Türkiye’nin Tiran Büyükelçiliği himayeleri ve İstanbul Ticaret Odası (İTO) destekleriyle Türkçeye tercüme edilen kitabın Tiran Kongre Sarayındaki tanıtımına, Türkiye’nin Tiran Büyükelçisi Murat Ahmet Yörük, İTO Başkan Yardımcısı İsrafil Kuralay, kitabın yazarı Meksi, ülkedeki Türk kurum ve kuruluşların temsilcileriyle davetliler katıldı.
Büyükelçi Yörük, burada yaptığı konuşmada, ortak kültürel miras açısından arkalarında bıraktıkları en çok eser ve zenginliğinin Arnavutluk coğrafyasında olduğunu söyledi.
Meksi’nin araştırmacı, bilim adamı ve arkeolog kimliği ile bu eseri meydana getirmesinin, ortak kültürel mirasın önemli bir kısmının tek bir kaynak eserde bir araya getirilmesi anlamına geldiğini aktaran Yörük, “Bu yüzden böyle bir kaynak eserin varlığından haberdar olunca çok heyecanlandım.” dedi.
TİKA’nın çalışmaları sonucunda sadece Tiran’ın değil Arnavutluk’un da sembolü olan Ethem Bey Camisinin restorasyonunun tamamlanarak ibadete açıldığını hatırlatan Yörük, “Keza Arnavutluk’un hem inanç hem de yakın siyasi tarihinde çok önemli bir yeri olan İşkodra’daki Kurşunlu Camisinin taşkın sularında hem kurtarılması hem de restorasyonu konusunda da düğmeye bastık. Bütün bu projelerden maksadımız şudur; köklü ortak geçmişimizden ilham alarak ve bu geçmişimize ait ortak kültürel mirasımızı olabildiğince en iyi şekilde bugüne taşıyarak güçlü bir geleceği birlikte inşa edebilmek.” diye konuştu.
Kitabın yazarı Meksi, kitabın Türkçeye tercümesini Türk okuyuculara açılan bir pencere olarak nitelendirdi.
Arnavutluk’un Osmanlı medeniyetine dahil olmasını anlatan somut kültürün birçok kanıtının ülkede mevcut olduğunu belirten Meksi, “Mimarlık araştırmacıları olarak bizim için özellikle önemli olan, bir yandan surlar ve diğer yandan da camilerdir. Ben bu işe yaklaşık 60 sene önce başladığımdan dolayı, Arnavut kültürü için maalesef sıkıntılı yıl olan 1967 yılında yıkılan anıtları da görme imkanım vardı. Onlar mimarlığın kanıtıdır.” ifadelerini kullandı.
İTO Başkan Yardımcısı Kuralay da ülkeler arasında siyasi ve ekonomik ilişkilerin altyapıyı sağlarken kültür ve sanatın ilişkilere derinlik kazandırdığını vurguladı.
Kültürel köprülerin verdiği heyecan ve mutluluğu duyduklarını ifade eden Kuralay, “Aramızdaki yüzyıllara dayanan sevgi ve kardeşlik bağları, refah ve barış dolu geleceğimiz adına en büyük dayanağımızdır.” dedi.
Kitap hakkında değerlendirmelere bulunan Kuralay, “Arnavutluk Camileri kitabı son derece kıymetli ve önemlidir. Ülkelerimiz ve milletlerimiz arasındaki güçlü tarihsel bağları güçlendiren tarihi bir perspektife sahiptir. Bu kitabı yayınlayarak bu eserlerin gelecek nesillere bir dostluk köprüsü olarak ulaşmasına ve ihyasına da önemli bir katkı sunmuş olduk.” değerlendirmesinde bulundu.
Yunus Emre Enstitüsü Tiran Müdürü Ömer Osman Demirbaş da böyle bir etkinliğe katılmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek “Kitabın Türkçeye çevrilmesinde büyükelçimizin çok ciddi gayretleri oldu. Onu yakinen biliyorum.” dedi.
Arnavutluk’taki camilerin mimari yapısını işleyen kitap eski Arnavutluk başbakanlarından araştırmacı-yazar Aleksander Meksi tarafından kaleme alındı.
Meksi, 1992-1997 yılları arasında Arnavutluk başbakanlığı yapmıştı.