Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Konakoviç, ülkesinin AB’ye üye olma yolunda kendilerinden istenen temel kriteri hayata geçirmek istediklerini söyledi. Konakoviç, “Eğer tercih yapacak olsam ilk ve son hedefim olarak NATO olurdu” dedi.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 78’inci oturumuna katılmak üzere New York’ta bulunan Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakoviç, Rûdaw TV’den Diyar Kurda’ya verdiği röportajda ülkesinin Avrupa Birliği ve NATO’ya katılma planları, yasa dışı göç ile mücadelenin yanı sıra Irak, Kürdistan Bölgesi ve İran ile ilişkiler hakkında konuştu.
AB’ye katılım
AB’nin geçen Aralık ayında Bosna Hersek’i üyeliğe aday gösterdiğini anımsatan Konakoviç, “Bu, ülkemiz için yeni bir dönem ve biz de bu fırsatı değerlendirmeliyiz” dedi.
Ukrayna’daki savaş nedeniyle AB’nin genişleme politikasının değiştiğine dikkati çeken Bosnalı Bakan, birliğin kendilerinden istediği 14 temel kriteri gerçekleştirmek istediklerini ve en azından AB ile ortak pazara sahip olmak istediklerini söyledi.
Elmedin Konakoviç, “Yıllarca bekledikten sonra yeni meclis döneminde harekete geçerek 14 temel öncelikten beş önemli kriteri hayata geçirdik. Ayrıca bir reform programı benimsedik ve bu 14 öncelikle ilgili diğer konular üzerinde çalıştık. Bosna’yla ilgili son raporda olumlu bahsediliyor. Ekim ve Kasım aylarında Brüksel ve Strazburg’da genişleme konusunda birçok toplantımız olacak” ifadelerini kullandı.
NATO’ya üyelik
Ülkesinin NAT’ua üyelik talebi hakkında “Eğer tercih yapacak olsam ilk ve son hedefim olarak NATO olurdu” yorumunu yapan Elmedin Konakoviç, “Çünkü bunun Bosna Hersek için AB üyeliğinden daha önemli olduğunu düşünüyorum. Ne var ki bazı sorunlarımız var çünkü Sırbistan ve Bosna Hersek’in Sırbistan Cumhuriyeti olarak adlandırılan bir kısmı NATO üyeliğine tamamen karşı” değerlendirmesinde bulundu.
Konakoviç, “Bosna-Hersek’te kendi anayasamız ve yasalarımız var. Aslında biz bir fikir birliği ülkesiyiz. Sırplar, Boşnaklar ve Hırvatların tamamını ikna etmemiz gerekiyor. Kabul etmeliyiz ve eğer NATO’ya katılmak istiyorsak herkesin oy vermesi gerekiyor ama şu an Sırplar NATO’ya katılmak istemiyor” diye konuştu.
Sırplar, Bosna Hersek’teki savaş sırasında Sırbistan Cumhuriyeti’nin NATO tarafından bombaladığını gerekçe gösterdiğini ve Kosova nedeniyle de NATO’ya üye olmaya karşı çıktığını anlatan Konakoviç, “Hepsi NATO’nun dost olmadığını düşünüyor. Umarım bu en kısa sürede değişir” dedi.
Rusya’nın yaklaşımı
Bosna Hersekli Bakan, “Rusya NATO’ya üye olmamanız için size baskı yapıyor mu?” sorusuna, şu yanıtı verdi:
“Rusya’nın bölgemizde, Bosna-Hersek’te çok fazla nüfuzu var. Siyasi dönemimizin bir bölümünde Sırbistan Cumhuriyeti’nin iktidarı Putin rejimine güçlü bir şekilde bağlıydı. Milorad Dodik birkaç hafta önce Moskova’ya giderek Putin’e çeşitli madalyalar takdim etti. Putin rejimiyle olan ilişkisinden gurur duyuyor. Bu Bosna-Hersek’te hepimiz için pek çok soruna neden oldu. Rusya’nın Batı Balkanlar üzerinde büyük etkisi var. Bu Avrupalıların uykuda kaldığı zamana ait bir durum. Sanırım ne Bosna Hersek ve ne de diğer ülkeler 10 yıldır hiçbir şey yapmadılar.”
Rusya-Ukrayna savaşı
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı hakkındaki soruyu yanıtlayan Elmeddin Konakoviç, “Ülkesini savunan Ukrayna halkının tamamen yanındayız” dedi.
Bosna Hersek’te Putin’e yakın çekrevelerin “tarafsız olmaya çalıştığını” belirten Konakoviç, “Ama geri kalan herkes tamamen Ukraynalıların yanında çünkü saldırının ne olduğunu biliyoruz. Bosna Hersek’teki savaşta ülkemi savunuyordum. Bosna ordusunda askerdim. Bu yüzden savaşın ne anlama geldiğini biliyorum. Aslında bu Ukrayna’nın topraklarına ve egemenliğine yönelik bir saldırıdır. Biz tamamen Ukrayna halkının yanındayız ve onların topraklarını, halklarını savunacaklarına inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
Yasa dışı göçe yönelik planlar
Bosna’nın karşılaştığı sorunlardan biri de yasa dışı göç meselesi. Orta Doğu ülkelerinden göç edenler Bosna’yı transit olarak kullanıyor ve daha sonra diğer ülkelere geçiyor.
Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakoviç, ülkesinin güvenlik sistemini geliştirdiğini ve özellikle Avrupa ülkeleriyle yaptıkları iş birliği sayesinde yasa dışı göç konusunda kontrolü sağladıklarını söyledi.
Konakoviç, Hırvatistan ve Sırbistan ile iyi bir işbirliği kurduklarını belirterek, “Birkaç yıl önce durum çok kötüydü. O kadar çok insan geliyordu ki kontrol edemiyorduk. Koronavirüs sonrası durumu kontrol altına almayı başardık. Ancak hâlâ Sırbistan, Bosna Hersek ve Hırvatistan üzerinden bu rotayı kullanarak Batı’ya, Avrupa’ya ulaşmaya çalışan çok sayıda insan var” diye konuştu.
Elmedin Konakoviç, göçmenleri bir süre kalabilecekleri kamplarda tuttuklarını ancak gelenlerin Bosna Hersek’te kalmadığını söyledi.
İran’la ilişkiler
İran ile ilişkilerine dair soruya yanıt veren Bosnalı Bakan, “Ülkemizdeki savaş sırasında doğudaki dostlarımızın, kardeşlerimizin yardımlarını asla unutamayız. Yanımızdaydılar. Bize yardım ettiler” dedi.
Konakoviç, “Aynı zamanda, AB üyeliğine aday bir ülke olarak artık uymamız gereken Avrupa prensipler var. Prensipleri benimsedik ve AB dış politikasını takip ediyoruz. AB ile yüzde 100 uyumluyuz. Dolayısıyla Bosna-Hersek’in ve halkının geleceğini düşünmek zorundayız” diye ekledi.
“Bu İran’la ilişkiniz kalmadı manasına mı geliyor” şeklindeki soruya Konakoviç, “İlişkilerimiz var. İran’da büyükelçiliğimiz var. Ama gerçek şu ki, bu Avrupa kurallarıyla, Strasbourg’daki bazı ortak deklarasyonlarla Avrupa Birliği ile aynı çizgideyiz. Ancak tekrar ediyorum, geçmişte ülkem için yaptıklarını gerçekten takdir ediyoruzyanıtını verdi
ABD ile ilişkiler
“ABD ülkemizin en önemli ortağıdır” diyen Bosnalı Bakan, “ABD’yi Bosna-Hersek’in bir numaralı ortağı olarak görüyorum. Geçmişte bize çok yardımcı oldular. Bosna Hersek’te dört yıl süren uzun bir savaşı durdurdular” dedi.