İki ülke arasında varılan anlaşma sebebiyle, Akdeniz’de kurtarılan göçmenler Arnavutluk’ta tutulacak.
İtalya’nın Arnavutluk’ta inşa ettiği göçmen merkezlerinde ilk etapta, Akdeniz’de Sahil Güvenlik ve Donanma ekiplerinin kurtardığı sığınmacı erkeklerden 400’ünün barındırılacağı belirtildi. Bu merkezlerde İtalyan kanunları geçerli olacak ve Roma’nın bölgeye göndereceği personeller görevlendirilecek.
İki merkez: Shëngjin ve Gjadër
İtalyan yetkililer, Arnavutluk’a getirilen sığınmacıların yalnızca ‘güvenli’ olarak nitelendirilen kişilerden oluşacağını ve bu nedenle daha kolay geri gönderilebilecek üçüncü ülkelerden gelenleri kapsayacağını açıkladı.
Bu kişiler doğrudan limandaki Shëngjin merkezine nakledilecek. Buraya ulaşanlar tıbbi muayeneden geçecek, bir tercümana erişebilecek ve iltica başvurusunda bulunabilecekler.
Prosedürler sadece birkaç saat sürecek ve sonrasında daha büyük bir başka merkez olan Gjader’e gönderilecekler. Bölgenin iç kesimlerinde yer alıp 30 dakikalık bir sürüş mesafesinde bulunan mekan, 77.000 metrekarelik bir alan üzerine inşa edilmiş olup altı bölümü içeriyor.
İltica başvuruları İtalyan yasaları uyarınca hızlandırılmış prosedüre göre en fazla 28 gün içinde işleme konulacak. Bu süre zarfında başvuru sahipleri yeşil boyalı bir alana götürülüp, alana serbestçe girebilecek olan avukatlar ve uluslararası kuruluşların çalışanlarıyla görüşebilecek.
Başvuruları kabul edilen sığınmacılar oturma izni ile İtalya’ya geçecek. Başvurusu reddedilenler ise, masrafları ve sorumluluğu yine İtalya’ya ait olmak üzere ülkelerine geri gönderilecek.
Gjadër’deki merkezde suç işleyen göçmenler için 20 kişilik bir hapishane de bulunuyor. Bu merkez, çitlerle çevrili olan ve düzinelerce İtalyan polis memuru tarafından korunan bir gözetim yeri olarak faaliyet gösteriyor.
Arnavutluk’taki bu iki merkezin maliyeti ne kadar?
İki merkezin inşası, bakımı ve yönetimine ilişkin tüm masrafları İtalya karşılıyor ve iki tesiste barındırılan kişilerin tedavisi için Arnavutluk’taki yerel hastanelerin ettiği masrafları da Roma karşılayacak.
İki tesisin inşası için 47,7 milyon euro (1,78 milyar Türk Lirası) harcanmış, Gjader’deki inşaat çalışmaları son aylarda şiddetli yağmurlar nedeniyle yavaşlamıştı.
Misafirlerin iaşesi, İtalya’ya transfer edilecek sığınmacıların ve ülkelerine geri gönderilecek kişilerin deniz yoluyla taşınması, avukatların ve tercümanların seyahat ücretleri, polis memurlarının maaşları belirsizliğini koruyor. İtalyan La Stampa gazetesine göre sadece seyahat ödeneğinin 100 euro (3.752 Türk Lirası) olması bekleniyor.
İtalya ve Arnavutluk arasındaki protokol, 2024 yılı için 89 milyon euro (3,3 milyar Türk Lirası) ve 2025’ten 2028’e kadar her yıl için 118 milyon euronun (4,4 milyar Türk Lirası) üzerinde bir fon sağlanmasını öngörüyor.