gerçeklik, ilgi ile güvensizlik arasında kaldığı, bu ikilemden de gençlikteki Avrupa şüpheciliğinin beslendiği vurgulanıyor. Çözüm olarak, gençlerin yalnızca izleyici değil, aktif politika üreticileri olarak sürece dâhil edilmesi; ekonomik ve kurumsal engellerin kaldırılması; AB ile iletişimin daha şeffaf, iki yönlü ve somut hâle getirilmesi öneriliyor.
Yayın, gençlerin pasif gözlemciler değil, alan, vizyon ve ortaklık talep eden aktif aktörler olduğunu vurguluyor:
“Avrupa onlar olmadan tamamlanamaz ve genişleme süreci onların anlamlı katılımı olmadan başarılı olamaz.”
Anket Sonuçları: Umut Var, Ancak Güven Eksik
Haziran 2025’te, “Studentarija” platformu iş birliğiyle yapılan ankete 1.000 genç katıldı. Katılımcıların %81,5’i lisans veya lisansüstü öğrencilerden oluştu.
%41 AB’yi “olumlu” değerlendirirken,
%24 “olumsuz” görüş bildiriyor,
%35 ise “tarafsız” kalıyor.
Ancak geleceğe dair beklentilerde tablo karamsar:
%46,5 ülkenin hiçbir zaman AB üyesi olacağına inanmıyor.
%35,8 üyeliğin sadece “uzak gelecekte” mümkün olduğunu düşünüyor.
Yalnızca %6,7 ülkenin önümüzdeki beş yılda AB’ye katılabileceğine inanıyor.
Gençlerin gözünde en büyük engel yolsuzluk (%84,6) olurken, bunu ikili anlaşmazlıklar (%61) ve kurumlara güvensizlik (%60) izliyor.
Gençlerin AB’ye İlgisi: Eğitim, İş ve Yaşam Fırsatları
Ankete göre gençlerin %53’ü AB hakkında yeterince bilgi sahibi olduğunu düşünüyor.
AB ile ilgili en çok ilgi duyulan alanlar ise:
Çalışma ve yaşam fırsatları (%76,2)
Erasmus+ gibi eğitim ve gençlik programları (%55,1)
İnsan haklarının korunması (%50)
Çevre koruma (%48,1), dijitalleşme ve inovasyon (%44,5) ile kültürel değişim (%32,2) de öne çıkan diğer alanlar oldu.
Katılım Düşük, Umut Kırılgan
Katılımcıların %70’inden fazlası kendini “sosyal olarak pasif” olarak tanımlarken, yalnızca %8’i politik veya sivil girişimlerde yer alıyor.
Gençlerin %60’ı ise ülkenin AB üyeliğinin göçü azaltmayacağına inanıyor.
Yine de, AB temsilcileriyle diyaloga katılmak isteyenlerin oranı %41,6.
Diğer Bulgular
Gençlerin %53,2’si önümüzdeki beş yılda AB’ye katılma şansı en yüksek ülke olarak Arnavutluk’u,
%34,5’i Karadağ’ı,
%14,7’si ise Sırbistan’ı görüyor.
Sadece %8,2’si Kuzey Makedonya’nın bu süre içinde AB’ye üye olacağına inanıyor.
Uzmanlar Uyarıyor
Avrupa Mükemmeliyet Merkezi’nin Politika ve İletişim Direktörü Bojan Kordalov, bu sonuçların “ciddi bir alarm” olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Gençlere gerçek fırsatlar, istikrar ve anlayış sunulmazsa, kendi ülkelerinin geleceğini AB içinde görmeyi bırakabilirler.”
Kordalov’a göre, AB ile aday ülkeler arasında yeni ve samimi bir iletişim kurulmalı; ekonomik ve demokratik destek her genç için erişilebilir olmalı.
Yayında ayrıca, gençlerin demokratik yaşama katılımını artırmak için katılımcı mekanizmaların güçlendirilmesi ve yolsuzlukla mücadelenin AB’ye güveni yeniden tesis etmede kilit öneme sahip olduğu vurgulandı.
Söz konusu rapor geçen hafta Brüksel’de tanıtıldı, ay sonuna doğru da Üsküp’te kamuoyuna sunulacak. Yayının, Parlamento üyeleri, sivil toplum kuruluşları ve gençlik örgütlerine dağıtılması planlanıyor.
