Analiz

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN TİRAN VE BELGRAD MESAJLARI

Bayram POMAK Geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Erdoğan, Arnavutluk ve Sırbistan’a ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyaretlerde Cumhurbaşkanı, hem bölgesel hem de küresel meseleler için önemli mesajlar verdi. Balkanlar ziyaretinin ilk durağı, Arnavutluk’un başkenti Tiran oldu. Her ne kadar burada Arnavutluk ile farklı alanlarda anlaşmalar imzalansa ve Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Toplantısı’nın ikincisi gerçekleşse de, Arnavutluk kamuoyunda bu ziyaretin en önemli gündem maddesi Namazgâh Camii idi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tiran’da Diyanet İşleri Başkanlığı ve Diyanet Vakfı’nın inşa ettirdiği Balkanlar’ın en büyük camisinin açılışını yaptı. 2015 yılında temeli atılan cami, 10 dönümlük arazide ve 8 bin kişilik kapasiteye sahip. Arnavut medyası, bu ziyarette caminin açılışına geniş yer verdi. Ziyaret sırasında, Arnavutluk’taki FETÖ etkisi de genişçe tartışıldı. FETÖ, belki de dünyada en etkili olduğu yerlerden biri olarak […]

-

TRT’NİN DİZİSİ SIRBİSTAN’I NEDEN RAHATSIZ ETTİ?

Bayram POMAK TRT’nin sosyal medya platformu Tabii’de yayınlanan ‘‘Naser/Bir Srebrenitsa Hikayesi’’ isimli dizi, Sırbistan’ı rahatsız etti. Peki, Sırbistan’ı rahatsız eden bu dizinin baş kahramanı olan Naser Oriç kimdir? Bosna savaşı komutanlarından biri olan Oriç, Boşnaklar için bir kahraman, Sırplar için ise bir ‘‘savaş suçlusu’’dur. Bu durumu daha iyi anlamak için Oriç’in biyografisine bir göz atmak gerekiyor. Naser Oriç, 1967 yılında Bosna-Hersek’in Srebrenica kentinde doğmuş bir komutandır. Yugoslavya dağılmadan önce, 1988 yılında Sırbistan Özel Kuvvetleri’ne tek Boşnak olarak katılmıştır. Özel Kuvvetlerde görev yaparken Kosova’ya atanmış ve burada görevini icra ederken Slobodan Miloşeviç’in meşhur Gazimestan konuşmasında koruma olarak bulunmuştur. Daha sonra Belgrad’a dönerek Miloşeviç’in korumalığını yapmıştır. Bosna-Hersek’te savaş başladıktan sonra Bosna-Hersek ordusuna katılan Oriç, 1992 ile 1995 yılları arasında Srebrenica ve çevresinin […]

-

11 TEMMUZ SREBRENİCA SOYKIRIMI ANMA GÜNÜ NEDEN ŞİMDİ BM’DE KABUL EDİLDİ?

Bayram POMAK 23 Mayıs 2024 tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 11 Temmuz’u Srebrenica Soykırımı Anma Günü olarak kabul etti. Srebrenica soykırımının 29. yıldönümüne yaklaşırken alınan bu karar, soykırım mağdurlarının yüreğine bir nebze de olsa su serpti. Peki bu noktaya nasıl gelindi? Bu yılın Mart ayında Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vuçiç, yaptığı bir basın açıklamasında, “Aldığımız bilgiler, Sırp halkını zor günlerin beklediğini gösteriyor,” dedi, ancak detay vermedi. Vuçiç’in kastettiği zor günler, bu karar tasarısının hazırlanmasıydı. Karar tasarısı hazırlıkları, Sırbistan ve Rusya gibi ülkelerin bilgi almaması için gizlilik içinde yürütüldü. Özellikle karar tasarısının içeriği konusunda azami dikkat gösterildi. Sırbistan, tasarı hakkında bilgi sahibi olsa da detaylarına tam olarak hakim olamadı. Bu gelişmeler üzerine Sırbistan, karar tasarısının geçmemesi için yoğun bir lobicilik faaliyetine başladı. […]

-

KOSOVA, AVRUPA KONSEYİ ÜYESİ OLMA YOLUNDA

Bayram POMAK 16 Nisan 2024 Kosova için tarihi günlerden biriydi. Genç ve devletleşme sürecini tamamlama yolunda olan ülke, büyük bir uluslararası kurum olan Avrupa Konseyi’ne üye olma yolunda önemli bir dönemeci geçti. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi 16 Nisan tarihinde Kosova’nın Avrupa Konseyi üyesi olması için 131 leyhe, 29 aleyhe ve 11 çekimser oyla destek verdi. Üyelik için şimdi sadece Mayıs ayında yapılacak olan üye devletler Dış işleri bakanlarının onayı kaldı. Ancak ilk önce Kosova’nın üyeliğinin bu toplantının gündemine girmesi kaldı. Avrupa Konseyi üyeliği süreci aslında 2014 yılında Kosova’nın bir AK danışma organı olan Venedik Komisyonuna üye olmasıyla başlamış oldu. 2014’teki şartlara baktığımızda, ülke daha bağımsızlığının 6. Yılını doldurmuşken buraya üye olması bir başarıydı. Ancak, Rusya Ukrayna savaşının başlaması ile birlikte […]

-

İRAN ARNAVUTLUK’A NEDEN SALDIRIYOR?

Bayram POMAK İran ile Arnavutluk, iki farklı coğrafyada bulunan, komşu olmayan ve birbirlerinden 3500 km uzaklıkta iki ülkedir. Bu kadar uzak olmalarına rağmen son on yıldır iki ülke arasında düşmanlık rüzgarları esmektedir. Düşmanlık rüzgarları, Arnavutluk’un İran rejimi karşıtları olan ‘Halkın Mücahitleri Örgütü’nü ülkesine kabul etmesiyle başladı. Peki bu ‘Halkın Mücahitleri Örgütü’ nedir ve Arnavutluk süreci nasıl başlamıştır? ‘‘Halkın Mücahitleri Örgütü’’ 1965 yılında kurulmuş ve İran devriminin gerçekleşmesine katkıda bulunan 80 örgütten biridir. Devrimden sonra, örgütün fikirleri Ayetullah rejimine uygun olmadığı için zaman içinde Devrimcilerin düşman listesine eklenmiştir. Örgüt, daha demokratik ve açık fikirleri benimserken, Ayetullah rejiminin dini fikirleri ve yönetimine karşı gelmeye başlamıştır. Nitekim taraftarları önce 1981 yılında, daha sonra da 1988 yılında şiddetli baskılara maruz kalmış ve taraftarlarının çoğu […]

-

KOSOVA İLE SIRBİSTAN ARASINDA DİNAR KRİZİ

Bayram POMAK Kosova, 1999 yılında Birleşmiş Milletler Kosova Misyonu (UNMİK) idaresine girdikten sonra alınan bir kararla para birimi olarak Alman Markını kullanmaya başladı. Daha sonra EURO para birimi yürürlüğe girdikten sonra Mark yürürlükten kaldırıldı ve EURO kullanılmaya başlandı. Ancak, Kosova’nın içerisindeki Sırp belediyeleri Sırbistan dinarını kullanmaya devam etti. Kosova kurumlarına paralel olarak Sırbistan, kendi para birimi Dinarla Sırbistan sistemine göre idari kurumlarda çalışanlara maaş vermeye devam etti. Maaşların yanında aynı şekilde emekli maaşları, sosyal ödemeler vs. dinarla yapılmaya devam etti. Sırbistan Ulusal Bankası bu ödemeleri Leposaviç belediyesindeki bir kasaya göndererek, ödemeleri Kosova’daki tüm Sırp belediyelerine yapıyordu. Kosova kurumlarının bu ödeme döngüsünde hiçbir dahli ve kontrolü yoktu. Kosova Başbakanı Albin Kurti, göreve geldiğinden beri en fazla uğraştığı konunun Kosova’nın kuzeyi ve […]

-

UÇK KOMUTANLIĞINDAN MAKEDONYA’NIN İLK ARNAVUT BAŞBAKANLIĞINA TALAT XHAFERİ KİMDİR?

Bayram POMAK 29 Ocak tarihinde Kuzey Makedonya’da yeni bir hükümet göreve geldi. Her ne kadar bu hükümet teknik bir hükümet olsa da Makedonya’daki Arnavutlar için sembolik bir önemi var. Makedonya tarihinde ilk defa bir Arnavut başbakanlık koltuğuna oturdu. Bu sürece nasıl gelindi? 2020 yılında yapılan seçimlerden önce Ali Ahmeti’nin partisi BDİ (Bashkimi Demokratik dhe İntegrim / Demokratik Birlik ve Entegrasyon)’nin sloganı ‘‘İlk Arnavut Başbakan İçin Zaman Geldi’’ idi. Seçimlerden sonra BDİ ve Zoran Zaev’in partisi LSDM, hükümeti kurmak için koalisyon anlaşması yaptı. Anlaşma maddelerinden biri, seçimlerden 100 gün önce BDİ sıralarından bir Arnavut’un başbakan olmasıydı. Bu şekilde Ali Ahmeti, seçimlerden önceki ‘‘İlk Arnavut Başbakan İçin Zaman Geldi’’ sloganının vaadini yerine getirmiş oldu. 2020 yılında kurulan hükümetin süresi dolmak üzere. 8 […]

-

2024 KOSOVA İÇİN SEÇİM YILI OLACAK

Bayram POMAK Başbakan Albin Kurti, 22 Mart 2021 tarihinde Kosova Meclisi’nden aldığı 67 oyla görevine başladı. Albin Kurti daha önce seçimleri kazanmış ancak pandemi döneminde muhalefet tarafından devrilmek suretiyle iktidarı kaybetmişti. İktidarı kaybetmesinin ardındaki en önemli mesele, Washington’da Kosova ile Sırbistan arasındaki anlaşma konusuydu. Trump, ABD seçimlerine gitmeden önce Balkanlar’da bir anlaşma yapmak ve bunu bir zafer olarak ilan etmek istiyordu. Ancak Albin Kurti, bu anlaşmaya yanaşmamıştı. Sonuç olarak, ABD baskısı ve muhalefetin çabalarıyla Kurti iktidardan alındı. Yerine gelen Abdullah Hoti hükümeti, söz konusu anlaşmayı imzaladı. Ancak anlaşmanın imzalanmasının hemen ardından yeni hükümet kısa bir süre içinde düştü. Yapılan yeni seçimlerde Albin Kurti, %50.2 oy oranıyla Kosova’da ilk defa tek başına bir parti olarak iktidara geldi. Bu, 20 yıldır iktidarda […]

-

KARADAĞ,İKİ CİNAYET ZANLISI TÜRK VATANDAŞINI TÜRKİYE’YE İADE ETMEYİ RED ETTİ

Karadağ Adalet Bakanı Andrej Miloviç Pazartesi günü, diğer suçlamaların yanı sıra iki cinayet, suç örgütü kurma, yaralama, tehdit etme, ateşli silah yasalarını ihlal, silahlı soygun ve cinayete teşebbüsten aranan Binali Camgöz’ün Türkiye’ye iadesini reddetti. Adalet Bakanlığı, Camgöz’ün iade edilmeme kararını, engelliliği ve Kürt etnik kökeni nedeniyle zulme hedef haline getirebileceğini açıkladı. Camgöz, 6 Temmuz 2022’de Podgorica’da tutuklanmış ve Karadağ polisi, elinde Mehmet Ali Bayhan isimli sahte pasaport bulunduğunu açıklamıştı. Kendisi yakın zamanda hapishaneden serbest bırakıldı ve şu anda Karadağ Terörle Mücadele Birimi memurlarının onu koruduğu ve zaman zaman tıbbi kontroller için Podgorica’daki Klinik Merkezine götürdüğü Yabancılar Kabul Merkezi’nde bulunuyor. Türk medyasına göre Camgöz hakkında, İzmir’in Çiğli İlçesi belediye başkan yardımcısına suikast girişimi de dahil olmak üzere 13 suçla suçlanan Türkiye’de […]

-

SIRBİSTAN SEÇİMLERİ: KİMLER YARIŞIYOR, HANGİ SEÇİM VAATLERİ ÖNE ÇIKIYOR?

250 sandalyeli Sırbistan Parlamentosu’nun yeni üyelerini belirleyecek seçimler için Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic, sağ bloktan ana muhalefetteki rakipleri ve Belgrad Belediye Başkanı Dragan Djilas ile karşı karşıya gelecek. Sırbistan, 17 Aralık pazar günü 250 sandalyeli Sırbistan Halk Meclisi ve Voyvodina Özerk Vilayetinin il parlamentosu için erken genel seçimlerde oy kullanmak üzere sandık başına gidecek. Genel seçim çağrısı yapıldığında belediye başkanları istifa eden 60’tan fazla kasaba ve şehirde yerel yönetimleri belirlemek için de oy verilecek. Seçimde kimler yarışıyor? Görevdekiler Ülkede Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic’in Sırp İlerleme Partis’nin(SNS) liderliğindeki koalisyon iktidarda bulunuyor. Koalisyon, etnik Macarların destekleyici partisi ile birlikte mecliste 150’den fazla milletvekili ile rahat bir çoğunluğa sahip. Bu koalisyon, Aleksandar Vucic’in milliyetçi Radikal Parti’den ayrılarak o dönemde yeni kurulan İlerici Parti’yi zafere taşıdığı 2012 […]

-

KOSOVA’DA SIRP TERÖRÜ, BU BİR BAŞLANGIÇ MI?

Bayram POMAK 24 Eylül sabahı, Kosova halkı kötü bir haberle uyandı. Gece saat 02.30 sularında Sırp teröristler tarafından Kosova polisine saldırı gerçekleşti ve bir polis memuru şehit edildi. Gün boyunca çatışmalar devam etti. Bu olay, Sırpların yoğun olarak yaşadığı Kosova’nın kuzeyindeki Zveçan şehrinin Banjska köyünde meydana geldi. Son iki yıldır Kosova’nın kuzeyi sık sık gerilimlerle gündeme geliyordu, ancak bu sefer durum farklıydı çünkü kan döküldü ve silahlar konuştu. Peki tam olarak neler oldu? Banjska köyünde, tabelasız iki kamyon tarafından kapatılan küçük bir köprünün ardından polise bir ihbar yapıldı. Polis olay yerine gittiğinde, orada pusuda bekleyen bir grup terörist tarafından saldırıya uğradı ve olay yerinde bir polis şehit oldu, bir diğeri yaralandı. Bunun üzerine Kosova polisi, teröristlerin üs olarak kullandıkları Banjska […]

-

CUMHURBAŞKANI THAÇİ VE UÇK KOMUTANLARI NEDEN YARGILANIYOR?

Bayram POMAK Özel mahkeme süreci 2011 yılında İsviçreli Senatör Dick Marty’nin ortaya attığı bir raporla ortaya çıkmıştı. Raporda yer alan bilgilere göre savaş esnasında Kosova Kurtuluş Ordusunun(UÇK)komutanları, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemekle itham ediliyordu. Bunun üzerine dönemin Kosova hükümetine ABD ve AB tarafından bu iddiaları araştırması için özel bir mahkemenin kurulması yönünde baskılar yapılmaya başlandı. Bu baskılar üzerine Kosova hükümeti Özel Mahkemenin kurulması yasasını meclisten geçirerek mahkemenin kurulmasının önünü açtı. Mahkeme, Kosova’da adil yargılama yapılamayacağı gerekçesiyle Hollanda’nın, Lahey şehrinde kuruldu. Mahkeme’yi uluslararası hâkim ve savcılar yönetmeye başladı. İroni şu ki, şu an mahkemede yargılananlar bu mahkemenin kurulması için en fazla çaba harcayanlar;dönemin başbakanı Hashim Thaçi, Kadri Veseli vs. oldu. Çünkü baskı en fazla bu kişilerin üzerindeydi. Mahkeme çalışmalarına […]

-

Bosna Hersek: Zıt kutupların mücadele alanı

Bosna Hersek’te yeni hükümet 114 günün ardından kuruldu. Yeni hükümette Boşnakların en büyük partisi olarak kabul edilen Bakir İzzetbegoviç’in liderlik ettiği Demokratik Eylem Partisi (SDA) yer almadı. SDA’ya karşı oluşturulan ittifakın kurduğu hükümetin geleceği ise merak konusu. Ülkenin içinde bulunduğu koşulları, Republika Srpska (Sırp Cumhuriyeti) Başkanı Milorad Dodik’in ayrılıkçı söylemlerini, Bosna Hersek İslam Birliği’ni ve Ukrayna-Rusya Savaşı’nın ülkeye yansımalarını Dr. Mustafa Krupalija ile konuştuk. Ülkede 114 gün sonra koalisyon hükümeti kuruldu. SDA’ya karşı birlikte hareket ederek hükümete gelen ve farklı ideolojik düşüncelere sahip olan ittifakın başarılı olacağını düşünüyor musunuz? Son seçime kadar hükümette bulunan Demokratik Eylem Partisi (SDA) özellikle son yıllarda ciddi eleştirilerin hedefinde yer aldı. Nitekim bu eleştiriler, muhalif partilerin siyasi arenada ortak hareket etmeleriyle zirveye ulaştı. Ancak söz konusu partilerin […]

-

KOSOVA BİLİMLER AKADEMİSİ RAPORUNDA TÜRKİYE HAKKINDA SKANDAL İFADELER

Bayram POMAK Kosova Bilimler Akademisi başkanı Mehmet Kraja, bu yılın başında 24 Ocak’ta yayımladığı bir raporda Türkiye hakkında skandal ifadeler kullandı. Her ne kadar bu rapor yılın başında yayımlamış olsa da Kosova kamuoyunda şimdi tartışılmaya başlandı. Raporun amacı ‘‘Sırbistan’ın Kosova ve Batı Balkanları İstikrasıszlaştırma Hedefi’’ hakkında Batı kamuoyunu uyarmak olsa da raporda Türkiye hakkında da skandal ifadeler yer aldı. Kraja’nın raporunun merkezinde Sırbistan ve Batı Balkanlardaki hedefleri olsa da bölgede var olan gelişmeler hakkında da raporda bilgiler yer alıyor. Ancak skandal raporun yazı ve uslübü raporun skandalının üzerine bir skandal daha ekliyor. Raporun içeriğinde Arnavut Sırp ilişkileri, Sırp Ortodoks Kilisesi hegemonyası, Açık Balkan projesi vs hakkında yorumlar yer almış. Eski Yugoslavya’nın enkazında kalmış olan Kraja, bu raporu ile aslında 1985’te […]

-

KOSOVA’NIN KUZEYİNDEKİ BARİKAT KRİZİ NASIL SONUÇLANACAK?

Bayram POMAK Son bir buçuk yıldır Kosova’nın kuzeyi sürekli krizlerle anılmaya başladı.  Kosova Sırbistan diyalog sürecinde en çetrefilli konu olan Sırp Belediyeler Birliği’nin kurulması ile bu krizler arasında sıkı bir bağ mevcut. Kuzey’deki mesele Sırp Belediyeler Birliği ile alakalı iken, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması ile farklı bir yön alarak başka bir anlam kazanmaya başladı. Burada yaşanan krizler daha önce Balkanları ilgilendirirken Ukrayna savaşı ile birlikte bu bir Avrupa krizine doğru evrildiğinden yaşanan gerginlikler karşısında AB farklı bir tutum sergilemekte.Nitekim 31 Temmuz’da kuzeyde yaşanan gerginlik nedeniyle AB üst düzey alarma geçti ve acil bir şekilde tarafları Brüksel’e çağırdı.18 Ağustos’ta Brüksel’de bir araya gelen taraflar herhangi bir uzlaşıya varamadı ancak bu toplantıdan sonra ortaya çıkan gelişmeler yeni bir anlaşma için somut öneriler ortaya […]

-