Analiz

BOSNA’DA NELER OLUYOR?

Ayhan DEMİR   Günümüzde en büyük silahın, kalem ve klavye olduğu söyleniyor. Şeytan sadece tabancayı değil, kalemi ve klavyeyi de doldurabiliyor. Tam da bu yüzden: Kalem ve klavye tutmak, en az bir silah kadar, ciddiyet ve sorumluluk ister. Aksi halde cümleler, kurşundan daha tehlikeli bir hale gelebilir. Saraybosna’dan bildiriyorum: Bosnalı Sırplar veya Hırvatlar, Allah’ın izniyle, yeni bir savaş çıkaramazlar. Fakat sosyal medyada dikkat çekmeye, takipçi kasmaya çalışanlar çıkarırlar.  Yeri gelmişken bir de sitem edelim. Şikâyet değil, sitem.  Sosyal medyada, bırakın menfaatçileri, bazen dostlar bile tanınmaz hale gelir, geliyor.  Allah göstermesin ama savaş çıksa savaştan kaçacak olanlar ve hatta çoktan vatanını terk etmiş olanlar, bugünlerde boylarından büyük laflar ediyorlar. Düne kadar ortalıkta görünmeyenler, sosyal medyada, savaş naraları anlatıyorlar. Bazıları, bu ‘iş’ için maaş da […]

-

BÜYÜK RESİM: RUSYA

Ayhan Demir   Bir Sırp atasözü şöyle söyler: “Mutlak olan tek şey gelecektir; geçmiş ise durmaksızın değişir.” O halde, bugün olanları anlamak ve yarına yön vermek istiyorsak, önce geçmişi anlamalıyız. Çok değil, biraz geçmişe gidelim. Milletimiz, 1877-78 yılları arasında, Ruslar ile büyük bir savaşa tutuştu. Evet, meşhur, 93 Harbi. Ancak bilinenin veya iddia edilenin aksine: Osmanlı Devleti’ni yıkan, Birinci Cihan Harbi değil, 93 Harbi’dir. Osmanlı, bu savaşa hazırlanmak için gerekli parayı bulamamıştır. Galata tefecilerine, yüksek faiz oranlarıyla, borçlanmıştır. Borçla girilen bu savaş, bizim için, tam bir felaketle sonuçlanmış; telafisi mümkün olmayan kayıplara yol açmıştır. Geniş ve zengin araziler düşmana kaptırılırken, ekonomik açıdan çok zorlu bir döneme girilmiştir. Osmanlı Devleti, Rusların sınırsız insan kaynaklarına ve maddi imkânlarına güç yetirememiştir. Kırım’dan Erzincan’a […]

-

BALKAN TÜRKLERİ SİYASETİ İÇİN ALARM ZİLLERİ ÇALIYOR

Bayram POMAK 17 Ekim’de Kosova ve Kuzey Makedonya’da yerel seçimler yapıldı. Yerel seçimlere Kosova ve Makedonya’da yaşayan Türk temsilcisi siyasi partiler katıldı. Her iki ülkede yapılan yerel seçimlerde Türk temsilciler büyük oy kaybı yaşadı. Ayrıca Türk siyasi partileri seçimlere birlik içerisinde değil bölünmüş bir vaziyette girdi. Peki, bu başarısızlığın altında neler yatıyor? Siyasiler tarafından halk, daha evvel yapılan tüm seçimlerde olduğu gibi Türkler ve Türklük için sandık üzerinden partilerine sahip çıkmaya davet edilmiş ve her seferinde Türkler, bu çağrıya olumlu yanıt vererek Türklük için sandığa giderek partilerine sahip çıkmaya çalışmıştır. Ancak aynı yaklaşımı siyasetçilerinden bir türlü görememiş, siyasetçi vatandaşına sahip çıkamamıştır. Gerek Makedonya, gerek Kosova, gerekse Bulgaristan olsun hepsinde aynı siyasetçi davranışına rastlıyoruz. Halk yalnız seçimden seçime hatırlanıyor. Bu yaklaşım […]

-

TÜRKİYE İLE ARNAVUTLUK, MİLLİ MÜCADELE SIRASINDA GİZLİ ANLAŞMA İMZALADI

Doç. Dr. Halil Özcan, Milli Mücadele sırasında iki ülke arasında gizli bir anlaşma yapıldığını belirtti. Anlaşmada, ““Kurulacak Arnavutluk meclisinde rejim konusu belirlenecek ve halk iktidarının sağlanması için her türlü özen gösterilecektir” maddesi yer aldığı ifade edildi. Başkent Üniversitesi’nden Doç. Dr. Halil Özcan, Türkiye ile Arnavutluk’un, Milli Mücadele sırasında gizli anlaşma imzaladığını ve anlaşmada “Kurulacak Arnavutluk meclisinde rejim konusu belirlenecek ve halk iktidarının sağlanması için her türlü özen gösterilecektir” maddesinin yer aldığını söyledi. Cumhuriyetimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün ulus egemenliğine olan bağlılığının Milli Mücadele sırasında Arnavutluk ile imzalanan anlaşmaya da yansımasını Doç. Dr. Halil Özcan, Cumhuriyet’e anlattı. Aynı dönemde işgal altında olan Arnavutluk ile 12 maddelik gizli bir anlaşma imzalandığını söyleyen Özcan, metni Yunan kaynaklarında bulduklarını söyledi. Anlaşmaya göre, TBMM’nin Arnavutluk’a […]

-

YEREL SEÇİM SONUÇLARI ALBİN KURTİ İKTİDARINI ETKİLER Mİ?

Bayram POMAK 14 Şubat 2021’de tamamlanan genel seçimlerden 6 ay sonra yeniden sandık başına giden Kosova’da 17 Ekim 2021 tarihi itibarıyla yerel seçimler yapıldı.  38 Belediyede 166 belediye başkan adayı ile 5 binden fazla belediye meclis üyesi adayı seçimlerde yarıştı. 200 AB gözlemcisi tarafından takip edilen seçimlerde herhangi bir olumsuzluk yaşanmadı. Seçim süreci başarılı ve demokratik olarak değerlendirildi. 14 Şubat’ta seçime katılım oranı % 48.78 iken 17 Ekim’de seçmenlerin % 42’si sandığa gitti. Birinci turda 38 belediyeden sadece 18 belediye kazanan aday % 50’den fazla oy alabildi.21 Belediyede ise 14 Kasım’da ikinci tur için yeniden sandık başına gidilecek. 14 Şubat 2021 tarihinde yapılan genel seçimlerde % 51 oy oranıyla iktidara gelen Vetevendosje birinci turda hiçbir belediyeyi alamamasına rağmen özellikle başkent […]

-

TÜRK DIŞ POLİTİKASININ İNŞASINDA BALKANLAR’DAKİ DEĞİŞİMİ ÖNGÖRMEK

Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yıllarından beri birçok hükümet değişmiş olsa bile Türkiye’nin Balkanlar politikasında değişmeyen ve gelenekselleşen bazı yaklaşımlar söz konusudur. Devlet politikası olarak da sayılabilecek bu yaklaşımlardan en önemlileri Balkanlar’daki tüm toplumların barış ve refah içerisinde yaşaması, bölgedeki Müslüman ve Türk azınlığın haklarının korunması ile bölge devletleriyle ilişkilerin olumlu yönde ilerlemesidir. Birde bölge ülkelerinin AB ile NATO’ya entegrasyonlarının desteklenmesi de unutulmamalıdır. Gelenekler bir yandan güzel olup istikrarı temsil etmekteyse de diğer yandan da değişime kapalı olma tehlikesini de beraberinde getirmektedir. Türkiye’nin Balkanlar politikası ile ilgili en ciddi tehlikelerden biri de Türk dış politikasının inşasında Balkanlar’daki değişimi öngörüp öngörememe meselesidir. Türkiye ile Balkan ülkeleri arasındaki ilişkiler birçok temel ve yan aktörle açıklanabilir. Bunlar siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel de olabilir. Diplomasi, kamu […]

-

KARADAĞ İLE SIRBİSTAN ARASINDA KİLİSE SAVAŞI

Bayram POMAK Karadağ, 600 bin kişilik nüfusuyla Balkanlar’da nüfusu en az olan ülke. Yugoslavya’nın dağılmasının ardından kurulan Sırbistan – Karadağ federasyonu 2006 yılında yapılan bir referandum sonucunda Karadağ’ın ayrılmasıyla bozulmuştu. Karadağ, Yugoslavya’da 90’lı yıllarda yaşanan savaşlardan zararsız bir şekilde çıkmıştı. Az nüfuslu küçük bir ülke rağmen farklı etnisitelerden oluşmaktadır. Nüfusu  % 45’i Karadağlı, % 28.7’si Sırp, % 8.7’si Boşnak, % 4.9’u Arnavut ve diğer küçük azınlıklar mevcuttur. Dini bakımdan ise toplumun %72.1’i Ortodoks Hristiyan, % 19.1’i Müslüman, % 3,4’ü Katolik’tir. Geçtiğimiz 5 Eylül tarihinde Karadağ, dünya basınında protestolarla ve karışıklıklarla anılmaya başlandı. Sebebi ise Karadağ’daki Sırp Ortodoks Kilisesi’nin yeni Metropoliti Joanikije’nin taç giyme töreni idi. Bağımsızlığını ilan ettikten sonra, dini Ortodoks olan her ülkede olduğu gibi, Karadağ’ın da kendi devlet […]

-

BELGRAD’IN FETHİNİN 500. YILI

Sultan Süleyman Han, 29 Ağustos 1521’de Belgrad’ı fethetti. Kanuni’nin Belgrad’ı alışı bir stratejik üstünlüğün ispatıdır. Şehir o tarihten sonra Osmanlı’nın Balkanlar’daki ileri üssü olmanın ötesinde; ticari ve kültürel bir metropolü oldu. Şehir bugün dahi Balkanlar’ın bilhassa Sırp-Hırvatça konuşan dünyanın merkezi konumundadır. 29 Ağustos 1521’de genç hükümdar Sultan Süleyman Han, Rodos’tan sonra Belgrad’ın fethini tamamladı. Bu iki fethin onun hayatında önemli bir başlangıç olduğu açık. Zira büyük dedesinin Rodos’u fethedemediği ve bu zor görevin ona kaldığı, kaleyi virayla (anlaşmayla) teslim aldığı biliniyor. Artık Rodos Şövalyeleri’nin ortaçağ tarihi sona ermiştir ve Malta’ya çekilmişlerdir. Belgrad ise Macarlardan alındı. “Nandor Fehervar” derler; Türkler Sırpların “Beograd” ismini kabul etti. Tuna Belgrad’ı derler. Belgrad’dan beş yıl sonra yine bir 29 Ağustos günü, 1526’da kudretli Macaristan Krallığı Mohaç’ta tarihe gömüldü. 1521’de Belgrad Kalesi’nin savunmasındaki zaaf, Macaristan Krallığı’nda artık bazı […]

-

KOSOVA İLE SIRBİSTAN ARASINDA TANSİYON NEDEN YÜKSELDİ?

Bayram POMAK 20 Eylül tarihinde Kosova hükümetinin mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde Sırbistan plakaları için aldığı karar, gözlerin yeniden Kosova’nın kuzeyine dönmesine neden oldu. Kosova hükümetinin aldığı bu kararın bir arka planı ve tarihsel süreci de bulunmaktadır. Neredeyse 10 yıldır devam eden Kosova Sırbistan diyalog süreci bu kararın merkezinde yer almaktadır. Kosova ile Sırbistan’ın 2011 yılında yaptıkları, vatandaşların serbest dolaşımı anlaşması neticesinde Kosova hükümeti bugün bu kararı aldı. 2011 yılında yapılan anlaşmada Sırbistan, Kosova’nın RKS (Kosova Cumhuriyeti) araba plakalarını tanıyacak ve Sırbistan’ın UNMİK dönemine ait olan kabul ettiği, KS (Kosova) plakaları yürürlükten kalkacaktı. Ancak 2011 yılında yapılan bu anlaşma daha sonra 2016 yılında beş yıllığına yeniden ötelenerek uygulanmasına başlanmadı. Uluslararası toplumun dönemin başbakanlarında statükoyu bozmamaları adına anlaşmayı yürürlüğe koymamaları talep edilmiş ve […]

-

MERKEL’İN BALKANLARI VEDA ZİYARETİNİN MESAJLARI

Bayram POMAK 16 yıl Almanya’nın başında bulunan Şansölye Angela Merkel geçtiğimiz 13 ve 14 Eylül tarihlerinde Balkanlar’a bir veda ziyaretinde bulundu. 13 Eylül günü Sırbistan’ın başkenti Belgrad’a ve 14 Eylül’de Arnavutluk’un başkenti Tiran’a giden Merkel, Almanya’nın Balkan politikalarıyla ilgili mesajlar verdi. Belgrad’da Sırbistan Cumhurbaşkanı AleksandarVuçiç ve sivil toplum örgütleriyle görüşen Merkel, ardından Tiran’a hareket etti. Tiran’da sadece Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ile değil bölgenin diğer liderleriyle de görüştü. Kuzey Makedonya Başbakanı ZoranZaev, Kosova Başbakanı AlbinKurti, Karadağ Başbakanı ZoranKrivokapiç ile de görüştü. Tiran’daki ziyaretinde de sivil toplum temsilcileri ile görüştü. Bu STK temsilcileri genelde Almanya’nın desteklediği kuruluşlardı. Merkel’in veda ziyareti için bu iki başkenti seçmesi anlamlıdır. Çünkü eski Yugoslavya’dan itibaren Belgrad bölgenin en önemli merkezlerinden biridir. Diğer yandan Almanya ile Sırbistan […]

-

AFGANİSTAN VE BALKANLAR

Bayram POMAK Geçtiğimiz günlerde ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi dünya gündemine oturdu. Mesele birçok yönden tartışıldı, görüşüldü. Aslında tam olarak da orada neler olup bittiğini kimse anlayamadı. Birilerine göre ABD kaybetti, birilerine göre ise bu ABD’nin taktiksel bir çekilmesi idi. Bütün bu tartışmalardan anlaşılan bir şey varsa o da dünyanın gerçek anlamda Afganistan veya Taliban hakkında çok fazla bir bilgisinin olmadığıydı. Batı medyasının insanların kafasına işlediği bir Afganistan ve Taliban imajından başka ortada herhangi bir bilgi olmadığı görüldü. Aslında kişisel gözlemim önceleri oluşturulan vahşi, barbar Taliban imajının yavaş yavaş dünyanın gözünde değiştirilmeye çalışıldığı yönünde. Zaman geçtikçe herkes bu Taliban örgütünde olanlar da “insanmış” demeye başlayacak gibi. Şeytan ayrıntıda gizlidir. Bugün Afganistan’da ne olduğunu zaman içerisinde göreceğiz. Belki o zaman  anlamaya başlayacağız ama […]

-

TÜRKİYE BALKANLARDA NEDEN GÜVENİLİR BİR AKTÖR?

Kamuoyu yoklamalarına bakıldığında Balkanlarda AB’yle ilgili şüpheler artarken Türkiye’ye ilgi istikrarlı bir şekilde devam ediyor. Bölgede siyasi değişimler yaşansa da Türkiye vazgeçilmez bir aktör olarak pozitif imajını koruyor. Türkiye, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, sonrasında ise Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun peş peşe Balkanlara yaptığı ziyaretlerle gündemdeki yerini aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan beraberindeki heyetle önce Bosna Hersek’te, ardından da Karadağ’da resmi temaslarda bulundu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise Sırbistan’a bir ziyaret gerçekleştirdi. Görüşmelerde, ticari ve siyasi alanlardaki ikili ilişkiler masaya yatırıldı. İlginçtir ki bu seyahatlerde aşı diplomasisi, altyapı çalışmaları, ülkelerin Avrupa Birliği (AB) üyelik süreçlerinin desteklenmesi, ticaret hacminin artırılması, soydaşların yaşadığı sorunlar gibi önemli meselelerin ötesinde Bosna Hersek’e bağlı bir entite olan Sırp Cumhuriyeti’nin eski Cumhurbaşkanı Milorad Dodik’in açıklamaları dikkati çekti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip […]

-

YTB ve BALKAN GENÇLİK ZİRVESİ

Ayhan DEMİR /Yeni Akit   Osmanlı’nın Balkanlardan çekilmeye mecbur bırakılması, Balkanlar başta olmak üzere, Müslümanlar için sıkıntılı zamanların başlangıcı oldu. Batı ve doğu sınırlarımıza ortodoks duvarı örüldü. Önce Yunanistan, Bulgaristan ve Sovyetler Birliği. Daha sonra Gürcistan ve Ermenistan…  Nihayetinde, Balkan Müslümanları ve Asya Türkleri ile irtibatımız önemli ölçüde zayıfladı.  Güneyde ise İngiliz idaresindeki Irak ve Fransız yönetimindeki Suriye. Böylece kuşatma tamamlandı. Türk milleti Anadolu’ya hapsedildi. Birinci Cihan Harbi’nin sonunda: Batılılar, bizi yani Osmanlı’yı bölemediler, sadece parçaladılar. Büyük Osmanlı ailesi dağıldı, fikrî ve coğrafî bütünlüğü kayboldu.  Doğal olamayan yollarla kurulan, bir hayli ülke meydana getirildi. Yapay sınırlar, atanmış aileler ve idareciler.  Batılılar, Mekke, Medine, Saraybosna, Halep, İşkodra, Musul, Yanya, Şam, Üsküp, Bağdat, Prizren ve Kudüs’ü bizden alarak; bir anlamda, amca ve dayılarımızı, yenge […]

-

AB MİSYONU EULEX’İN KOSOVA’DAKİ SKANDALLARI

Bayram POMAK 2008 yılında Kosova bağımsızlığını ilan ettikten sonra BM Misyonu UNMIK’in görev süresi bitmiş ve yetkilerin tümü Kosova devletine devredilmişti. Ancak hemen ardından uluslararası toplumun tavsiyeleri üzerine Kosova Cumhurbaşkanı AB’ye mektup göndererek AB’nin misyon göndermesini talep etti. Bunun üzerine AB’nin, AB dışında en büyük sivil misyonu olan EULEX (European Union Rule of Law Mission/Kosovo) kuruldu. EULEX misyonu AB Ortak Güvenlik ve Savunma Politikaları çerçevesinde bir misyon olarak görevine başladı. EULEX ayrıca BM’nin 1244 kararı çerçevesinde çalışmalarına devam etmektedir. Bugünlerde EULEX’i gündeme getiren şey 2008 yılından 2014 yılına kadar EULEX Hakimler Kurulu başkanlığı yapmış olan Malcolm Simmons’un iddiaları oldu. İngiliz olan Malcolm Simmons 2006 yılında Bosna’da görev yaptıktan sonra, 2008 yılında EULEX kurulunca Hakimler Meclisi başkanlığı görevini 2014 yılına kadar […]

-

Çamerya Soykırımı

Ayhan Demir   Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’dan çekilmek zorunda bırakılması, bu bölgede yaşayan Türkler, Boşnaklar ve Arnavutlar için zorlu günlerin başlangıcı oldu. Göç, sürgün, tecavüz, katliam ve soykırımlar. Srebrenitsa Soykırımı, bu acıların en son, en büyük ve en bilinenidir. Ancak ne ilktir, ne de tek. Mesela, Yunanların gerçekleştirdiği, Çamerya Soykırımı bunlardan sadece bir tanesidir.  Birçok kişinin adını bile bilmediği Çamerya, Arnavutluk’un güneyinden başlayarak, bugün Yunanistan toprakları içerisinde kalan, Yanya’dan Preveze’ye kadar uzanan bölgenin adıdır. Bu bölge, Osmanlı döneminde, Yanya Vilayetine bağlıydı.  Çamerya’nın nüfusu, 1908’deki sayımına göre, 73 bin kişiydi. Nüfusun yüzde 92’si Arnavut, geri kalanı Yunan, Ulah ve Çingene idi. Birinci ve İkinci Dünya Savaşları öncesinde, bu oran, yüzde 84’e geriledi. Çameryalılar, 1913 yılına kadar Osmanlı vatandaşıydı. Balkan Savaşı sonunda 1913’te yapılan Londra Konferansı’nda etnik ve […]

-