Bosna Hersek’teki savaşın başladığı 1992’de mayınlanarak neredeyse tamamen yıkılan Mostar’daki tarihi Ortodoks kilisesine farklı dinlere mensup üç hayırseverin sembolik olarak saat bağışlaması, şehirdeki dinler arası hoşgörünün hala canlı olduğunu ortaya koydu.
Osmanlı padişahlarından Sultan Abdülaziz’in de yapımına maddi destek verdiği yaklaşık 160 yıllık Kutsal Üçleme Kilisesi’nde 2010’da başlayan restorasyon çalışmalarında sona yaklaşılırken, kilise kulesinin üç cephesine yerleştirilen büyük saatleri Müslüman bir Boşnak, Katolik bir Hırvat ve Ortodoks bir Sırp bağışladı.
Mostar’daki dinler arası hoşgörünün hala canlı olduğunu göstermek amacıyla sembolik olarak saat bağışlayan üç hayırsever, kilise yetkililerinden isimlerinin saklı tutulmasını isterken, bağışlanan saatlerde birbirinden farklı olarak Arap, Roma ve Slav rakamlarının bulunması dikkati çekti.
Mostar Başpapazı Dusko Kojic, AA muhabirine yaptığı açıklamada, saatleri bağışlayan hayırseverlerin farklı dinlere mensup üç iyi arkadaş olduğunu aktararak, bu kişilerin isimlerini açıklamamak istemelerinin de aslında çok güzel bir mesaj olduğunu dile getirdi.
Mostarlı bu üç hayırseverin kendi isimleri ile değil, yaptıkları ile ön plana çıkmak istediklerini anlatan Kojic, “Bu aslında Bosna Hersek’in insanların birbirini severek huzur içinde yaşayabileceği bir ülke olduğunu kanıtlıyor.” ifadesini kullandı.
Kojic, Kutsal Üçleme Kilisesi’nin inşa edildiği dönemde Balkanlar’daki en büyük kilise olduğunu kaydetti.
– Kilise arsası dönemin Osmanlı müşiri tarafından hibe edilmiş
Mostarlı tarihçi Semsudin Zlatko Serdarevic de kilisenin inşa edildiği arsanın zamanında Osmanlı müşiri Ömer Lütfi Paşa tarafından hibe edildiğini anlatarak, farklı dinlerden üç hayırseverin bu kiliseye saat hediye etmesinin kendisini gururlandırdığını söyledi.
Bosna geleneğinde bu tür örneklere geçmişte de çokça rastlandığına işaret eden Serdarevic, “Kilisenin inşa edildiği 1863-1873 yıllarında da benzer şeyler olmuştur. Asırlardır süren bir arada yaşama kültürü, günümüzde de devam ediyor. Bosna Hersek’te yaşayan insanlar, inançları farklı da olsa dini bayramlarını beraber kutlayabiliyor.” dedi.
Serdarevic, kilisenin restorasyon çalışmalarına daha önce Mostar İslam Birliği Meclisinin de maddi yardımda bulunduğunu hatırlattı.
Mostar’ın merkezindeki Bjelusine Mahallesi’nde bulunan Kutsal Üçleme Kilisesi, tarihi Mostar şehri ile birlikte UNESCO’nun dünya mirası listesinde de yer alıyor.
Bugün az sayıda Ortodoks Sırp nüfusun yaşadığı Mostar’da, 1992-1995 yıllarındaki Bosna Savaşı’nda özellikle Boşnak ve Hırvat güçleri arasında yoğun çatışmalar meydana gelirken, şehre adını veren Mostar Köprüsü de o dönemde Hırvat topçuları tarafından yıkılmıştı.