Analiz

BALKANLARDA DENGE SİYASETİ: ARNAVUTLUK, KOSOVA VE SIRBİSTAN’IN İRAN – İSRAİL ÇATIŞMASINDAKİ KONUMLARI

Bayram0

Bayram POMAK Son haftalarda Orta Doğu’da yaşanan gerginliklerin etkisi Balkanlara da yansıdı. Her ne kadar İsrail ve İran, Balkanlara coğrafi olarak uzak ülkeler olsa da, bu iki devletin Balkan ülkeleriyle olan ilişkileri oldukça farklı düzeylerdedir. Aynı zamanda bu ilişkiler, küresel dengelerin bir yansıması olarak da değerlendirilebilir. İsrail ile İran arasında meydana gelen sıcak çatışma ortamında, Balkan ülkeleri üzerindeki etkide hem ABD ve Rusya gibi küresel güçlerin bu çatışmaya yönelik tutumları hem de Balkan ülkelerinin İsrail ve İran’la olan ikili ilişkileri belirleyici olmuştur. Kendini tamamen ABD’ye dayandıran Arnavutluk ve Kosova gibi ülkeler, bu süreçte İran karşıtı ve İsrail yanlısı net bir pozisyon almıştır. Sırbistan ise dış politikasında genel olarak benimsediği denge siyasetini sürdürmüştür. Arnavutluk ve İran Arasındaki Gerilim Arnavutluk ile İran […]

-

BALKANLARDA ESKİ HAYALETLER: DODİK, SAVAŞ RETORİĞİ VE YENİ TEHLİKELER

Bayram0

Milorad Dodik’in söylemleri yalnızca Bosna Hersek’in iç hukuk düzenini değil, bölgesel barışı da tehdit ediyor. 1990’ların savaş retoriği, bugün yeniden sahnede; bu kez Rusya’nın desteği ve Batı’nın zayıf tepkisiyle. Bu analiz, tüm Balkanlar’ı içine alan büyük bir kriz dinamiğini tartışıyor. Balkanlarda eski hayaletler: Dodik, savaş retoriği ve yeni tehlikeler USKAM Analiz, No. 15 Bosna Hersek, Dayton Barış Anlaşması ile birlikte 1992 ile 1995 yılları arasında meydana gelen savaşı sona erdirdi. Her ne kadar üzerinden 30 yıl geçmiş olsa da, bugün hâlâ Dayton çerçevesinde yapılan tartışmalar şu sorular etrafında şekillenmektedir: Dayton bir barış anlaşması mı, yoksa sadece bir ateşkes midir? Hatta hem uluslararası çevrelerde hem de Bosna Hersek’in iç kamuoyunda, ülkeye yeni bir idari yapı kazandırılması için “Dayton 2” tartışmaları yürütülmektedir. […]

-

KOSOVA’DA SİYASİ KRİZ NASIL SONUÇLANACAK

Bayram0

BAYRAM POMAK Kosova, geçtiğimiz 9 Şubat’ta genel seçimleri gerçekleştirdi. Bu seçimlerden, iktidarda olan Vetëvendosje Partisi birinci olarak çıkmayı başardı. Ancak Vetëvendosje, önceki seçim başarısına ulaşamadı. Geçen seçimlerde yüzde 51 oy alarak tek başına iktidar olan ve hükümetin süresini dört yılda tamamlayan parti, bu seçimlerde yüzde 42’de kaldı. Seçimlerden sonra, Seçim Merkez Komisyonu’nun oyları onaylamasının ardından Cumhurbaşkanı Osmani, 1 Nisan’da Meclisi toplanmaya çağırdı. Bunun üzerine Meclis, 15 Mayıs’ta toplandı. Meclisin gündeminde; milletvekilliği yetkilerinin geçici komisyon tarafından doğrulanması, milletvekili yeminlerinin gerçekleştirilmesi ve Meclis Başkanının seçilmesi vardı. Ancak ilk iki oturumda bu gündem maddelerinin hiçbiri kabul edilmedi. Muhalefet, iktidara karşı tavır alarak gündem maddelerinin oylanmasına katılmadı. Üçüncü oturumda ise ilk iki madde oylanarak Meclis’ten geçti. Ancak üçüncü madde olan Meclis Başkanının seçilmesi kabul […]

-

SIRBİSTAN’DA ÖĞRENCİ PROTESTOLARI CUMHURBAŞKANI VUÇİÇ’İ ZORLUYOR

Bayram0

USKAM Analiz, No. 4, Şubat 2025. Bayram Pomak Balkan Postası Genel Yayın Yönetmeni Sırbistan 1 Kasım 2024 tarihinde bir trajedi yaşadı. O gün, öğle saatlerinde Sırbistan’ın ikinci en büyük şehri olan Novi Sad tren istasyonunun en yoğun olduğu saatlerde dış çatının betonu çöktü. Çatının çökmesi neticesinde 15 kişi hayatını kaybetti ve 2 kişi yaralandı. Bu tren istasyonu ise çok kısa bir zaman önce restore edilmiş ve açılışı yapılmıştı. Kazanın ardından yetkililerin çelişkili açıklamalar yapması halkın öfkesini daha da arttırdı. Bunun üzerine öfkeli halk, herhangi bir doğal afet veya benzeri bir olay yaşanmadan 15 kişinin hayatını kaybetmesinin kabul edilemez olduğunu belirterek yetkilileri hesap vermeye çağırdı. Olayın olduğu günün ertesi, binlerce kişi Novi Sad’ta toplanarak ölenlerin anısına mum yaktı ve çiçekler braktı. […]

-

ALBİN KURTİ’NİN DÖRT YILI: MİTROVİÇA POLİTİKASIYLA GÜÇLÜ, TARTIŞMALI YASALARLA ZAYIF

Bayram0

Bayram POMAK Kosova, önümüzdeki 9 Şubat’ta genel seçimlere gidiyor. Bu seçimlerin en önemli özelliği, Kosova tarihinde ilk kez bir hükümetin görev süresini tamamlamış olarak ülkeyi seçime götürüyor olması. Olağan süresinde gerçekleşecek seçim, mevcut Başbakan Albin Kurtin’in istikrar vurgusunu öne çıkartmasına zemin oluşturması bakımından önemli. Bilindiği gibi, Albin Kurti 2019 seçimlerinde %26 oranında oy alarak ikinci sıradaki Lidhja Demokratike e Kosovês (LDK) partisi ile koalisyon kurmuş ve başbakan olmuştur. Bir yandan pandemi sürecinin olumsuz etkileri diğer yandan Trump’ın Kosova ile Sırbistan arasında anlaşma imzalatma ısrarı, koalisyon hükümetini kısa ömürlü hâle getirmiş, özellikle Kurtin’in Sırbistan ile anlaşmaya prim vermemesi karşısında hükümete adeta “darbe” yapılmıştır. Zira Trump hükümetinin baskısıyla LDK koalisyondan çekilmiş, güvenoyu alamayan hükümet, kuruluşundan sadece 52 gün sonra düşürülmüştür. Bunun ardından […]

-

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN TİRAN VE BELGRAD MESAJLARI

Bayram0

Bayram POMAK Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan, Arnavutluk ve Sırbistan’a ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyaretlerde Cumhurbaşkanı, hem bölgesel hem de küresel meseleler için önemli mesajlar verdi. Balkanlar ziyaretinin ilk durağı, Arnavutluk’un başkenti Tiran oldu. Her ne kadar burada Arnavutluk ile farklı alanlarda anlaşmalar imzalansa ve Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Toplantısı’nın ikincisi gerçekleşse de, Arnavutluk kamuoyunda bu ziyaretin en önemli gündem maddesi Namazgâh Camii idi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tiran’da Diyanet İşleri Başkanlığı ve Diyanet Vakfı’nın inşa ettirdiği Balkanlar’ın en büyük camisinin açılışını yaptı. 2015 yılında temeli atılan cami, 10 dönümlük arazide ve 8 bin kişilik kapasiteye sahip. Arnavut medyası, bu ziyarette caminin açılışına geniş yer verdi. Ziyaret sırasında, Arnavutluk’taki FETÖ etkisi de genişçe tartışıldı. FETÖ, belki de dünyada en etkili olduğu yerlerden biri olarak […]

-

TRT’NİN DİZİSİ SIRBİSTAN’I NEDEN RAHATSIZ ETTİ?

Bayram0

Bayram POMAK TRT’nin sosyal medya platformu Tabii’de yayınlanan ‘‘Naser/Bir Srebrenitsa Hikayesi’’ isimli dizi, Sırbistan’ı rahatsız etti. Peki, Sırbistan’ı rahatsız eden bu dizinin baş kahramanı olan Naser Oriç kimdir? Bosna savaşı komutanlarından biri olan Oriç, Boşnaklar için bir kahraman, Sırplar için ise bir ‘‘savaş suçlusu’’dur. Bu durumu daha iyi anlamak için Oriç’in biyografisine bir göz atmak gerekiyor. Naser Oriç, 1967 yılında Bosna-Hersek’in Srebrenica kentinde doğmuş bir komutandır. Yugoslavya dağılmadan önce, 1988 yılında Sırbistan Özel Kuvvetleri’ne tek Boşnak olarak katılmıştır. Özel Kuvvetlerde görev yaparken Kosova’ya atanmış ve burada görevini icra ederken Slobodan Miloşeviç’in meşhur Gazimestan konuşmasında koruma olarak bulunmuştur. Daha sonra Belgrad’a dönerek Miloşeviç’in korumalığını yapmıştır. Bosna-Hersek’te savaş başladıktan sonra Bosna-Hersek ordusuna katılan Oriç, 1992 ile 1995 yılları arasında Srebrenica ve çevresinin […]

-

11 TEMMUZ SREBRENİCA SOYKIRIMI ANMA GÜNÜ NEDEN ŞİMDİ BM’DE KABUL EDİLDİ?

Bayram0

Bayram POMAK 23 Mayıs 2024 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 11 Temmuz’u Srebrenica Soykırımı Anma Günü olarak kabul etti. Srebrenica soykırımının 29. yıldönümüne yaklaşırken alınan bu karar, soykırım mağdurlarının yüreğine bir nebze de olsa su serpti. Peki bu noktaya nasıl gelindi? Bu yılın Mart ayında Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç, yaptığı bir basın açıklamasında, “Aldığımız bilgiler, Sırp halkını zor günlerin beklediğini gösteriyor,” dedi, ancak detay vermedi. Vuçiç’in kastettiği zor günler, bu karar tasarısının hazırlanmasıydı. Karar tasarısı hazırlıkları, Sırbistan ve Rusya gibi ülkelerin bilgi almaması için gizlilik içinde yürütüldü. Özellikle karar tasarısının içeriği konusunda azami dikkat gösterildi. Sırbistan, tasarı hakkında bilgi sahibi olsa da detaylarına tam olarak hakim olamadı. Bu gelişmeler üzerine Sırbistan, karar tasarısının geçmemesi için yoğun bir lobicilik faaliyetine başladı. […]

-

KOSOVA, AVRUPA KONSEYİ ÜYESİ OLMA YOLUNDA

Bayram0

Bayram POMAK 16 Nisan 2024 Kosova için tarihi günlerden biriydi. Genç ve devletleşme sürecini tamamlama yolunda olan ülke, büyük bir uluslararası kurum olan Avrupa Konseyi’ne üye olma yolunda önemli bir dönemeci geçti. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi 16 Nisan tarihinde Kosova’nın Avrupa Konseyi üyesi olması için 131 leyhe, 29 aleyhe ve 11 çekimser oyla destek verdi. Üyelik için şimdi sadece Mayıs ayında yapılacak olan üye devletler Dış işleri bakanlarının onayı kaldı. Ancak ilk önce Kosova’nın üyeliğinin bu toplantının gündemine girmesi kaldı. Avrupa Konseyi üyeliği süreci aslında 2014 yılında Kosova’nın bir AK danışma organı olan Venedik Komisyonuna üye olmasıyla başlamış oldu. 2014’teki şartlara baktığımızda, ülke daha bağımsızlığının 6. Yılını doldurmuşken buraya üye olması bir başarıydı. Ancak, Rusya Ukrayna savaşının başlaması ile birlikte […]

-

İRAN ARNAVUTLUK’A NEDEN SALDIRIYOR?

Bayram0

Bayram POMAK İran ile Arnavutluk, iki farklı coğrafyada bulunan, komşu olmayan ve birbirlerinden 3500 km uzaklıkta iki ülkedir. Bu kadar uzak olmalarına rağmen son on yıldır iki ülke arasında düşmanlık rüzgarları esmektedir. Düşmanlık rüzgarları, Arnavutluk’un İran rejimi karşıtları olan ‘Halkın Mücahitleri Örgütü’nü ülkesine kabul etmesiyle başladı. Peki bu ‘Halkın Mücahitleri Örgütü’ nedir ve Arnavutluk süreci nasıl başlamıştır? ‘‘Halkın Mücahitleri Örgütü’’ 1965 yılında kurulmuş ve İran devriminin gerçekleşmesine katkıda bulunan 80 örgütten biridir. Devrimden sonra, örgütün fikirleri Ayetullah rejimine uygun olmadığı için zaman içinde Devrimcilerin düşman listesine eklenmiştir. Örgüt, daha demokratik ve açık fikirleri benimserken, Ayetullah rejiminin dini fikirleri ve yönetimine karşı gelmeye başlamıştır. Nitekim taraftarları önce 1981 yılında, daha sonra da 1988 yılında şiddetli baskılara maruz kalmış ve taraftarlarının çoğu […]

-

KOSOVA İLE SIRBİSTAN ARASINDA DİNAR KRİZİ

Bayram0

Bayram POMAK Kosova, 1999 yılında Birleşmiş Milletler Kosova Misyonu (UNMİK) idaresine girdikten sonra alınan bir kararla para birimi olarak Alman Markını kullanmaya başladı. Daha sonra EURO para birimi yürürlüğe girdikten sonra Mark yürürlükten kaldırıldı ve EURO kullanılmaya başlandı. Ancak, Kosova’nın içerisindeki Sırp belediyeleri Sırbistan dinarını kullanmaya devam etti. Kosova kurumlarına paralel olarak Sırbistan, kendi para birimi Dinarla Sırbistan sistemine göre idari kurumlarda çalışanlara maaş vermeye devam etti. Maaşların yanında aynı şekilde emekli maaşları, sosyal ödemeler vs. dinarla yapılmaya devam etti. Sırbistan Ulusal Bankası bu ödemeleri Leposaviç belediyesindeki bir kasaya göndererek, ödemeleri Kosova’daki tüm Sırp belediyelerine yapıyordu. Kosova kurumlarının bu ödeme döngüsünde hiçbir dahli ve kontrolü yoktu. Kosova Başbakanı Albin Kurti, göreve geldiğinden beri en fazla uğraştığı konunun Kosova’nın kuzeyi ve […]

-

UÇK KOMUTANLIĞINDAN MAKEDONYA’NIN İLK ARNAVUT BAŞBAKANLIĞINA TALAT XHAFERİ KİMDİR?

Bayram0

Bayram POMAK 29 Ocak tarihinde Kuzey Makedonya’da yeni bir hükümet göreve geldi. Her ne kadar bu hükümet teknik bir hükümet olsa da Makedonya’daki Arnavutlar için sembolik bir önemi var. Makedonya tarihinde ilk defa bir Arnavut başbakanlık koltuğuna oturdu. Bu sürece nasıl gelindi? 2020 yılında yapılan seçimlerden önce Ali Ahmeti’nin partisi BDİ (Bashkimi Demokratik dhe İntegrim / Demokratik Birlik ve Entegrasyon)’nin sloganı ‘‘İlk Arnavut Başbakan İçin Zaman Geldi’’ idi. Seçimlerden sonra BDİ ve Zoran Zaev’in partisi LSDM, hükümeti kurmak için koalisyon anlaşması yaptı. Anlaşma maddelerinden biri, seçimlerden 100 gün önce BDİ sıralarından bir Arnavut’un başbakan olmasıydı. Bu şekilde Ali Ahmeti, seçimlerden önceki ‘‘İlk Arnavut Başbakan İçin Zaman Geldi’’ sloganının vaadini yerine getirmiş oldu. 2020 yılında kurulan hükümetin süresi dolmak üzere. 8 […]

-

2024 KOSOVA İÇİN SEÇİM YILI OLACAK

Bayram0

Bayram POMAK Başbakan Albin Kurti, 22 Mart 2021 tarihinde Kosova Meclisi’nden aldığı 67 oyla görevine başladı. Albin Kurti daha önce seçimleri kazanmış ancak pandemi döneminde muhalefet tarafından devrilmek suretiyle iktidarı kaybetmişti. İktidarı kaybetmesinin ardındaki en önemli mesele, Washington’da Kosova ile Sırbistan arasındaki anlaşma konusuydu. Trump, ABD seçimlerine gitmeden önce Balkanlar’da bir anlaşma yapmak ve bunu bir zafer olarak ilan etmek istiyordu. Ancak Albin Kurti, bu anlaşmaya yanaşmamıştı. Sonuç olarak, ABD baskısı ve muhalefetin çabalarıyla Kurti iktidardan alındı. Yerine gelen Abdullah Hoti hükümeti, söz konusu anlaşmayı imzaladı. Ancak anlaşmanın imzalanmasının hemen ardından yeni hükümet kısa bir süre içinde düştü. Yapılan yeni seçimlerde Albin Kurti, %50.2 oy oranıyla Kosova’da ilk defa tek başına bir parti olarak iktidara geldi. Bu, 20 yıldır iktidarda […]

-

KARADAĞ,İKİ CİNAYET ZANLISI TÜRK VATANDAŞINI TÜRKİYE’YE İADE ETMEYİ RED ETTİ

Bayram0

Karadağ Adalet Bakanı Andrej Miloviç Pazartesi günü, diğer suçlamaların yanı sıra iki cinayet, suç örgütü kurma, yaralama, tehdit etme, ateşli silah yasalarını ihlal, silahlı soygun ve cinayete teşebbüsten aranan Binali Camgöz’ün Türkiye’ye iadesini reddetti. Adalet Bakanlığı, Camgöz’ün iade edilmeme kararını, engelliliği ve Kürt etnik kökeni nedeniyle zulme hedef haline getirebileceğini açıkladı. Camgöz, 6 Temmuz 2022’de Podgorica’da tutuklanmış ve Karadağ polisi, elinde Mehmet Ali Bayhan isimli sahte pasaport bulunduğunu açıklamıştı. Kendisi yakın zamanda hapishaneden serbest bırakıldı ve şu anda Karadağ Terörle Mücadele Birimi memurlarının onu koruduğu ve zaman zaman tıbbi kontroller için Podgorica’daki Klinik Merkezine götürdüğü Yabancılar Kabul Merkezi’nde bulunuyor. Türk medyasına göre Camgöz hakkında, İzmir’in Çiğli İlçesi belediye başkan yardımcısına suikast girişimi de dahil olmak üzere 13 suçla suçlanan Türkiye’de […]

-

SIRBİSTAN SEÇİMLERİ: KİMLER YARIŞIYOR, HANGİ SEÇİM VAATLERİ ÖNE ÇIKIYOR?

Bayram0

250 sandalyeli Sırbistan Parlamentosu’nun yeni üyelerini belirleyecek seçimler için Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, sağ bloktan ana muhalefetteki rakipleri ve Belgrad Belediye Başkanı Dragan Djilas ile karşı karşıya gelecek. Sırbistan, 17 Aralık pazar günü 250 sandalyeli Sırbistan Halk Meclisi ve Voyvodina Özerk Vilayetinin il parlamentosu için erken genel seçimlerde oy kullanmak üzere sandık başına gidecek. Genel seçim çağrısı yapıldığında belediye başkanları istifa eden 60’tan fazla kasaba ve şehirde yerel yönetimleri belirlemek için de oy verilecek. Seçimde kimler yarışıyor? Görevdekiler Ülkede Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in Sırp İlerleme Partis’nin(SNS) liderliğindeki koalisyon iktidarda bulunuyor. Koalisyon, etnik Macarların destekleyici partisi ile birlikte mecliste 150’den fazla milletvekili ile rahat bir çoğunluğa sahip. Bu koalisyon, Aleksandar Vucic’in milliyetçi Radikal Parti’den ayrılarak o dönemde yeni kurulan İlerici Parti’yi zafere taşıdığı 2012 […]

-