Balkan ülkesi Sırbistan’da koronavirüs salgını gölgesinde pazar günü yapılan genel seçimden CumhurbaÅŸkanı Aleksandar Vucic ve liderliÄŸini yaptığı Sırp Ä°lerleme Partisi güçlenerek çıktı.
Balkan ülkesi Sırbistan’da koronavirüs salgını gölgesinde pazar günü yapılan genel seçimden CumhurbaÅŸkanı Aleksandar Vucic ve liderliÄŸini yaptığı Sırp Ä°lerleme Partisi (SNS) güçlenerek çıktı.
Muhalif kanadın boykot çağrıları, koronavirüs salgını ve yağmurun etkisiyle seçime katılım yüzde 50 civarında kalırken, SNS öncülüğündeki ittifak bugüne kadarki en yüksek oy oranını elde etmeyi başardı.
Resmi olmayan sonuçlara göre, yüzde 60’ın üzerinde oy alarak tek başına iktidar olmaya hak kazanan SNS ittifakı, 250 üyesi bulunan Ulusal Mecliste 191 sandalye kazandı.
Sırbistan’ın otoriterleÅŸtiÄŸini savunarak boykot çaÄŸrısı yapan ve “adil olmadığı” gerekçesiyle seçime katılmayan muhalefet partileri, özellikle en güçlü oldukları baÅŸkent Belgrad’da halkın sandığa gitmemesinde nispeten etkili olsa da nihayetinde Meclis dışında kaldı.
Boykota destek olmayan diÄŸer bazı muhalif siyasi oluÅŸumlar ise yüzde 3’e düşürülen seçim barajının altında kalarak Meclise giremedi.
“Muhalefetsiz” Meclis
Seçim sonuçlarına göre, yüzde 3 baraj şartı aranmayan azınlık partileri dışında, SNS ittifakı ile birlikte 2 siyasi oluşum daha girmeyi başardı.
Mevcut hükümette dışiÅŸleri bakanı olarak görev yapan Ä°vica Dacic’in Sırbistan Sosyalist Partisi (SPS) ile EÅŸsiz Sırbistan (JS) ittifakı yüzde 10 ile 32 milletvekili çıkarmaya hak kazanırken, Sırp Vatanseverler BirliÄŸi (SPAS) öncülüğündeki “Sırbistan İçin Zafer” ittifakı da yüzde 4 oyla 11 sandalye elde etti.
Hem Dacic’in hem de SPAS lideri Aleksandar Sapic’in seçim sonuçlarının ardından yaptıkları ilk açıklamalar ise gelecek dönemde Mecliste muhalif kanadın olmayacağının sinyalini verdi. Dacic de Sapic de SNS ile iÅŸ birliÄŸine “açık kapı” bıraktı.
SDA Sancak 2 milletvekili çıkardı
Seçim öncesi açık bir dille Vucic ve hükümetin Boşnaklara ve Boşnak halkının yoğun yaşadığı Sancak bölgesine karşı politikalarını eleştiren Sancak Demokratik Eylem Partisi (SDA), resmi olmayan sonuçlara göre 2 milletvekili çıkardı.
Azınlık kontenjanından Meclise girmeyi baÅŸaran ve 2 milletvekili çıkaran bir diÄŸer siyasi oluÅŸum ise eski Sancak Müftüsü Muamer Zukorlic’in başını çektiÄŸi Adalet ve Barış Partisi (SPP) ile Makedonların Demokrat Partisi (DPM) ittifakı oldu.
Kosova ve Arnavutluk’un ara buluculuk faaliyetleri sonrası seçime birlikte girme kararı alan “Arnavut Demokrat Hareketi – BirleÅŸmiÅŸ Vadi” listesi de 2 milletvekili çıkarırken, Voyvodina Macarlar BirliÄŸi ise Ulusal Mecliste 10 sandalye kazandı.
AB milletvekillerinden eleÅŸtiri
Avrupa BirliÄŸi (AB) parlamentosundaki bazı milletvekilleri, Sırbistan’da muhalefetin boykot ettiÄŸi, katılımın düşük olduÄŸu seçimde tek bir partinin Mecliste mutlak çoÄŸunluÄŸu elde etmesini eleÅŸtirdi.
Sosyal demokratlar grubundan bazı parlamenterler, demokrasinin olmazsa olmazı olarak Ulusal Meclisteki çeşitliği gösterirken, muhalif kanadın gelecek dönemde Mecliste temsil edilmeyecek olmasına dikkat çekti.
Hırvat parlamenter Tonino Picula, hiçbir zaman boykot yanlısı olmadıklarını ve sorunların Meclis çatısı altında çözülmesi gerektiğini vurgularken, muhalif kanadın olmadığı bir Ulusal Meclisin yasama organı olma rolünü kaybedeceğini savundu.
Picula, Avrupa Halk Partisinin (EPP) tutumunu da eleÅŸtirirken, “Vucic Sırbistan’ı otokrasi ile yönetilen bir ülkeye dönüştürürken EPP’nin ise Vucic’i korumaya devam ettiÄŸini” ileri sürdü.
SNS’nin sandalye sayısı 60 arttı
2016 yılında yapılan son genel seçimde SNS öncülüğündeki ittifak 131 milletvekili çıkarırken, son seçimde bu sayının 60 artarak 191’e yükselmesi dikkati çekti.
Öte yandan bir diÄŸer önemli husus ise savaÅŸ suçlusu Vojislav Seselj’in Sırp Radikal Partisinin meclis dışında kalması oldu. Bir önceki dönemde Mecliste 22 milletvekili olan radikaller çöküş yaÅŸadı.
Kosova meselesi çözüm bekliyor
Sırbistan’da yeni/eski hükümetin önceliklerinden biri kesinlikle Kosova meselesi olacak.
Seçimlerden hemen önce, AB’nin Belgrad-PriÅŸtine DiyaloÄŸu Özel Temsilcisi Miroslav Lajcak’ın önce Kosova’yı ardından Sırbistan’ı ziyaret etmesi, uzun süredir duraÄŸan olan diyalog sürecinin ilerleyen günlerde yeniden aktifleÅŸtirileceÄŸini gösterdi.
Nitekim, AB Komisyonu Sözcüsü Peter Stano da salı günü yaptığı açıklamada, Lajcak’ın iki ülkeye yaptığı ziyaretlerin önemli sonuçlar verdiÄŸini ve diyaloÄŸun temmuz ayında yeniden baÅŸlatılacağını duyurdu.
Ancak iki ülke temsilcilerinin temmuz ayı öncesinde ABD’de bir araya gelmesi bekleniyor. Diyalog ve çözüm sürecine dahil olmak isteyen ABD, seçenekleri deÄŸerlendirmek üzere 27 Haziran’da iki ülkeden temsilcilerin katılımıyla bir toplantıya ev sahipliÄŸi yapmaya hazırlanıyor.
Yeni hükümetin önündeki bir diÄŸer önemli mesele ise koronavirüs salgını ile mücadele olacak. Balkanlar’da salgından en fazla etkilenen ülkelerden Sırbistan’ın, yeniden artan günlük vaka sayıları ile mücadele amacıyla yeni tedbirler alabileceÄŸi ifade ediliyor.
“Tarihi destek”, sorumluluÄŸu da artıracak
Aleksandar Vucic ve partisinin “tarihi bir halk desteÄŸi” ile yeniden iktidara gelmesi, birçok kesim tarafından yeni kurulacak hükümetin sorumluluÄŸunu da artıracağı yönünde deÄŸerlendiriliyor.
Kosova’yı hala kendi toprağı olarak görmeye devam eden Sırbistan’ın hangi çözüm seçeneÄŸine onay vereceÄŸi ya da meselenin daha uzunca bir süre devam edip etmeyeceÄŸi ise hala merak konusu olmaya devam ediyor.
Bölgedeki bazı siyasi analistler, masadaki seçeneklerden biri olan “toprak deÄŸiÅŸimi” önerisinin, “Balkanlar’da Pandora’nın kutusunu açmak” anlamına geleceÄŸini savunurken, Sırbistan’ın hangi ÅŸartlarda Kosova’yı bağımsız bir devlet olarak kabul edeceÄŸi de cevaplanması gereken önemli sorularından biri olarak ön plana çıkıyor.
