BIRN, anlaşmaların üzerini örten bir gizlilik perdesine rağmen Sırbistan’ın Ekim 2023’teki Hamas saldırısından bu yana İsrail’e en az iki büyük silah veya mühimmat sevkiyatı yaptığını tespit etti.
Sırbistan Ticaret Bakanlığı, BIRN’in Bilgi Edinme Özgürlüğü Yasası’nın Ekim 2023’ten 26 Şubat 2024’e kadar İsrail’e silah ihracatına ilişkin talebini reddetti ve verileri “kesinlikle gizli” olarak nitelendirdi.
Bakanlık, “Sorulanan bilgilere ilişkin olarak Veri Gizliliği Kanunu uyarınca belirli bir gizlilik derecesine sahip işaretler taşıdığını bilgilerinize sunarız” dedi.
Söz konusu kararda, bakanlığın gizli verilerinin ‘Sırbistan Cumhuriyeti’ni ilgilendiren veriler, yani bakanlığın kanunla kurulan yetki alanı kapsamındaki iş ve iş performansına ilişkin veriler’ olduğu belirtiliyor.” ifadeleri kullanıldı.
“Gizli veri, kaydedildikleri veya depolandıkları biçim veya ortama bakılmaksızın bilgiler, belgeler, bunların çoğaltılmış kopyaları, yani gizli bilgiler içeren kopyalar ve materyaller ile sistemler, cihazlar, projeler, planlar, nesneler, varlıklar, gizli verilerle ilgili yapılar ve işletmeler.
Bakanlık, bu tür verilerin iletilmesinin aynı zamanda “ticari sır” olarak kabul edilen verilerin ifşa edilmesini de içereceğini söyledi.
Sırbistan Ticaret Bakanlığı genellikle silah ihracatına ilişkin rutin FOI taleplerine yanıt veriyor – miktarlar, silah türleri ve tüccarlar ve malların “son kullanıcıları” gibi ilgili aktörler hakkında bilgiler.
Bu, BIRN’in silah ihracatına ilişkin FOI talebini yıllar içinde ikinci kez reddetmesiydi.
İlki Ekim 2023’te, Sırp silahlı grubu tarafından 24 Eylül’de Kosova’nın kuzeyindeki Banjska’da düzenlenen ve bir kişinin öldürülmesiyle sonuçlanan saldırıda kullanıldığı iddia edilen, Sırp silah fabrikası Belom’da 2022 yılında üretilen saldırı tüfeklerine ilişkin mühimmatla ilgiliydi.
Ancak bakanlık bilgiyi gizli olarak etiketlerken BIRN, Ekim 2023’teki Hamas saldırısından bu yana İsrail’e değeri bir milyon avroyu aşan en az iki silah veya mühimmat sevkiyatı gerçekleştiğini tespit etti.
Bilgiler, Sırp devletinin ticari kuruluşlarla ilgili ticari bilgilerini toplayan bir portal olan Checkpoint’in gümrük verilerinden geliyor.
Buradan Sırbistan’ın ana devlet silah tüccarı Yugoimport-SDPR’nin Ekim ayında İsrail’e 540.120 avro, Şubat ayında ise 510.000 avro değerinde mal ihraç ettiği görülüyor.
Veriler, bu dönemde Sırp devletinin İsrail’e ihracat için yeni ihracat lisansları verip vermediğini göstermiyor.
Veriler Ekim ayından önce İsrail’e bu kadar büyük ihracat yapıldığını göstermiyor. Sırbistan’ın batısındaki Uzice’de bulunan devlete ait mühimmat üretim fabrikası Prvi Partizan, Mart ve Nisan 2023’te İsrail’e yaklaşık 780.000 avro değerinde mal ihraç etti.
Sırbistan ve İsrail yakın müttefiklerdir. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, ilişkilerin daha da yakınlaştırılması konusunda 26 Şubat’ta telefonla görüştü.
Vucic, Instagram’da “İsrail Başbakanı Netanyahu ile ikili ilişkilerin daha da ilerletilmesi konusunda güzel bir görüşme” dedi. Görüşme sırasında tüm önemli sorunların ele alındığını ve her iki tarafın da gelecekte bundan faydalanacağı umudunu dile getirdiğini söyledi.
Netanyahu ise Sırp liderin “eylemlerini” övdü.
İsrail Başbakanı Twitter’da “Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç ile az önce verimli bir telefon görüşmesi yaptım. Aleksandar, İsrail’in gerçek bir dostudur ve onun hem sözlü hem de fiili sarsılmaz desteği için minnettarlığımı ifade ettim” diye yazdı./Balkan Postası