2023 yılında yabancı vatandaşlara verilen on Sırp pasaportundan yaklaşık altısı Rusya vatandaşlarına verildi.
Böylelikle 2022’den itibaren Rus vatandaşlarına Sırp vatandaşlığı verilmesi eğilimi 2023’te de devam etti.
Analiz yalnızca özel prosedür uyarınca Sırbistan Hükümeti tarafından verilen vatandaşlıkları içermektedir.
Hükümetin kararları, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Olağan prosedüre göre verilen ve Sırbistan İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenen vatandaşlıklara ilişkin veriler kamuya açık değildir.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal ettiği yıl, yüzbinlerce Rus, Sırbistan’da geçici veya kalıcı ikamet talebinde bulundu; bunların bir kısmı Batılı şirketler için çalışmalarını engelleyen Moskova’ya yönelik Batılı yaptırımlar nedeniyle, bir kısmı da seferberlik korkusu nedeniyle.
Sırbistan, Avrupa Birliği’ne (AB) üye olmaya aday olmasına rağmen Avrupa’da Rusya’ya yaptırım uygulamayan ve Moskova ile direkt uçuşları olan birkaç ülke arasında yer alıyor.
Brüksel ve Washington’dan gelen çağrılara rağmen resmi Belgrad, Rusya’nın komşu Ukrayna’yı işgalinin başlamasından bir buçuk yıl sonra Kremlin ile özel bağlarını koparmadı.
2022’de Sırp pasaportu alan Rus vatandaşlarının sayısı işgalden önceki yıla göre üç katına çıktı.
2021’de Sırbistan vatandaşlığını alan 17 Rusya vatandaşı varken, 2022’de bu sayı 50 oldu.
Bu eğilim 2023’te de devam etti ve bu yılın Ağustos ayına kadar 43 Rus vatandaşı Sırp vatandaşlığı aldı.
Yalnızca ilk yedi ayda Sırbistan vatandaşlığı alan Rus vatandaşlarının sayısı geçen yılın tamamıyla hemen hemen aynı.
Vatandaşlık yasası, Sırbistan Hükümetine belirli koşullar altında özel bir prosedürle vatandaşlık verme olanağı sağlıyor.
Kanunda tanımlandığı üzere, bu prosedüre göre, vatandaşlık, “vatandaşlığı kabul etmenin Sırbistan açısından bir çıkar teşkil etmesi” halinde veriliyor.
Sırp hükümeti, kararı yetkili bakanlığın teklifiyle onaylıyor ve karar Resmi Gazete’de yayımlanıyor.
Sırp pasaportuna sahip Ruslar, diğer tüm milletlerin toplamından daha fazla
Sırbistan Hükümeti’nin Resmi Gazete’de yayımlanan kararlarına göre, 21 Ağustos’a kadar diğer uyruklardan 73 vatandaş Sırbistan vatandaşlığını kabul etti.
Bunların çoğu Rusya’dan (43) gelirken, Sırp vatandaşlığı Suriye, Irak, Bosna-Hersek, Türkiye, ABD, Küba ve diğer ülkelerin vatandaşları tarafından da kabul ediliyor.
Sırp Hükümeti’nin 2022’de vatandaşlık verdiği Rusya vatandaşları listesinde, REL’in daha önce de bildirdiği gibi ağırlıklı olarak sporcular ve iş adamları yer alıyor.
Sırbistan sığınak olarak
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin başlangıcından bu yana, giriş vizesine ihtiyaç duymayan Rus vatandaşlarına açık olan Sırbistan’dan yüz binlerce Rus geçti.
Bu durum özellikle Eylül 2022’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ülkede kısmi seferberlik ilan etmesiyle daha da yoğunlaştı.
Sırbistan İçişleri Bakanlığı’nın verdiği bu yılın 15 Mayıs tarihli verilerine göre, geçici ikamet onayına istinaden 30 bine yakın Rusya vatandaşı Sırbistan’da kalıyor.
Birçoğu işletmelerini Sırbistan’a taşıdı, dolayısıyla Rus sayısının artmasına paralel olarak Rus şirketlerinin sayısı da arttı.
“Benim için bugün Sırbistan evim gibidir”
27 yaşındaki Lev, seferberlik ve sınırın kapatılması korkusuyla yaklaşık bir yıl önce Rusya’dan Sırbistan’a gitti.
Programcı olan Lev Belgrad’da büyük bir batılı bilgi teknolojisi şirketinde çalışmaktadır.
Sırbistan’a giriş vizesine ihtiyaç duymaması bu ülkeyi seçmesinin ana nedenlerinden biriydi.
Lev “Bizim Rusların burada vizesiz kalması çok uygun. Ayrıca geçici de olsa, bir süre sonra kalıcı da olsa oturma izni almanın oldukça kolay olduğunu düşünüyorum” dedi.
Bir yıl sonra Sırbistan’ı şimdi nasıl algıladığı sorulduğunda şunları söyledi:
“Sanırım artık burası benim evim gibi. Belgrad’ı ve yaşadığım yeri seviyorum. Sıcakkanlı ve misafirperver insanları seviyorum. Herkes gülüyor, bu da Rusya’yla tezat oluşturuyor.”
Lev, Sırp dilini öğrendiğini ve uzun süre Sırbistan’da kalmayı planladığını belirtti.
Büyüyen bir ulusal azınlık olarak Ruslar
Ekim 2022’de yapılan nüfus sayımında Rusların sayısı, 2011’deki bir önceki nüfus sayımına göre üç katına çıktı.
Resmi nüfus sayımı istatistikleri kendilerini Rus ilan eden 10.000’den fazla vatandaşı içermektedir.
Bu onların Sırbistan’daki en büyük 16. azınlık topluluğu haline gelmesini sağladı. Karşılaştırıldığında, 2011 yılında sayıca en fazla 20. sırada yer aldılar.
2022 nüfus sayımında Sırbistan’da bir yıl veya daha az yaşayan ancak ülkede bir süre kalma niyetinde olan tüm vatandaşlar kayıt altına alınıyor.
Vatandaşlığın kazanılmasını kolaylaştıracak yasal değişiklikler
Sırbistan Hükümeti, Vatandaşlık Kanunu’nda, Parlamento tarafından onaylanması halinde, yabancı uyruklu kişilere üç yıllık daimi ikamet sonrasında Sırp pasaportu verilebilmesine ilişkin prosedürü kolaylaştırabilecek değişiklikler hazırladı.
Sırbistan Meclisi’nin internet sitesine göre Hükümet, önerilen değişiklikleri 5 Mayıs’ta değerlendirilmek üzere milletvekillerine gönderdi.
Önerilen değişikliklerin parlamento oturumunda ne zaman gündeme geleceği henüz bilinmiyor.
Sırbistan’ın katılmayı planladığı AB, yasada değişiklik yapılacağı duyurusuna tepki gösterdi.
Brüksel Mayıs ayında, Sırbistan’ın vatandaşlık almak için basitleştirilmiş prosedürler benimsemesi halinde Sırbistan’ın AB ile vizesiz rejiminin tehlikeye girebileceğini duyurmuştu.
Sırbistan’ın AB ile vizesiz rejiminin tehdit edildiği gerçeği Sırbistan’ın Avrupa Entegrasyon Bakanlığı tarafından reddedildi./Balkan Postası