Batı Balkan ülkelerinin liderleri, Arnavutluk’un başkenti Tiran’da düzenlenen Batı Balkan Ülkeleri Zirvesi’nde bir araya geldi.
Batı Balkan ülkelerinin liderleri, Arnavutluk’un başkenti Tiran’da düzenlenen Batı Balkan Ülkeleri Zirvesi’nde bir araya geldi. AB Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi, “Bölge ülkeleri tek vücut olmadığı sürece bölgedeki yatırım ve planlar işlemez” derken, Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ise Mini Schengen Anlaşması’nın büyük bir ekonomik, sosyal ve siyasi kazanım olacağına Arnavutluk olarak sonuna kadar inandıklarını söyledi.
Batı Balkan ülkelerinin liderleri Arnavutluk’ta buluştu. Başkent Tiran’da bulunan Brigada Palas’da düzenlenen Batı Balkan Ülkeleri Zirvesi’ne Arnavutluk Başbakanı Edi Rama ve Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi’nin yanı sıra Kuzey Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, Kosova Başbakanı Albin Kurti, Sırbistan Başbakanı Ana Brnabiç, Karadağ Başbakanı Milo Gjukanoviç ve Bosna Hersek Yüksek Kurul Başkanı Zoran Tegeltija katıldı. Zirvede Batı Balkan ülkeleri arasında ekonomik işbirliği, serbest dolaşım ve bu bölgeyi ilgilendiren konuların ele alındığı belirtildi. Zirve sonrasında Başbakan Rama ve Komiser Varhelyi ortak basın toplantısı düzenledi.
Rama basın toplantısında yaptığı konuşmada, zirveye katılan tüm başbakanlara ve AB Komiserine teşekkür ederek, bu zirvenin hem AB’nin Balkan projelerinin ilerlemesi hem de pandemi sonrasında ilk kez yüz yüze yapılan bir görüşme olması açısından önemine vurgu yaptı. AB’nin ekonomik planı çerçevesinde artık bu projeyi bir finans paketi ile desteklendiğini belirten Rama, bölgesel işbirliği, yol, liman ile demir yolları, enerji transfer yolları, enerji sektörünün alt yapısı ve dijitalleştirmenin iyileştirilmesi için en büyük ve tarihi yatırım ile ekonomik plana sahip bu projeyi daha ileriye götürmek için toplandıklarını söyledi.
“Meseleler artık somut olduğu için mutluyuz”
“Bizim için bir mutluluktu, çünkü bu görüşme çevrimiçi gerçekleştirilmedi. Misafirlerimizi pandemi gölgesi altında ve kısıtlamalar olmadan karşılıyoruz. Sanırım Brüksel’den gelen Komiser ve beraberindeki heyet, ‘Brüksel maskelerini’ Tiran’da çıkarttıkları için kendilerini iyi hissediyordur. En önemlisi de meseleler artık somut olduğu için mutluyuz” diyen Rama, AB’nin bu konuda üzerine düşeni yaptığını ve bundan sonra kendilerinin de üzerine düşeni yapma zamanının geldiğini ifade etti.
Rama ayrıca, Balkan ülkeleri arasında yapılması planlanan Mini Schengen Anlaşması’nın büyük bir ekonomik, sosyal ve siyasi kazanım olacağına Arnavutluk olarak sonuna kadar inandıklarını dile getirdi. Rama, Balkan ülkeleri arasında özellikle de ikili ilişkiler çerçevesinde Macaristan ile pandemi sonrası seyahat konusunda yeşil sertifika tanıma sürecini AB ülkeleri ile de genişletmek istediklerini söyledi.
“Belki istediğimiz noktaya gelmedik ancak temmuza kadar varabiliriz”
Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi ise bu görüşme ile pandemideki zorlukların sona ermesini ve yeni bir başlangıç olmasını umut ettiklerini belirtti. Balkan ülkeleri liderlerinin kararlı çalışmalarının geçtiğimiz sene ortak pazar oluşturma konusu ile pekiştirildiğini aktaran Varhelyi, “Belki istediğimiz noktaya gelmedik ancak Temmuz ayında bir sonraki zirveye kadar varabileceğimize inanıyorum” dedi.
Zirvelerin ilk sonuçlarını görmeye başladıklarını dile getiren Varhelyi, “Ek ödeme olmadan vatandaşların yaşamının bütün Batı Balkan ülkelerinde değişmeye başladığını görüyoruz. Bu büyük bir başarı, daha da büyük kolaylıklar olacak. Mesela vatandaşların kimlik kartı ile seyahat etmeleri, diplomaların tanınması ve çalışma izinlerinin kaldırılması ve e-ticaret gibi Balkan ülkelerinde yaşayanlara kolaylıklar sağlanacak. Biz de katkıda bulunmaya hazırız, bunu da açıkça yatırımlarımız ve ekonomik planımızla gösteriyoruz. Bölge ülkelerinin milli gelirin 3’te 1’ini kapsayan bir plandan söz ediyoruz, 30 milyar euroluk bir yatırım” ifadelerini kullandı.
“Bölge ülkeleri tek vücut olmadığı sürece yatırım ve planlar işlemez”
Söz konusu yatırım ve planların bölge ülkeleri tek vücut olmadığı sürece işlemeyeceğini vurgulayan Varhelyi, “Eğer bölgesel bir pazarımız yoksa ve nakliye araçları her sınır kapısında duracaksa yolların yapılması anlamsız olur. Eğer trenler konusunda sıkıntı yaşanacak ise bu demir yollarının yapılması anlam ifade etmez. Değişik vergilendirme veya 6 farklı ürün sertifikası olacaksa yine bu plan anlamsız olur. Bizim planımız ancak ülkeler arasında ortak bir Pazar oluşursa etkili olacaktır” dedi.
Varhelyi ayrıca, “Bizim artık AB içinde bu planın finansmanı için bir anlaşmamız var. Geçtiğimiz hafta hem AB Parlamentosu hem de AB Konseyi ile İPA III (AB Katılım Öncesi Yardım Aracı III. Dönemi) çerçevesinde bu anlaşmayı sağladık. İPA III bu planın finansmanını sağlayacak olan bir mekanizma. Biz bu plana başlamaya şu anda hazırız” sözlerini kaydetti.
Varhelyi, haziran ayının Balkan ülkeleri için temmuz ayındaki zirve öncesinde çok önemli bir ay olduğunu ifade ederek, bu ülkelerin AB entegrasyonu için de takvimin önemine dikkat çekti.