Sırbistan’daki polis ve istihbarat birimleri, gazetecileri, çevre koruma aktivistlerini ve insan hakları savunucularını yasadışı bir şekilde izlemek için ileri düzey mobil adli tıp ürünlerini ve henüz tam olarak araştırılmamış bir casus yazılımı kullanıyor.
Amnesty International tarafından hazırlanan ve Guardian tarafından aktarılan bir rapor, İsrailli firma Cellebrite‘nin mobil adli tıp ürünlerinin, bireylerin cihazlarını kilitlerini açmak ve verilerini çıkarmak için kullanıldığını, bu cihazların yeni bir Android casus sistemi olan NoviSpy ile “enfekte edildiğini” ortaya koyuyor.
Amnesty International’dan Dinushika Dissanayake “Yetkililer, Sırbistan’da gözetleme teknolojisini ve dijital baskı taktiklerini, sivil topluma yönelik daha geniş bir devlet kontrolü ve baskı aracı olarak kullanıyor,” diyor
Amnesty’nin Avrupa’dan sorumlu bölgesel direktör yardımcısı Dissanayake, raporun, dünya genelinde polis ve istihbarat birimleri tarafından kullanılan Cellebrite ürünlerinin, “katı yasal denetim olmadan kullanıldığında” aktivistler için “büyük bir tehdit” oluşturabileceğini gösterdiğini belirtti.
Bu araçlar, en yeni Android ve iPhone modelleri de dahil olmak üzere çeşitli cihazlardan veri çıkarmayı sağlıyor ve belirlenmiş şifreye rağmen cihazları kilidini açabiliyor.
NoviSpy, teknik olarak Pegasus gibi son derece istilacı casus yazılımlara göre daha az gelişmiş olsa da, yine de yetkililere hedef cihazdaki hassas kişisel verileri kaydetme ve cihazın mikrofonunu ya da kamerasını uzaktan açma olanağı tanıyor.
Raporda, Sırbistan yetkililerinin Cellebrite ürünlerini, gazetecilerin ve aktivistlerin telefonlarını NoviSpy ile “enfekte etmek” için nasıl kullandığı belgelendi.
Örneğin, gazeteci Slaviša Milanov, bu yıl Şubat ayında, alkollü araç kullanma testi bahanesiyle polis tarafından kısa süreliğine gözaltına alındı.
Android telefonu kapalıydı ve polise teslim ettiğinde kendisinden hiçbir zaman şifre istenmedi.
Serbest bırakıldıktan sonra Milanov, polis karakolundaki resepsiyonda bırakılan telefonunun izinsiz olarak manipüle edildiğini ve verilerinin silindiğini fark etti.
Amnesty’nin laboratuvar analizi, telefonun Cellebrite ürünüyle açıldığını ve içine NoviSpy yüklendiğini ortaya koydu.
Ayrıca, çevre koruma aktivisti Nikola Ristić‘in telefonunun kilidinin Cellebrite ürünleriyle açıldığını gösteren adli kanıtlar bulundu.
Amnesty, bu yazılım hakkında Android ve Google’ı bilgilendirdiğini ve yazılımın etkilenen Android cihazlardan kaldırıldığını söyledi.
Google ayrıca “hükümet destekli saldırılar” hakkında uyarılar gönderdi.
Cellebrite, raporun yayınlanmadan önce kendilerine gönderildiği halde, hiçbir cevap ya da yorum yapmadı, dedi Amnesty.
Benzer şekilde, Sırbistan yetkilileri de yorum taleplerine yanıt vermedi.
Araştırma sürecinde, İsrailli şirket Amnesty’ye kısa bir yanıt göndererek, gözetim şirketi olmadığını ve siber gözetim teknolojisi ya da casus yazılım sağlamadığını belirtti.
Cellebrite, ürününün bir “dijital araştırma platformu” olduğunu, kolluk kuvveti ajanslarını hayat kurtarmak, adaleti hızlandırmak ve veri gizliliğini korumak için gerekli teknolojiyle donattığını söyledi. /Balkan Postası
