Bulgaristan, Sofya’yı vatandaşları önünde ilerleme sağlanamamasına “bahane” olarak kullanan Kuzey Makedonya yetkililerine tepki gösterdi.
Bulgaristan Dışişleri Bakanlığı perşembe günü Makedonya’nın Sofya büyükelçisini, kendi ifadesiyle “Bulgaristan’ı ve iki ülke arasındaki ilişkileri Kuzey Makedonya’nın iç siyasi tartışmasına sürükleme girişimlerinden” duyduğu memnuniyetsizliği ifade etmek üzere davet etti.”
Bulgar diplomasisinin tepkisi, Cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski’nin bir televizyon röportajında Sofya’yı “Bulgaristan’daki Makedon azınlığa sürekli kötü muamelede bulunmakla” suçlaması sonrasında geldi.
Bulgaristan Dışişleri Bakanlığı “Bulgaristan sürekli olarak yapıcı söylemi destekliyor ve Kuzey Makedonya’nın kamusal alanında devam eden provokasyonlar hakkında yorum yapmaktan kaçınıyor. Bunu, seçim sürecinin normal işleyişi için yapıcı bir ortam sağlamanın gerekli olduğu anlayışıyla yapıyor. Ancak ne yazık ki Bulgaristan’ın bu çabalarının, vatandaşları önünde ilerleme sağlanamamasına bahane olarak ülkemizi kullanmaya devam eden Üsküp’teki bazı faktörler tarafından anlaşılmadığı ve takdir edilmediği açıktır” denildi.
Sofya, Kuzey Makedonya’daki siyasi seçkinleri 2022 uzlaşması çerçevesinde üstlenilen siyasi yükümlülüklerin yerine getirilmesinde “gerekli siyasi olgunluğu göstermeye” bir kez daha davet ediyor.
Kuzey Makedonya ve Bulgaristan, Haziran 2022’de dil, kimlik ve tarihsel farklılıklar konusundaki anlaşmazlıkları çözmeye yönelik “Fransız önerisi” olarak bilinen öneriyi kabul etti.
Ancak Üsküp’ün diğer yükümlülüğünü de yerine getirmesi ve Bulgar azınlığın Kuzey Makedonya Anayasası’nın başlangıç kısmına dahil edilmesi gerekiyor.
Tam da bu konu, Kuzey Makedonya’daki cumhurbaşkanlığı seçimleri için seçim kampanyasının arifesinde tartışmayı yeniden başlattı.
Mevcut cumhurbaşkanı Stevo Pendarovski de yeni bir göreve aday gösterildi ve “anayasa değişikliklerinin onaylanması gerektiğini ve muhalefetteki VMRO DPMNE’nin Makedon halkına, aynı zamanda Bulgaristan’daki Makedon azınlığın da yalan söylememesi” gerektiğini söyledi.
Pendarovski, Sitel televizyonuna, VMRO’nun böyle bir şeyi başarması halinde derhal bu partiye katılacağını söyledi.
Pendarovski “İnşallah yarın değil bugün Makedonlar Bulgar Anayasasında yer alsın. Orada yaşayan insanlarımız, en az 70-80 yıldır kötü muameleye maruz kalıyor. Korkunç bir işkence yaşadı. Ama bana sihirli formülü söyleyin, bunu Anayasaya nasıl koyacaklar? Muhalefet başka bir şey önermeli, gözümüzün içine bakarak yalan söylememeli” dedi .
VMRO DPMNE lideri Hristijan Mickoski, Avrupa Halk Partisi’nin Macaristan’ın Bükreş kentindeki Kongresinde Sofya’yı bir kez daha “Avrupa Birliği’ne entegrasyon sürecini haksız yere engellemekle” suçladı.
Mickoski “Bulgaristan ile Kuzey Makedonya arasındaki dinamik, AB üyeliğine giden yolumuzu olumsuz etkileyen haksız engelleri beraberinde getirdi. Bu sorunları diyalog ve karşılıklı saygı yoluyla çözmeye kararlı olsak da, bu sürecin karşılıklılık gerektirdiğini kabul etmek zorunludur. AB’deki ortak geleceğimizin karşılıklı yarara dayalı ve birbirine bağlı olduğunun bilincinde olarak birbirimizle adil ilişkiler kurmamız hayati önem taşıyor. Avrupa Birliği birçok insan için bir umut ışığıdır” dedi.
Sofya ile yaşanan anlaşmazlıklar, yani Bulgar azınlığın devletin kurucu halkı olarak Anayasaya dahil edilmesi zorunluluğu nedeniyle Kuzey Makedonya, AB ile fasıllarla ilgili görüşmelere henüz başlamadı.
İki ülke arasında 2017 yılında iyi komşuluk anlaşması imzalanmıştı ancak bu, İkinci Dünya Savaşı öncesinden bu yana çözülmemiş tarihi meselelerin önünü açarak iki ülke arasındaki bölünmeleri daha da derinleştirdi.