9 Şubat 2025’te Kosova Cumhuriyeti’nde düzenlenen genel seçimlerin üzerinden üç tam ay geçmesine rağmen, henüz yeni yüksek devlet kurumlarının oluşturulması gerçekleşmedi.
Peki bu üç ayda neler oldu?
Bu üç ayın yaklaşık yarısı, Merkez Seçim Komisyonu (KQZ) tarafından oy sayımı süreci ve nihayetinde seçim sonuçlarının 27 Mart 2025’te resmî olarak onaylanmasıyla geçti.
Seçim sonuçları, partilerin sıralamasını önceki seçimlere kıyasla değiştirmedi. Buna göre, Vetëvendosje Hareketi (LVV) oyların %42,3’ünü alarak birinci, Kosova Demokratik Partisi (PDK) %20,95 ile ikinci, Kosova Demokratik Birliği (LDK) %18,27 ile üçüncü, AAK-Nisma koalisyonu %7,06 ile dördüncü ve Sırp Listesi %4,26 ile beşinci oldu.
Nisan ayının başında Anayasa gereği Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, 15 Nisan’ı Meclisin açılış oturumu için belirledi, ancak oturum başarısız oldu çünkü yeni milletvekillerinin yetkilerini doğrulayan rapor için yeterli oy sağlanamadı.
Bu başarısızlığın ardından Meclis’in en yaşlı üyesi ve geçici başkanı Avni Dehari, Cumhurbaşkanı Osmani’ye sürecin nasıl devam edeceğini sordu. Osmani, Anayasa gereği oturumun 48 saat içinde devam etmesi gerektiğini söyledi.
İlk oturumdan sadece dört gün sonra, 19 Nisan’da Meclis 120 milletvekilinin pozisyonlarını onaylamayı başardı. Ancak o tarihten itibaren, Meclis başkanının seçilmesi için yapılan oturumlar her 48 saatte bir başarısız oldu. Meclis başkanının seçilmesi, ardından hükümetin kurulmasının da önünü açacaktır.
15 Nisan’dan bu yana yapılan oturumlar 5 dakikadan uzun sürmedi. Başkanlık görevi Vetëvendosje’nin hakkı olarak görülüyor ve parti, aday olarak Albulena Haxhiu’yu sundu; ancak gerekli 61 oya ulaşılamadığı için seçilemedi.
LVV, azınlık topluluklarından gelen milletvekillerinin desteğine rağmen, 61 oyu geçemedi ve yalnızca 57 oya ulaşabildi.
PDK, sürekli olarak LVV’den Meclis başkanlığı için başka bir aday göstermesini talep etti. Aksi takdirde destek vermeyeceğini bildirdi. LVV ise bu talebi adaletsiz olarak nitelendirdi; çünkü bu diğer partilerin de kendi adaylarına yönelik benzer itirazlara yol açabileceğini savundu.
Çıkış Yolu mu, Yeni Seçimler mi?
LVV, 61 oya sahip olmadığını bildiğinden, diğer partilerle siyasi istişarelerde bulunmak için çağrıda bulundu. Bu çağrıya yalnızca PDK yanıt verdi. PDK lideri Memli Krasniqi, Albulena Haxhiu’nun adaylığının değiştirilmesi taleplerinden geri adım atmadı.
Sonuçsuz kalan bu görüşmeden sonra, geçici Başbakan Albin Kurti, yöntemi değiştirerek LDK liderine hükümet koalisyonu için yazılı bir davette bulundu.
LDK lideri Lumir Abdixhiku, partisinin Vetëvendosje ile ortak hükümet kurmayı reddettiğini, ancak geçici bir hükümet kurulması önerisini sunduğunu açıkladı. Bu geçici hükümet, bir sonraki yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimine kadar sürecek ve tüm Arnavut partilerini kapsayacaktı.
Ancak bu öneri, LVV başta olmak üzere diğer Arnavut partileri tarafından desteklenmedi. LVV, bu öneriyi halkın iradesine saygısızlık olarak nitelendirdi. PDK ve AAK da bu fikre karşı çıktı.
Hatta, milletvekilleri Elbert Krasniqi, Emilja Rexhepi, Fikrim Damka ve Nenad Rashiq, bu öneriye ortak bir açıklamayla karşı çıkarak, sadece Arnavut partilerden oluşan bir hükümetin “Kosova’nın çok etnili ruhuna uygun olmadığını” belirttiler.
Haftalardır Kosova siyasetinde en çok dile getirilen şeyler itirazlar olurken, seçimlerin yeniden yapılması fikri daha az sesle gündeme geldi ve “son seçenek” olarak değerlendirildi.
LVV, yeni seçimlerin “son senaryo” olduğunu ve bunu istemediklerini belirtti. PDK ise, LVV bu çıkmazdan çıkamazsa erken seçimlere hazır olduğunu açıkladı.
Bu sonbaharda Kosova’da yerel seçimler yapılacak. Ancak devlet başkanı yakın zamanda seçim tarihini belirleyecek. Öte yandan Cumhurbaşkanı Osmani’nin görev süresi 2026 Nisan ayında sona erecek ve ardından yeni cumhurbaşkanı Meclis tarafından seçilecek.