Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ekim ayında Arnavutluk ve Sırbistan’a yaptığı ziyaretlerin ardından Aralık ayında da Karadağ Başbakanı Milojko Spajic’i ağırlayarak Türkiye’nin Balkanlar’daki etkisini arttırma çabalarını hızlandırdı.
Belgrad Güvenlik Politikaları Merkezi düşünce kuruluşundan Vuk Vuksanoviç, Balkanlar’ın Ankara için başarı öyküsü olduğunu belirterek, bunun bir numaralı nedeninin Türkiye’nin tüm hükümetlerle ve tüm etnik gruplarla paralel bağlar kurabilen bir tür arabulucu olarak hareket etmeyi başarması olduğunu belirtti.
Çoğunluğu Müslüman olan Türkiye’nin büyük çoğunluğu Müslüman olan Arnavutluk ile uzun zamandır güçlü bağları bulunuyor.
Ancak Erdoğan son zamanlarda Sırbistan ile de güçlü bir ilişki geliştirdi. Bu ilişki derinleşen ekonomik bağlar ve Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic ile kişisel bir ilişki üzerine kurulu.
Rusya tarihsel olarak Sırbistan’ı kendi etki alanının bir parçası olarak görüyor ancak Sırbistan’ın Ukrayna’daki savaş nedeniyle dikkati dağılırken bu da Türkiye’nin işine yarıyor.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nden uluslararası ilişkiler profesörü Hüseyin Bağcı, Rusya’nın Sırbistan’ı her zaman kendi stratejik çıkarları için kullandığına dikkati çekerek, Sırbistan’da doğrudan Rus politikasını destekleyen siyasi partiler ve entelektüeller olmasına rağmen Putin’in şu anda yeteri kadar güçlü olmadığını belirtti.
Rusya ve NATO geçmişte Balkanlar’daki çatışmalarda rakip tarafları desteklemişti. Son olarak Kosova’da gerginlik devam ederken, NATO liderliğindeki bir barış gücü halen bu ülkede görev yapıyor.
İstikrarsızlık tehdidinin devam etmesi ise Ankara’nın artan katılımını önemli kılıyor.
Belgrad Güvenlik Politikası Merkezi’nden Vuk Vuksanoviç,
Türkiye’nin Balkanlar’da askeri varlığı bulunduğunu kaydederek, NATO ve AB’nin de Balkanlar’daki barışı koruma çabalarına katıldığı için bu bölgede askerlerinin olduğunu söyledi. Vuksanoviç, bölgedeki olası gerginlikte Türkiye’nin diplomatik ve siyasi puanlar toplamaya çalışabileceğini belirtti.
Balkanlardaki istikrar Türkiye için de hayati önem taşıyor. Bölge Türkiye ile en önemli ticaret ortağı olan Avrupa Birliği arasında kritik bir ticaret yolu.
Erdoğan’ın Balkanlar’a yaptığı son ziyaretler, bu ülkelerin AB’ye katılma girişimlerinin duraksaması nedeniyle yaşadıkları hayal kırıklığının arttığı bir ortamda gerçekleşti.
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nden Zoran Ivanov, Ankara’nın kendisini bölge için vazgeçilmez bir ortak olarak konumlandırmaya çalıştığını söyledi. Ivanov, Erdoğan’ın ziyaretlerinin AB’nin üyeliklerle ilgili kararsızlığını dengelemeyi ve Rusya ile Çin’e karşı üstünlük sağlamaya çalışmayı amaçladığını kaydetti.
Rekabetleri ve donmuş çatışmalarıyla Balkanlar bölgesi, tarihi ve yükselen güçler arasında yeni bir nüfuz mücadelesine sahne oluyor.