Avrupa Birliği (AB) liderleri, birliğe katılım için 8 yıl önce başvuruda bulunan Bosna Hersek’le üyelik müzakerelerine başlanmasını onayladı.
Birliğin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu geçen hafta Bosna Hersek’le katılım müzakerelerinin başlanması tavsiyesinde bulunmuştu.
AB Liderler Zirvesi için Brüksel’de toplanan birliğe üye 27 ülkenin devlet ve hükümet başkanı, Bosna Hersek’le görüşmelerin başlamasını kararlaştırdı.
Ancak müzakerelerin resmi olarak başlaması için ülkenin bir dizi önemli reformu daha hayata geçirmesi gerektiği belirtildi, müzakereler için tarih verilmedi.
AB Konseyi Başkanı Charles Michel, Boşnak liderleri kutlayarak “Sizin yeriniz Avrupa ailesi” dedi.
Michel, Bosna Hersek Bakanlar Kurulu Başkanı Borjana Kristo ile fotoğrafını paylaşarak, “Bugünkü karar AB yolculuğunuz için çok önemli bir adım. Şimdi sıkı çalışma devam etmeli ve halkınızın da istediği gibi Bosna Hersek istikrarlı bir şekilde ilerlemeli” mesajını yazdı.
Kristo da AB’ye teşekkürlerini ileterek, “Karşılıklı kararlılık ve çabalar sonucu, gereklilik ve kriterleri başarıyla sağladık” dedi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da, Bosna Hersek’in üyelik müzakerelerinin başlayacak olmasının tüm bölge için “iyi bir mesaj” olduğunu belirtti.
8 yıllık bekleyiş
AB, 2003’te “Selanik Deklerasyonu” ile Batı Balkan ülkelerini birliğe katılmaya davet etmişti. O tarihten bu yana bölgedeki ülkelerden sadece Hırvatistan birliğe katılım sürecini tamamlayabildi.
Bosna Hersek, AB’ye katılmak için 2016’da başvuru yapmış ve Ekim 2022’de de adaylık statüsünü kazanmıştı.
Ülke o tarihten bu yana Avrupa Komisyonu’nun öncelikli olarak belirlediği; demokrasi, hukukun üstünlüğü, temel haklar, kamu idaresi reformu ve devletin işleyişi gibi konularla ilgili kanunları çıkarıyor.
Bu yasalar arasında kara para aklama ve çıkar çatışmasına yönelik sıkı önlemler alınması ile AB Sınır Gücü’yle (Frontex) ile bir anlaşma için müzakerelerin onaylanması da var.
Ancak 3,2 milyon nüfusa sahip Bosna Hersek’in resmi üyelik için yapması gereken daha çok ekonomik ve demokratik reform bulunduğu, AB’ye üye olmasının yıllar alabileceği belirtiliyor.
Bosna Hersek hala 1992-1995 yılları arasında süren ve yaklaşık 100 bin kişinin hayatını kaybettiği iç savaşın izlerini taşıyor.
AB, 14 Aralık 2023’te de Ukrayna ve Moldova ile katılım müzakerelerinin başlamasına karar vermişti.
Ukrayna’daki savaşla birlikte AB’nin, Balkan ülkelerine daha çok bağlılık göstermesi gerektiğini kavradığı şeklinde yorumları yapılıyor.
Türkiye; Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Gürcistan ile birlikte AB’ye aday ülke statüsünde.