18 Ocak’ta Bulgaristan ve Kuzey Makedonya başbakanları arasında Üsküp’te yapılan görüşme, iki yıldan uzun süredir geciktirilen bir jestle başladı. Bulgaristan’ın talebi üzerine Kuzey Makedonya tarafından Birleşmiş Milletler Teşkilatı’na gönderilen yazıda Yunanistan ve Kuzey Makedonya arasında imzalanan Prespa Anlaşması ile belirlenen ülkenin adında coğrafi bölge olarak Makedonya’nın Yunanistan sınırının kuzeyinde bulunan Bulgar bölümüne yönelik hiçbir toprak iddiasının bulunmadığı belirtildi.
Kuzey Makedonya Başbakanı Dimitar Kovaçevski: “Bulgaristan, daha uzun olan Kuzey Makedonya Cumhuriyeti adı yerine kısa olan Kuzey Makedonya adını kabul etti. Her iki adın aynı derecede geçerli olduğu ve Bulgaristan’ın toprak bütünlüğüne ilişkin olmadığı özellikle belirtildi” şeklinde konuştu.
Bulgaristan Başbakanı Kiril Petkov, 2017 tarihli Dostluk ve İyi Komşuluk Anlaşması’nın sonuna kadar uygulandığını görmek istiyor. Bunun için 25 Ocak’ta Sofya’da kurulacak olan beş karma çalışma grubu, 2029 yılına kadar planlanan projelerin uygulanmasını destekleyip izleyecekler.
Bu projeler arasında artık 140 yıldır yapılması beklenen Üsküp-Sofya demiryolu hattının kurulması yer almakta.
“21. yüzyılda iki başkent arasında demiryolu hattının olmaması, akıl almaz bir şey. İki altyapımızın kötü yönetim örneği olan bu duruma son verilmeli” sözlerini kullandı Petkov.
“Bulgaristan Makedonya” dergisinin müdürü ve yayıncısı olan İvan Nikolov,
Bulgar hükümet heyetinin Üsküp ziyaretini yorumlarken “Bulgar hükümetinin attığı adım bir ölçüde eğitim rolü oynayacak. Onlar nazıl bir sübje ile işlerinin olduğunu anlayacak ve o zaman artık gerçek patikalar bulunabilecek. Şimdilik her şey romantik alanındaıdr bence” dedi.
İkili ilişkilere dair Makedon medyasında da gelişme olduğunu söyleyen İvan Nikolov, “Artık farklı konuklar davet edilir, daha önce ele alınmayan, tabu olan konular üzerinde durulur” dedi.
Bugün itibari ile esas sorun 2017 tarihli anlaşmaya dair yorumlar mıdır sorusu üzerine yayıncı şu cevabı verdi:
„Bulgaristan ve Kuzey Makedonya arasındaki problemler konuşulurken nedenlerin kaynağına inmek gerekir. Bir problemin nasıl ortaya çıktı bilinmezse eğer çözümlenmesi de imkansız olur. Başbakanlar İvan Kostov ve Lyubço Georgievski zamanında 50’nin üstünde olmak üzere en çok anlaşmanın imzalandığını kaydetmek gerekir. Ama sonuçta Kuzey Makedonya Cumhuriyeti ile ilişkilerin pekiştirilmesine yönelik Bulgaristan’ın her arzusu, çok kalın bir duvara çarpar”.
Üsküp ziyaretinden sonra Başbakan Kiril Petkov, iki ülke arasındaki nefret söylemi ile ilgili problemlerin üstesinden gelinmesi için Makedon mevkidaşı ile bizzat temas içinde olacağını belirtti.
„Nefret söylemi, daha Tito zamanında, hatta öncesinde bile dayatılan politikadan kaynaklanıyor. Sanırım siyasi problemi tarihi problemle değiştirme tezi çok uygundur. Biz onların 1944’te başlayan kimliğini reddetmiyoruz, bu kimliğin nasıl dayatıldığı konusu ise apayrıdır. Onlar belirli ideolojik ve jeopolitik şartlarda ortaya çıkan siyasi bir millettir. Fakat onlar kimliğini çoktandır bu dünyada var olmayan ve kendilerini 100 kere Bulgar olarak tanımlamış bulunan kişilere de aktarmak istiyorlar” diyor Nikolov
Bulgar heyeti ile yaptığı görüşmelerin ardından Kuzey Makedonya Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski, televizyonda konuşurken, Bulgaristan başbakanının hayatında gördüğü en büyük iyimserlerden biri olarak tanımladı.
İvan Niklolov da durumu olumlu olarak değerlendirdi. Anons edilen yeni ikili çalışma gruplarında Bulgaristan başbakanı ve ekibinin Sofya ve Üsküp arasındaki sorunların aslını anlayacakları inancını dile getiren yayıncı, “o zaman aynı hevesleri varsa neyin yapılabileceğine dair gerçekçi değerlendirme yapmak durumunda olacaklar” dedi.
„Şöyle veya böyle ben Kuzey Makedonya’da gelişme olacağına inanıyorum, çünkü yeni nesiller geliyor. Kendi kalın kitaplarını yazanlar, bir bir gidiyorlar. Yeni şartlarda seyredecek olan sürecin çok zor, acılı ve yavaş olacağı ve bizim bu süreç üerinde etki gösterme araçlarını bulmalıyız” şeklinde konuştu İvan Nikolov.