Gülşah Çetin — Karadağ
Abazoviç hükümetinin, göreve gelmesinin ardından Rusya’ya karşı yaptırımlar arttırıldı. Ancak somut olarak bu yaptırımların en büyük örneğine geçtiğimiz günlerde şahit olduk. Karadağ Rusya’ya karşı hava sahasını kapattı.
Rusya-Ukrayna krizinin ilk günlerinden bu yana krizin Balkanlarda ileriye yönelik etkisinin ne olacağı uzun bir süre tartışıldı. Savaşın başladığı ilk süreçte Karadağ Hükümeti, Rusya karşıtı açıklamalarda bulunsa da Rusya’ya karşı yaptırımları ertelediği gerekçesi ile birçok kere Avrupa Birliği tarafından eleştirildi. Yaptırımların tam olarak uygulanmamasının siyasi ve ekonomik sebeplerinin yanında ülkenin en büyük etnik gruplarından birisi olan Sırp nüfusunun Rusya’ya sempati duyuyor olması gerçeği de tartışılmaz bir noktada.
28 Nisan tarihinde Karadağ’da hükümetin yeniden kurulması ile birlikte Dritan Abazoviç yeni Karadağ Başbakanı olarak seçildi. Yeni hükümetin göreve gelmesi ile birlikte Karadağ tekrar Avrupa entegrasyonu sürecine dahil oldu. Abazoviç hükümetinin, göreve gelmesinin ardından Rusya’ya karşı yaptırımlar arttırıldı. Ancak somut olarak bu yaptırımların en büyük örneğine geçtiğimiz günlerde şahit olduk.
KARADAĞ’IN RUSYA’YA KARŞI EN SERT YAPTIRIMI: HAVA SAHASINI KAPATTI
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un 6-7 Haziran tarihlerinde Sırbistan’a düzenleyeceği resmi ziyaret Bulgaristan, Kuzey Makedonya ve Karadağ’ın hava sahasını kapatma kararı nedeniyle iptal edilmeye zorlandı.
Uçuşunun iptalinin ardından Moskova’da yapılan basın toplantısında Lavrov, “NATO ve AB, Balkanları ‘Kapalı Balkanlar’ adı verilen bir projeye dönüştürmek istiyor” şeklindeki açıklamaları ile Açık Balkan projesine atıfta bulundu. Bu sorun devamında Bulgaristan ve Karadağ büyükelçiliklerinin Moskova’da sınır dışı edileceği ihtimalini de gündeme getirdi.
Karadağ Başbakanı Abazoviç, Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’a uygulanan uçuş yasağı durumunu değerlendirdi. Karadağ’ın eylemlerinin Rusya’ya yaptırım uygulayan ülkelerin eylemleriyle aynı olduğunu söyledi. Devamında Karadağ Dışişleri Bakanı Ranko Krivokapiç, Moskova’dan uçuşların yasaklanmasının bu ülkenin üstlendiği yükümlülüklere temel bir saygı olduğunu ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un Belgrad’a trenle seyahat edebileceğini belirtti.
Aynı zamanda Avrupa Birliği sözcüsü Peter Stano yapmış olduğu açıklamasında Rusya’ya yönelik kısıtlayıcı yaptırımı olumlu karşıladıklarını açıkladı.
KARADAĞ BAŞBAKANI DRİTAN ABAZOVİÇ: “ÖZGÜRLÜK VE DEMOKRATİK İLKELERİN BEDELİ YOKTUR. “
Karadağ’ın Rusya’ya hava sahasını kapatmasının hemen ardından Başbakan Abazoviç, CNN’de gazeteci Christiane Amanpour ile yapmış olduğu röportajda Rusya’ya yönelik yaptırımlar ve Ukrayna’da barışın tesis edilmesine ilişkin açıklamalarda bulundu. Öne çıkan açıklamaları:
- “NATO ve AB müttefiklerini destekliyoruz ve Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığına şiddetle karşıyız.”
- “Karadağ’da 10.000’in üzerinde Ukraynalı mültecimiz var. Herkes kendini iyi hissediyor, sorunsuz bir şekilde ülkemizde yaşıyorlar. Umuyorum ki bu durum uzun süre böyle olmaz ve akılcı politikalar mümkün olur.”
- “Özgürlük ve demokratik ilkelerin bedeli yoktur. Biz sadece ekonomik yönden bakmıyoruz, yaptırımlar konusunda çok netiz ve artık yeni pazarlara açılıyoruz. Avrupa’da olduğu kadar Ortadoğu’da da yeni destinasyonları teşvik ediyoruz. “
Açıklamalarında Karadağ’da bulunan Rus güçlerinin etkisinin hala var olduğunu ama eskisi kadar kuvvetli olmadıklarını da belirten Abazoviç, izlemiş olduğu politikada Rusya-Ukrayna krizinde tarafını AB ve NATO ülkelerinden yana olduğunu bir kez daha yinelemiş oldu.
Rusya’dan uzaklaşarak AB ve NATO ile ilişkilerini en üst seviyeye taşıyan Karadağ, özellikle Rus iş insanları tarafından tercih edilen Ekonomik Vatandaşlık Programı’nın Avrupa Komisyonu tarafından eleştirilmesi üzerine programı 31 Aralık’a kadar sona erdirme sözü verdi.
Karadağ ekonomisinin büyük bir kısmını oluşturan turizm gelirlerinin ana kaynağı Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya’dan gelen turistlerdi. Karadağ yaz turizminin bu mevcut krizden olumsuz etkileneceği bir gerçek. Bu olumsuz durumun turizm yönünden etkisini azaltmak adına ve turizm gelirlerini arttırmak için Karadağ, Suudi Arabistan vatandaşlarına vizesiz seyahat imkânı sağladı.